Giá nguyên liệu TACN không ổn định
Theo Hiệp hội TACN Việt Nam, giá một số loại TACN đã tăng rất nhanh trong mấy ngày gần đây, nhất là khô dầu đậu tương và ngô. Giá nhập khẩu khô dầu đậu tương tại cảng Hải Phòng là 435 USD/tấn, tại cảng TP Hồ Chí Minh là 230 USD/tấn, tăng trung bình khoảng 40% so với tháng 10-2008.
Trong khi đó, giá ngô nhập khẩu và giá ngô trong nước cũng liên tục biến động. Khảo sát thị trường cho thấy, giá ngô trong nước đã tăng từ 3.400 lên 4.200 đồng/kg, giá thành nhập khẩu đã tăng lên 210 USD/tấn, tức tăng 10-15% so với tháng 10-2008. Nếu như thời điểm cuối năm 2008, giá đậu nành dao động 6.800-7.000 đồng/kg thì nay đã lên 9.600-10.000 đồng/kg; tấm 3.600 đồng/kg lên 5.400 đồng/kg.
Ông Lê Bá Lịch - Chủ tịch Hiệp hội TACN cho biết: “Giá TACN tăng đột ngột trong mấy ngày gần đây do nguồn nguyên liệu nhập khẩu tăng, hiện chúng ta vẫn đang phải nhập tới 70% nguyên liệu sản xuất TACN từ nước ngoài, trong khi đó nguồn nguyên liệu TACN trên thế giới đang rất khan hiếm.
Bên cạnh đó, do giá nguyên liệu TACN trên thị trường thế giới liên tiếp có những biến động mạnh khiến các nhà nhập khẩu nguyên liệu không dám nhập hàng. Bởi vậy, trong nước luôn luôn thiếu nguyên liệu đầu vào”.
Theo lý giải, giá TACN trên thị trường thế giới đột ngột tăng mạnh bắt nguồn từ nạn hạn hán ở Trung Quốc, gần nửa năm nay tại các tỉnh miền Nam nước này đã xảy ra đợt hạn nặng.
Do đó, ngay từ đầu 2009, Trung Quốc đã đẩy mạnh nhập khẩu nguyên liệu TACN từ ấn Độ, Argentina, Mỹ... dẫn đến tình trạng mất cân đối thị trường, đẩy giá tăng đột biến. Thực tế, ngay từ cuối năm 2008, Trung Quốc đã đẩy mạnh việc xây dựng các khu thu gom nguyên liệu để dự trữ nhằm đối phó với đợt hạn hán này và khả năng mưa lụt xảy ra trong thời gian sắp tới.
Một số doanh nghiệp và chủ chăn nuôi đã tỏ ra lo ngại trước đợt tăng giá này. Theo ông Nguyễn Như So - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông sản Bắc Ninh, hiện các nhà sản xuất TACN trong nước đang gặp khó khăn, nguồn nguyên liệu trong nước không đảm bảo, nên phải nhập siêu rất cao, trong khi đó, tỷ giá đồng đô la Mỹ ngày càng tăng cao so với tiền đồng Việt Nam, dẫn tới bất lợi cho các nhà nhập khẩu.
Và nguy cơ giá thực phẩm tăng
Với sự tăng giá trở lại của TACN, giá thực phẩm trong nước có thể biến động theo chiều hướng tăng 8-10% từ đầu tháng 4 tới, do các doanh nghiệp sản xuất TACN đã chuyển sang bán các lô nguyên liệu mới (tăng giá). Tuy giá TACN mới tăng nhẹ ở một số loại, nhưng hiện giá thực phẩm trên thị trường đã bắt đầu có dấu hiệu tăng, rõ rệt nhất là giá thịt lợn tăng trung bình từ 4.000-5.000 đồng/kg. Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM mức tăng cao hơn, từ 5.000-6.000 đồng/kg.
Nếu như khoảng 1 tuần trước, giá lợn móc chỉ khoảng 45.000 đồng/kg, hiện tại, theo một số chủ hàng kinh doanh thịt lợn trên địa bàn Hà Nội, không những giá thịt lợn tăng mà nguồn hàng cũng có phần khan hiếm. Giá thịt lợn tại các chợ cũng đã tăng nhẹ trong 1 tuần gần đây. Khoảng 1 tuần trước, giá thịt lợn mông chỉ có 60.000 đồng/kg, thì nay đã tăng lên 65.000đ/kg. Sườn, trước được bán với giá 60.000 đồng/kg thì nay đã có giá 65-70.000 đồng/kg.
Một số chủ chăn nuôi giải thích, việc tăng giá này, ngoài nguyên nhân từ giá TACN, còn do nguồn cung thực phẩm đang bị hao hụt mạnh sau đợt Tết Kỷ Sửu, cộng với tình trạng dịch bệnh (lở mồm long móng, tai xanh) liên tiếp xảy ra qua các năm khiến người chăn nuôi nhiều nơi không còn mặn mà với con gà, con lợn.
Ông Lê Bá Lịch cũng cho biết: “Cho đến thời điểm này, chúng tôi vẫn chưa thể dự báo được diễn biến của thị trường TACN trong thời gian tới như thế nào. Mặc dù, rất ít khả năng giá nguyên liệu TACN có thể tăng trở lại mức cao như hồi tháng 6-2008, song, chắc chắn giá nhiều loại TACN sẽ rục rịch tăng theo trong thời điểm này”.
Tháng 12-2008 và tháng 1 năm nay, Cục Chăn nuôi đã có văn bản đề nghị các doanh nghiệp chia sẻ với người chăn nuôi hạ giá xuống, khi giá các loại nguyên liệu TACN trên thế giới giảm, nhưng rất ít doanh nghiệp chịu giảm. Nay khi giá nguyên liệu vừa tăng nhẹ trở lại, một vài doanh nghiệp đã “nhăm nhe” tăng giá bán. Theo phân tích của các chuyên gia, các doanh nghiệp hiện quá coi trọng lợi nhuận, đẩy người chăn nuôi vào chỗ bất lợi và không có tinh thần chia sẻ.
Ông Nguyễn Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam bức xúc: “Giảm giá TACN đã đề cập đến nhiều nhưng chưa có giải pháp quản lý chặt chẽ việc giảm giá TACN. Trong thời gian tới, nếu các doanh nghiệp không chịu giảm giá, Hiệp hội xin đứng ra tự đặt mua nguyên liệu và sản xuất gia công. Như vậy, mới tạo được áp lực buộc các doanh nghiệp phải hạ giá bán”.
Tuy nhiên, ông Dũng lo ngại, việc giảm giá có thể dẫn tới chất lượng TACN cũng giảm theo. Do vậy, theo ông Dũng, trong thời gian tới phải tăng cường kiểm soát chất lượng TACN, liên tục kiểm dịch, siết chặt việc quản lý. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cũng đã có ý kiến chỉ đạo các đơn vị nghiên cứu giải pháp giảm giá TACN ngay trong tuần này để tránh tác động tới giá thực phẩm trong nước.