Tuy nhiên, căng thẳng chính trị ở khu vực Trung Đông và châu Phi đe dọa gạo xuất khẩu Việt Nam mất thị trường này.
Theo ông Trương Thanh Phong, chủ tịch VFA, dự kiến trong quí 2 xuất khẩu gạo sẽ đạt 2 triệu tấn, tăng hơn 150 ngàn tấn so với quí 1. Đến thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp xuất khẩu đã có lượng hợp đồng tương đương 1,6 triệu tấn gạo. Như vậy, các doanh nghiệp chỉ cần phải tìm kiếm khách hàng cho hơn 400.000 tấn còn lại.
Nhưng theo ông Phong, các doanh nghiệp cũng cần phải chuẩn bị hợp đồng để gối đầu cho quí 3, rơi vào thu hoạch cao điểm hè thu 2011. Vì trong thời gian này diễn biến thời tiết thường phức tạp, lúa phẩm cấp thấp nhiều, phơi sấy cũng kém hơn đông xuân trong khi xuất khẩu thường gặp khó khăn.
“Nếu tiêu thụ gặp khó khăn trong thời gian này, hiệp hội sẽ tiếp tục mua tạm trữ đợt 2 khoảng 1 triệu tấn gạo”, ông nói.
Về thị trường xuất khẩu, trong năm 2011, Philippines, bạn hàng lớn nhất của gạo Việt Nam, hàng năm nhập bình quân 1,5 đến 1,8 triệu tấn gạo, đã thay đổi chính sách nhập khẩu. Cụ thể, chính phủ Philippines công bố khoảng 1,3 triệu tấn, trong đó phân bổ cho tư nhân nhập 660.000 tấn, còn lại theo cấp chính phủ.
Các thị trường Trung Đông, châu Phi, khối Ả Rập, chiếm tỷ trọng khoảng hơn 30%. Diễn biến phức tạp do khủng hoảng chính trị tại một số nước cũng đang ảnh hưởng đến xuất khẩu gạo của Việt Nam.
Tuy nhiên, nhu cầu lớn từ hai thị trường Indonesia và Bangladesh cũng đã làm nhẹ bớt ảnh hưởng từ thị trường Trung Đông và châu Phi.
Indonesia mua gạo từ Việt Nam trong quí 4-2010 và quí 1- 2011 khoảng 1,3 triệu tấn gạo do lo ngại tạm trữ thiếu hụt.
Trong tháng 3, Việt Nam xuất khẩu 751.000 tấn gạo, đưa tổng lượng gạo xuất khẩu trong quí 1 lên hơn 1,8 triệu tấn với giá trị hơn 884 triệu đô la Mỹ, vượt 42% về khối lượng và 46% về giá trị so với cùng kỳ năm 2010.