“Các chợ đầu mối, chợ dân sinh và khu trung chuyển hàng nông sản sẽ được cấp vốn từ ngân sách nhà nước, được ưu đãi thuế đất, vay vốn ưu đãi để đầu tư và phát triển” - ông Nguyễn Xuân Chiến, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương, cho biết. Đây cũng là những nội dung trong đề án Phát triển thương mại nông thôn giai đoạn 2010-2015 và định hướng đến năm 2020 mà Bộ Công thương vừa mới trình Chính phủ. Dự kiến chính sách này sẽ được áp dụng trong quý I năm 2010.

Hỗ trợ mở cửa hàng tiện ích đến các xã

Theo Bộ Công thương hiện nay có đến 45% hàng hóa được lưu chuyển qua chợ dân sinh. Ông Chiến cho biết mục tiêu phát triển thương mại nông thôn nhằm kích thích tiêu dùng và tăng nhanh sức tiêu thụ hàng hóa trong nước. Do vậy, trong năm 2010, cơ bản hoàn thành việc rà soát, đánh giá lại các hợp tác xã thương mại ở nông thôn. Các địa phương sẽ lập tức bắt tay thực hiện quy hoạch phát triển hạ tầng cho thương mại nông thôn. Trong đó, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ mỗi địa phương 300 triệu đồng để xây dựng chợ đầu mối, cửa hàng tiện ích… đến tận các xã, thị trấn.

Tới đây, các chợ nông thôn, vùng biên giới như thế này sẽ được ưu đãi thuế để phát triển. Ảnh: HTD

Đề án nêu rõ đến năm 2011, quy hoạch phát triển hạ tầng thương mại phải được hoàn thành, trước hết là các chợ biên giới Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia. Năm tiếp theo, các chợ đầu mối nông sản sẽ được xây dựng xong tại các vùng sản xuất hàng hóa tập trung như chợ lúa gạo ở Cần Thơ, chợ nông sản Nghệ An, Hải Dương, chợ rau quả chất lượng cao ở Lâm Đồng…

Tại các vùng nông sản Cần Thơ, Dăk Lăk có sở giao dịch và trung tâm đấu giá hàng nông sản. Phấn đấu đến năm 2015, tỉ lệ hàng nông sản được tiêu thụ thông qua hợp đồng chiếm 25%-30%.

Giảm thủ tục để khuyến khích mở chợ

Bộ Công thương cũng cho rằng cần phải có các chính sách hỗ trợ kịp thời để phát triển các chợ, đặc biệt là chợ dân sinh, chợ đầu mối nông sản. Theo đề nghị của bộ trình lên Chính phủ, cần giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) trong năm năm đầu đối với  DN hoặc hợp tác xã quản lý chợ ở xã; giảm 50% thuế giá trị gia tăng cho các DN kinh doanh, tiêu thụ nông sản trong nước. Riêng các DN mở rộng cơ sở kinh doanh có sử dụng hộ kinh doanh ở nông thôn làm đại lý thu mua nông sản và bán vật tư, máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp sẽ được hỗ trợ giảm thuế thu nhập DN.

Về nguồn vốn đầu tư, ông Chiến cho biết sẽ được huy động trên cơ sở vốn ngân sách nhà nước (thuộc các chương trình phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo) kết hợp vốn huy động từ xã hội như của DN tư nhân, hợp tác xã, hộ kinh doanh... Riêng chợ ở những nơi khó khăn thì toàn bộ vốn đầu tư sẽ được lấy từ ngân sách.

Bộ Công thương cũng đề nghị Chính phủ có chỉ đạo các địa phương dành quỹ đất để thực hiện các dự án hạ tầng thương mại theo quy hoạch. Đặc biệt, diện tích xây dựng nhà kho, sân phơi… sẽ không bị thu tiền sử dụng đất. Đồng thời, các địa phương cần phải giảm các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai để khuyến khích các hợp tác xã tham gia đầu tư xây dựng chợ trên địa bàn nông thôn.