Một số chuyên gia trong ngành lương thực cho rằng, với đà ký hợp đồng XK hiện nay, cộng với nhu cầu hỏi mua từ nhiều thị trường lớn, nhiều khả năng, năm nay nước ta có thể xuất khẩu được khoảng 6 triệu tấn gạo. Nếu vậy, đây sẽ là lượng gạo XK đạt mức kỷ lục từ trước tới nay. Bởi từ năm 1989 (năm bắt đầu XK gạo trở lại) đến 2008, lượng gạo XK đạt mức cao nhất là hơn 5,2 triệu tấn (1,4 tỷ USD) vào năm 2005.

Do giá gạo trên thị trường thế giới còn nhiều biến động, nên đến giờ, chưa ai có thể dự báo chính xác giá trị của toàn bộ 6 triệu tấn gạo XK trong năm nay. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đến hết tháng 6/2009, cả nước ta đã XK được 3,642 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch 1,427 tỷ USD. Giá bình quân mỗi tấn gạo XK là 392 USD/tấn. Nếu mức giá bình quân này được giữ vững đến hết năm nay, kim ngạch XK cho 6 triệu tấn gạo sẽ vào khoảng 2,35 tỷ USD, thấp hơn so với kỷ lục về kim ngạch của năm 2008 (khoảng 2,7 tỷ USD) dù lượng XK tăng tới khoảng 1,4 triệu tấn.

Mặc dù vậy, tín hiệu khả quan từ việc ký hợp đồng XK đã có tác động tích cực đến thị trường lúa gạo nội địa. Ông Trần Bảo Toàn, GĐ DNTN Thanh Lịch (Đồng Tháp), cho biết gạo 15% tấm ở đây hiện khoảng 6.300-6.400 đ/kg, tăng thêm khoảng 200-300 đ/kg so với trước đây. Giá lúa các loại cũng nhích lên theo. Lúa chất lượng cao khoảng 4.100-4.200 đ/kg, lúa chất lượng trung bình khoảng 4.000 đ/kg và lúa IR 50404 cũng xấp xỉ ở mức đó.

Cũng theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá lúa chất lượng cao vụ HT sớm ở ĐBSCL hiện ở mức 4.200-4.300 đ/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 hiện khoảng 5.600 - 5.670 đ/kg, giá gạo nguyên liệu loại 2, giá khoảng 5.200 – 5.300 đ/kg. Giá gạo thành phẩm có tăng so với tuần trước, gạo 5% tấm không bao bì tại mạn khoảng 6.950 – 7.000 đ/kg, gạo 15% tấm khoảng 6.450 – 6.500 đ/kg, gạo 25% tấm ở mức 5.750 – 5.800 đ/kg

Theo khẳng định của các DNXK gạo, với đà ký hợp đồng XK gạo hiện nay, nông dân ĐBSCL hoàn toàn có thể tiêu thụ được hết lúa vụ HT 2009. Thế nhưng, một điều đáng chú ý là hầu hết lượng gạo đã ký hợp đồng trong tháng 6 là gạo phẩm cấp từ trung bình đến cao (15%, 10% và 5% tấm), và hầu như không có gạo phẩm cấp thấp (25% tấm). Trong khi đó, theo tính toán của một chuyên viên Cục Trồng trọt, vụ HT 2009 ở ĐBSCL, có khoảng 18% trên tổng diện tích 1,55 triệu ha là lúa IR 50404. Nếu tính trung bình mỗi ha lúa IR 50404 có năng suất 5 tấn, thì sản lượng của giống lúa này trong vụ HT năm nay sẽ là xấp xỉ 1,4 triệu tấn, tương đương với khoảng 800 ngàn tấn gạo.

Được biết, ngoài lượng gạo chất lượng cao từ vụ HT 2009, cũng đang còn khoảng 300 ngàn tấn gạo chất lượng cao được chuyển từ vụ ĐX sang. Nếu dùng lượng gạo chất lượng cao này để phối trộn, chúng ta hoàn toàn có thể tiêu thụ hết gạo vụ HT năm nay theo các hợp đồng XK gạo từ trung bình đến cao cấp.