Ngày 12-2, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg phê duyệt giá bán điện năm 2009 và các năm 2010-2012 theo cơ chế thị trường. Theo quyết định, từ 1-3-2009, mức giá bán lẻ điện bình quân 948,5 đồng/kWh, tăng 8,92% so với giá điện bình quân năm 2008 (chưa gồm VAT).
Giá điện sẽ theo thị trường
Cụ thể là bậc thang đầu tiên trong biểu giá bậc thang cho điện sinh hoạt được tính ở mức 1-50 kWh. Mức bù giá cho bậc thang này bằng 35%-40% giá bán điện bình quân năm nay. Giá điện cho bậc thang 51-100 kWh bằng giá thành bình quân, không có lợi nhuận. Biểu giá bậc thang cho điện sinh hoạt được áp dụng thống nhất chung trong cả nước.
Quyết định này cũng nêu rõ bắt đầu từ năm 2010, từng bước áp dụng giá trần bán lẻ điện cho các khách hàng sản xuất và dịch vụ; cho phép các công ty điện lực dần được bán điện cho khách hàng theo giá thỏa thuận dưới giá trần quy định. Riêng giá điện sinh hoạt cho những nơi nối lưới điện quốc gia vẫn áp dụng giá thống nhất toàn quốc do nhà nước quy định. Đồng thời, cơ chế bù giá cho các hộ nghèo, hộ thu nhập thấp có mức tiêu thụ điện ít hơn hoặc bằng 50 kWh/tháng được áp dụng bằng cách khấu trừ trực tiếp từ hóa đơn tiền điện hàng tháng.
Hàng năm, Bộ Công thương căn cứ tình hình sản xuất, kinh doanh của ngành điện và mặt bằng giá chung, phối hợp với Bộ Tài chính quyết định việc điều chỉnh tăng hoặc giảm giá điện theo cơ chế thị trường. Trường hợp mức điều chỉnh này thấp hơn hoặc bằng 5% so với giá bán điện bình quân được duyệt của năm trước, tổ điều hành giá bán điện thẩm định trình bộ trưởng Bộ Công thương phê duyệt. Còn nếu mức điều chỉnh giá bán điện của năm sau cao hơn 5% so với giá của năm trước thì Bộ Công thương xem xét và trình, Bộ Tài chính thẩm định, báo cáo Thủ tướng phê duyệt.
Không sợ hàng hóa tăng giá theo, chỉ e không bán được hàng
“Giá điện tăng, doanh nghiệp sẽ tiếp tục thu hẹp sản xuất”, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Vũ Đình Ánh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường - giá cả (Bộ Tài chính) nhận định như trên. Theo ông Ánh, giá điện tăng sẽ không kéo theo hàng loạt mặt hàng khác tăng giá. Bởi “tình hình hiện nay liên quan đến nhu cầu tiêu dùng, nếu giá tăng nữa thì người ta sẽ không mua hàng. Khi chi phí sản xuất chưa tăng thì doanh nghiệp đã khó bán được hàng, nếu giờ tăng giá sản phẩm do tác động tăng giá điện thì càng không bán được hàng. Khi đó doanh nghiệp sẽ thu hẹp sản xuất chứ không tính đến chuyện tăng giá”.
TS Ánh cũng nói thêm: “Lập luận của ngành điện là tăng giá để lấy tiền đầu tư và ngành điện cũng nói nếu không tăng giá thì những anh đầu tư vào điện sẽ không bù đắp được chi phí. Câu chuyện hoàn toàn khác nhau. Theo tôi, ngành điện là của nhà nước thì nhà nước phải đầu tư. Còn nếu không đầu tư được thì hãy thả ra cho các doanh nghiệp khác làm cùng. Câu chuyện của bưu chính viễn thông cũng là một ví dụ để chúng ta cùng xem xét”.
Giám sát việc sử dụng vốn thu từ tăng giá
Ngược lại, TS Nguyễn Minh Phong - Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện Phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội cũng cho rằng việc tăng giá điện sẽ khiến giá các mặt hàng trong xã hội tăng theo vì điện là một trong các mặt hàng đầu vào của sản xuất. Đối với người dân thì hàng tháng sẽ mất thêm một khoản tiền. Lợi ích của ngành điện thì đã rõ ràng, tăng để thêm vốn đầu tư. Tuy nhiên, ông Phong đề xuất: “Chính phủ cần phải có cơ chế kiểm soát, giám sát ngay số vốn thu được từ việc tăng giá có đúng để đầu tư cho ngành điện hay không; đầu tư mang lại hiệu quả như thế nào, hay là vốn đầu tư lại được mang đi đầu tư ngoài ngành, hiệu quả sử dụng vốn thấp... Tất cả vấn đề này cần phải được xem xét”.
Hôm nay, Bộ Công thương tổ chức họp báo về quyết định tăng giá điện này. Theo Bộ Công thương, dự kiến ngày 20, 21-2 , Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải sẽ chủ trì cuộc họp với liên bộ Tài chính - Công thương về việc triển khai thực hiện giá điện mới. Biểu giá bán lẻ điện chi tiết áp dụng cho bảy bậc thang sẽ do Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính ban hành từ nay đến cuối tháng 2.
Từ 1-9, giá điện nông thôn sẽ như ở thành thị Đối với các tổ chức kinh doanh điện nông thôn chưa đủ điều kiện thực hiện bán lẻ điện theo biểu giá điện sinh hoạt bậc thang, Thủ tướng cho phép tạm thời áp dụng giá trần điện nông thôn hiện hành là 700 đồng/kWh nhưng chậm nhất ngày 1-9-2009, các đơn vị này phải chuyển sang thực hiện giá bán lẻ bậc thang theo mức giá điện sinh hoạt áp dụng thống nhất trên cả nước. |
Ông Võ Trí Thành, Trưởng ban Hội nhập kinh tế quốc tế, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương: E sẽ triệt tiêu gói kích cầu Tăng giá điện vốn là câu chuyện dài từ trước tới nay nhằm cải cách lại ngành điện, tăng sự hấp dẫn để thu hút đầu tư vào ngành này. Tuy nhiên, trong lúc này tăng giá điện sẽ vấp phải sự không đồng tình từ phía doanh nghiệp. Doanh nghiệp cho rằng tăng giá điện khi nền kinh tế đang khó khăn sẽ làm tăng chi phí sản xuất lẫn chi phí tiêu dùng và vô hình trung sẽ làm triệt tiêu gói kích cầu mà Chính phủ đang thực hiện.
Thời điểm này mà tăng giá điện là chưa thực sự thích hợp. Tăng giá sẽ làm doanh nghiệp bị sốc dù rằng chủ trương tăng giá trước sau gì cũng phải thực hiện. Nếu tăng giá điện là việc bắt buộc phải làm thì Chính phủ cần giải thích rõ ràng và bảo đảm cam kết đầu tư ngành điện sẽ được thực hiện theo đúng lộ trình.
Ngoài ra, trước khi có quyết định tăng giá, Chính phủ nên lấy ý kiến phản biện từ nhiều phía nhằm thuyết phục doanh nghiệp, người dân. |
Ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam: Ngành thép phải tốn thêm 175 tỷ đồng Đây thật sự là bài toán khó của nhiều doanh nghiệp thép bởi đây là ngành sử dụng nhiều điện nhất. Với tính toán của doanh nghiệp, mức giá điện mới sẽ làm tăng chi phí khoảng 70 ngàn đồng/tấn. Trong năm 2009, dự kiến doanh nghiệp thép sẽ sản xuất 2,5 triệu tấn phôi thép. Như thế với giá điện mới, doanh nghiệp thép sẽ phải tốn thêm 175 tỷ đồng cho chi phí đầu vào.
Giá điện tăng nhưng trong lúc này doanh nghiệp vẫn chưa thể tính đến việc tăng giá bán bởi hiện tại sức mua còn rất thấp. Trong tháng 1-2009, lượng tiêu thụ thép là 150 ngàn tấn, giảm 20% so với tháng trước trong khi hiện lượng hàng tồn kho còn khá nhiều. Cho nên việc cần làm của doanh nghiệp là phải cố gắng tiết kiệm chi phí chừng nào hay chừng nấy nhằm giữ nguyên giá bán để kích cầu thị trường.
Ông Mai Anh Tài, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1: Ít nhiều cũng bị ảnh hưởng Chi phí để sản xuất một tấn xi măng xấp xỉ một triệu đồng, trong đó chi phí cho điện cỡ chừng 40-42 ngàn đồng. Nếu giá điện tăng thêm 8,92% so với trước thì đối với Hà Tiên 1 sẽ phải mất thêm 4-5 ngàn đồng/tấn. Với việc áp dụng công nghệ sản xuất mới, việc tăng giá điện sẽ không ảnh hưởng gì nhiều tới hoạt động kinh doanh, sản xuất của Hà Tiên 1. Tuy nhiên, trong lúc kinh tế khó khăn, hàng sản xuất ra tiêu thụ chậm thì việc tăng giá điện dù ít dù nhiều cũng ảnh hưởng tới doanh nghiệp.
Ông Đào Duy Kha, Phó Tổng Giám đốc Công ty Nhựa Việt Nam: Buộc sẽ tăng giá sản phẩm Hiện chi phí về điện đối với doanh nghiệp nhựa chiếm 5%-10% giá thành sản xuất tùy từng loại sản phẩm. Với giá điện tăng 8,92% thì chi phí sản xuất một tấn nhựa sẽ tăng xấp xỉ 200-300 ngàn đồng. Đây thực sự là khó khăn cho ngành nhựa bởi trong thời gian gần đây, tuy giá dầu thô giảm xuống dưới 40 USD/thùng nhưng giá nguyên liệu nhựa lại có dấu hiệu tăng khỏi ngưỡng 900 USD/tấn.
Trong tính toán của doanh nghiệp, bên cạnh việc tìm cách tiết giảm chi phí đầu vào thì có một phương án đang được tính tới là tăng giá bán sản phẩm. Nhưng tăng giá bán sẽ làm giảm tính cạnh tranh và được xem là một bất lợi của ngành nhựa Việt Nam trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của hai “đại gia” Trung Quốc và Ấn Độ.
Ông Ngô Phước Hậu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam: Nên giãn thời điểm tăng giá điện Chủ trương tăng giá điện là đúng nhưng cần phải chọn đúng thời điểm. Theo tôi, trong lúc này, hợp lý nhất là nên giãn thời điểm tăng giá điện một thời gian để doanh nghiệp phục hồi sức sản xuất. Trước khó khăn về kinh tế, Chính phủ đã phải tạm hoãn hay giảm thuế liên quan đến doanh nghiệp, thậm chí còn phải đưa ra nhiều gói kích thích sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng thì lẽ nào lại tăng giá điện vào thời điểm này? |