Sao lại đánh thuế xuất khẩu gạo?

07 | 08 | 2008

Từ đầu năm đến nay giá lúa luôn giữ ở mức khá cao. Như được tiếp sức, nông dân ĐBSCL hồ hởi làm lúa vụ 3 tranh thủ lúc được giá. Nay lúa vụ 2 thu hoạch gần xong đạt năng suất 4 - 5 tấn/ha, nông dân và doanh nghiệp đều mong muốn XK gạo với giá cao nhất có thể, khoảng 600 - 700USD/tấn gạo 5% tấm. Với mức giá XK ấy, nông dân có thể bán cho thương lái ít ra cũng được 5.000đ/kg lúa.

Thế nhưng giữa tháng 7, đúng lúc lượng cung lúa đang dồi dào, kho chứa không đủ, nông dân lại rất cần tiền trả nợ ngân hàng và các đại lý bán VTNN thì chính sách thuế XK gạo được ban hành. Doanh nghiệp ngắc ngứ, phần thì chưa ký được hợp đồng hoặc đã ký được hợp đồng nhưng chưa đến hạn giao hàng, phần thì lãi suất tín dụng tăng cao (hơn 20%/năm); hơn nữa kho chứa lại thiếu nên doanh nghiệp chưa vội mua lúa của nông dân. Giá lúa tụt xuống còn 4.200 - 4.300đ/kg.

Thuế XK gạo qui định theo mức tuyệt đối và lũy tiến theo giá XK. Nếu XK với giá từ 600 đến dưới 700USD/tấn, doanh nghiệp phải nộp thuế 500.000đ/tấn (khoảng 5% so với giá xuất). Nếu XK với giá từ 700 đến dưới 800USD/tấn, doanh nghiệp phải nộp thuế 600.000đ/tấn…, cao nhất là mức nộp thuế XK 2.900.000đ/tấn nếu đạt mức giá từ 1.200 - 1.300USD/tấn (chắc không bao giờ có mức giá này). Hiện nay, các doanh nghiệp thường xuất với giá từ 600 - 630USD/tấn gạo 5% tấm.

Thực hiện các qui định của WTO và AFTA, thuế nhập khẩu hàng hóa nói chung và nông sản nói riêng phải cắt giảm theo một lộ trình nghiêm ngặt, cho đến khi chỉ còn 0 - 5%. Các nước đang phát triển rất cần bảo hộ nền nông nghiệp còn kém sức cạnh tranh của mình sắp hết cơ may sử dụng công cụ thuế quan. Ấy thế mà chúng ta lại tự dựng lên hàng rào thuế quan khi XK gạo để giúp các nước NK bảo hộ nền nông nghiệp nước họ (?!). Doanh nghiệp XK gạo sẵn sàng ép giá mua lúa của nông dân để bù đắp cho khoản thuế phải nộp. Doanh nghiệp chỉ ký hợp đồng XK gạo với giá 599USD/tấn thay vì ký 600 - 620USD/tấn, để không phải nộp thuế 500.000đ/tấn (30USD/tấn). Thế là nhà nước không thu được thuế, nông dân phải chấp nhận giá bán lúa thấp. Doanh nghiệp cũng chẳng được lợi gì.

Lẽ ra, khi giá lúa trong nước và thế giới lên cao (ví dụ đạt từ 600USD/tấn trở lên), nhà nước có thể lập quỹ bảo hiểm sản xuất lúa bằng cách buộc các doanh nghiệp XK nộp một khoản tiền tính trên đầu tấn hay tỉ lệ phần trăm trên doanh thu XK. Ví dụ, khoản tiền đó có thể là 3 - 5USD/tấn hay 0,5 - 1% doanh thu XK. Quỹ này chỉ được sử dụng để bù đắp thiệt hại cho nông dân khi bị thiên tai hay giá gạo quá thấp. Khi giá thấp, nhà nước sẽ qui định giá sàn mua lúa của nông dân, và dùng quỹ này thuê doanh nghiệp mua lúa tạm trữ theo giá sàn. Khi giá cả trở lại bình thường, nhà nước sẽ bán lại cho doanh nghiệp XK. Hoặc nhà nước có thể dùng quỹ này để bù lỗ cho doanh nghiệp khi phải mua theo giá sàn. Còn khi bị thiên tai, nhà nước cũng dùng quỹ này để tài trợ cho nông dân trồng lúa theo qui hoạch.

Vì thế, cần thay thế ngay chính sách đánh thuế XK gạo bằng định chế quỹ bảo hiểm sản xuất gạo (tiến tới lập quỹ bảo hiểm sản xuất nông nghiệp nói chung) để cứu nông dân.

Nguồn: nongnghiep.vn

Các Tin Khác

Xuất khẩu gạo giá thấp: "Bài học đáng tiếc"!

06 | 08 | 2008

Thị trường gạo thế giới ngày 4/8: giá giảm

06 | 08 | 2008

Xuất khẩu gạo: Dự báo sai – ai chịu?

06 | 08 | 2008

Chủ tịch Hiệp hội lượng thực VN Trương Thanh Phong:Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh là không hợp lý

05 | 08 | 2008

Xuất khẩu gạo: Giá chỉ giảm nhất thời?

05 | 08 | 2008