Nguồn: Vnbusiness.vn

Có thể nói, bước chuyển mình của nông nghiệp nông thôn ở Quảng Trị không thể không nhắc tới vai trò của các HTX, được ví như trụ đỡ cho thành viên, nông dân liên kết, và cũng là “hạt nhân” trong phát triển kinh tế xã hội, hình thành các chuỗi liên kết hiệu quả tại địa phương.

Từ hạt lúa quê nhà đến thương hiệu OCOP

Thôn Đặng Xá (xã Vĩnh Thủy) vốn là vùng đất thuần nông, người dân trước đây chỉ quen độc canh cây lúa. Toàn thôn có 176 hộ, trong đó 114 hộ trồng lúa với diện tích 52ha.

Nhận thấy sản xuất nhỏ lẻ, manh mún không còn phù hợp, năm 2024, HTX Dịch vụ nông nghiệp Đặng Xá phối hợp với chi bộ, các đoàn thể triển khai mô hình dân vận khéo “Vận động chuyển đổi mô hình sản xuất lúa VietGAP và lúa hữu cơ”.

Các sản phẩm OCOP đang mang lại giá trị cao cho nông dân, HTX ở Quảng Trị

70 hộ dân sản xuất lúa hữu cơ trên 23,6ha. Nhờ áp dụng quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt, năng suất lúa đạt 80 tạ/ha, tăng 20 tạ so với trước. Đặc biệt, giá bán lúa tươi đạt 7.300 đồng/kg, cao hơn khoảng 130.000 đồng mỗi tạ.

Kết quả này không chỉ là sự cải thiện về thu nhập mà còn là sự thay đổi trong tư duy sản xuất. Năm 2024, gạo Đặng Xá được công nhận OCOP 3 sao – dấu mốc khẳng định vị thế của sản phẩm nông nghiệp quê hương trên thị trường.

Cũng ở Đặng Xá, câu chuyện khởi nghiệp của anh Trần Văn Linh đã trở thành niềm cảm hứng cho nhiều nông dân trẻ. Từ những thất bại ban đầu với cây nấm linh chi đỏ, anh kiên trì tìm tòi, ứng dụng công nghệ, cải thiện quy trình sản xuất. Năm 2010, anh mạnh dạn đầu tư 100 triệu đồng xây dựng trang trại tại vùng Cồn Nổng.

Đến nay, sau hơn một thập kỷ, trang trại Linh Dương đã trở thành mô hình sản xuất khép kín với tổng vốn đầu tư hơn 1,2 tỷ đồng. Mỗi năm, anh Linh trồng 3 lứa nấm linh chi đỏ thu được 300kg nấm khô, cùng 6 lứa nấm sò nâu với sản lượng 6 tấn tươi. Năm 2024, sản phẩm nấm linh chi đỏ Linh Dương được chứng nhận VietGAP, đạt OCOP 3 sao.

Với doanh thu khoảng 600 triệu đồng, lãi ròng 250 triệu đồng/năm, mô hình không chỉ giúp anh Linh làm giàu mà còn tạo việc làm ổn định cho 3 lao động địa phương. Câu chuyện của anh Linh cho thấy, ở một vùng đất từng khó khăn, những người nông dân dám nghĩ dám làm đã khẳng định được thương hiệu bằng chính đôi tay và trí tuệ của mình.

Chìa khóa phát triển nông nghiệp bền vững

Không chỉ là những cánh chim lẻ, nhiều HTX trên địa bàn Quảng Trị đã khẳng định vai trò tiên phong trong xây dựng nông thôn mới. Toàn tỉnh hiện có 685 HTX nông nghiệp với hơn 114.000 thành viên, trong đó gần 14% ứng dụng công nghệ cao, 26% tham gia liên kết sản xuất – tiêu thụ.

Một trong những điểm sáng là HTX Nông sản Khe Sanh (xã Khe Sanh), thành lập năm 2019. Với 30 thành viên chính thức và 115 thành viên liên kết, HTX tập trung phát triển cà phê hữu cơ.

Giám đốc Nguyễn Thị Hằng cho biết: “HTX chú trọng minh bạch từ khâu trồng trọt đến chế biến, tiêu thụ. Chúng tôi không chỉ tạo ra cà phê sạch mà còn giúp bà con nâng cao thu nhập, ổn định sinh kế”.

Nông nghiệp bền vững tiếp tục được xác định là động lực xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị.

Đến nay, HTX đã xây dựng vùng nguyên liệu cà phê hữu cơ, thu mua khoảng 3.000 tấn cà phê tươi/năm. Sản phẩm “Khe Sanh Coffee” đã đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, xuất khẩu sang Mỹ và Lào. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân Khe Sanh mà còn góp phần quảng bá thương hiệu nông sản Quảng Trị trên thị trường thế giới.

Tương tự, ở xã Tân Mỹ, HTX gà đồi Thái Thủy ra đời năm 2020, góp phần thay đổi tập quán chăn nuôi tự phát. Nhờ quy trình chuẩn hóa, HTX hiện chăn nuôi hàng nghìn con gà mỗi lứa, tạo đầu ra ổn định, nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Hướng tới nông thôn mới nâng cao

Có thể nói, các HTX nông nghiệp đã và đang là động lực quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp, góp phần trực tiếp vào xây dựng nông thôn mới.

Trong hành trình phát triển của các HTX Quảng Trị, không thể thiếu vai trò hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh. Thông qua nhiều chương trình thiết thực, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã giúp các HTX tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao khoa học công nghệ và xúc tiến thương mại.

Các lớp tập huấn về sản xuất nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng chuyển đổi số, hay các chuyến tham quan học tập mô hình hiệu quả đã mở ra tầm nhìn mới cho nông dân. Đặc biệt, việc hỗ trợ đăng ký thương hiệu, xây dựng nhãn hiệu tập thể, phát triển sản phẩm OCOP đã giúp nhiều HTX khẳng định giá trị trên thị trường.

Nhờ sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị, nhiều sản phẩm nông nghiệp của tỉnh như gạo Đặng Xá, nấm Linh Dương, cà phê Khe Sanh hay gà đồi Tân Mỹ không chỉ đứng vững ở thị trường trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu.

Đến nay, Quảng Trị đã có nhiều xã cán đích nông thôn mới, trong đó có những địa phương đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Bộ mặt nông thôn đổi thay từng ngày, đường giao thông kiên cố, điện lưới phủ khắp, trường học và trạm y tế được đầu tư khang trang, đời sống tinh thần của người dân ngày càng nâng cao.

Quan trọng hơn cả, người dân đã thay đổi tư duy từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa, chú trọng chất lượng, an toàn và thị trường. HTX trở thành cầu nối, liên kết nông dân với doanh nghiệp, mang lại hiệu quả kinh tế và bền vững.

Thời gian tới, Quảng Trị đặt mục tiêu phát triển kinh tế tập thể theo hướng hiện đại, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, xây dựng các chuỗi giá trị nông sản gắn với thương hiệu địa phương. Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các HTX mở rộng sản xuất, chuyển đổi số và nâng cao năng lực quản trị.

Từ hạt lúa Đặng Xá đến nấm Linh Dương, từ cà phê Khe Sanh đến gà đồi Tân Mỹ, những câu chuyện của người nông dân Quảng Trị đã tạo nên một bức tranh nông thôn mới đầy màu sắc.

Ở đó, HTX chính là “cánh tay nối dài” liên kết tới người nông dân, là trụ đỡ cho phát triển kinh tế tập thể và cũng là nền tảng để Quảng Trị kiến tạo một nông thôn giàu đẹp, văn minh.

Nông thôn mới không chỉ là những con đường bê tông hay ngôi nhà ngói đỏ, mà còn là khát vọng đổi thay, là niềm tin về một tương lai bền vững được gieo từ bàn tay cần cù và ý chí kiên cường của người dân trên mảnh đất giàu truyền thống cách mạng này.