Mặc dù tiềm năng thị trường bán lẻ trong nước được đánh giá cao, nhưng xét về tập quán và cách thức tiêu dùng của người Việt Nam có thể thấy dân số đông chưa phải là điều kiện tiên quyết trong tiêu thụ. Trong khi đó, theo cam kết, các DN nước ngoài được đầu tư 100% vốn, họ có quyền thiết lập hệ thống phân phối (trừ những sản phẩm chưa được phép), có quyền bình đẳng trong hoạt động kinh doanh như các DN Việt Nam. Như vậy, sức nóng về cạnh tranh sẽ tăng cao với các DN bán lẻ của Việt Nam. Theo Bộ Công thương, trong thời gian qua các tập đoàn bán lẻ lớn trên thế giới đã vào Việt Nam dưới hình thức liên doanh, liên kết với các DN trong nước và đã có cuộc cạnh tranh âm thầm. Một số tập đoàn đã chiếm được thị trường ở các thành phố lớn, các khu công nghiệp, với những sản phẩm bước đầu thu hút người tiêu dùng Việt Nam như Metro Cash & Carry, Big C… Tuy nhiên, cũng theo nhận định của Bộ Công thương, việc mở cửa thị trường phân phối ngày 1-1-2009 sẽ chưa gây xáo trộn đối với các DN phân phối Việt Nam. Theo dự báo, từ năm 2011-2012 trở đi, thị trường này mới thực sự cạnh tranh quyết liệt. Như vậy, 2-3 năm tới người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi, nhất là được tiếp cận với nhiều chủng loại hàng phong phú, chất lượng cao và giá cạnh tranh.
Năm 2007, tổng doanh thu bán lẻ đạt 44 tỷ USD, tăng 25% so với 2006, năm 2008 tăng hơn 30,7% so với 2007. Hiện nay, cả nước có 400 siêu thị, 60 trung tâm thương mại và gần 2.000 cửa hàng tiện ích. Dự kiến, năm 2010 số siêu thị, trung tâm thương mại trên toàn quốc sẽ tăng lần lượt là 62,5% và 150%. |
Theo các chuyên gia kinh tế, trong thời gian đầu mở cửa, các DN phân phối Việt Nam phải biết tận dụng cơ hội, phát huy thế mạnh và liên kết với nhau mới có thể cạnh tranh hiệu quả với các DN nước ngoài. Bởi khi các tập đoàn phân phối nước ngoài vào bất kỳ nước nào đó, họ thường không thể tự thiết lập được chuỗi phân phối nếu như không dựa vào các DN nước sở tại. Tương tự, khi vào Việt Nam họ cũng phải mất một thời gian dựa vào DN Việt Nam và đây cũng là lúc các DN trong nước phải chấp nhận môi trường kinh doanh mới, chấp nhận sân chơi bình đẳng với các DN nước ngoài trong lĩnh vực phân phối. Vì vậy, các nhà phân phối Việt Nam cần vạch ra chiến lược kinh doanh của mình cho phù hợp với lộ trình kinh doanh trong môi trường cạnh tranh với nước ngoài ngay trên sân nhà. Trước mắt, cần hợp tác, liên kết giữa các DN trong nước để tạo ra quy mô và sức cạnh tranh tốt hơn, có thể liên kết với các DN nước ngoài để tận dụng thế mạnh của họ, khắc phục những mặt yếu, tận dụng thời cơ vươn lên làm chủ thị trường ở nhiều địa bàn, với những sản phẩm quan trọng. Đồng thời, cần phải liên kết với nhà sản xuất trong nước nâng cao chất lượng sản phẩm, từ tổ chức sản xuất, chế biến bảo quản, xây dựng thương hiệu sản phẩm đến thiết lập hệ thống bán lẻ; xây dựng tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ cung ứng thuận lợi cho người tiêu dùng với chất lượng tốt, giá cả hợp lý, ổn định.