Lượng hàng xuất từ Rouen, kho ngũ cốc lớn nhất của Pháp, đã giảm xuống mức xấp xỉ 99,6 ngàn tấn trong tuần cuối tháng 5, từ mức 242,18 ngàn tấn trong tuần cuối tháng 3. Cước vận chuyển của tàu chở hàng loại nhỏ, loại tàu được sử dụng phổ biến ở Rouen, giảm xuống mức 8.600 USD/ngày, từ mức 11.526 USD/ngày trước đó. Các nhà đầu tư dự đoán sẽ không có sự sụt giảm mạnh nguồn cung lúa mỳ; nhưng trên thị trường Chicago, thị trường giao dịch tương lai tham chiếu toàn cầu, dự đoán giá sẽ tăng ít nhất trong hơn 2 năm nữa.

Những nông dân trồng lúa mỳ châu Âu đang trải qua mùa vụ khô hạn nhất trong 3 thập kỷ qua và hạn hán cũng đang hoành hành ở Trung Quốc, Mỹ. Đồng thời, Nga và Ukraina đang giảm dần hoạt động xuất khẩu. Mùa vụ tại Ai Cập và Morocco được dự đoán tăng. Các nước bắc Phi đang bắt đầu mùa vụ; đồng thời, các nước này cũng bắt đầu tăng cường dự trữ từ đầu năm do những cuộc bạo động tại các quốc gia này làm gián đoạn sản xuất; trong khi đó, giá thực phẩm lại lên cao đến mức kỷ lục. Theo David Eudall, một nhà phân tích tại  Home-Grown Cereals Authority của Anh, các nhà giao dịch tại bắc Phi đã thu mua đủ lượng dự trữ trong tháng 1 – 2 và hiện không còn yếu tố cơ bản nào thúc đẩy họ tiếp tục thu mua. Việc các nhà giao dịch tại các quốc gia này tích cực thu mua chỉ là phản ứng với tình hình chính trị và lạm phát giá lương thực.

Xuất khẩu ngũ cốc

Giai đoạn 4 tuần vừa qua, các nhà nhập khẩu bắc Phi thu mua ào ạt lúa mỳ Pháp, nước xuất khẩu lúa mỳ lớn thứ 2 thế giới sau Mỹ, kết thúc với kim ngạch 352,2 ngàn tấn, so với mức 696,75 ngàn tấn vào cuối tháng 3/2011.

Giá lúa mỳ Pháp giao dịch tương lai tăng 81% trong 1 năm qua do Nga, nhà xuất khẩu lúa mỳ lớn thứ hai thế giới trước đây, ban lệnh cấm xuất khẩu lúa mỳ sau khi hạn hán làm mùa vụ lúa mỳ ở nước này chịu thiệt hại nặng nề. Ukraina, một trong những nhà xuất khẩu đại mạch lớn nhất thế giới, cũng đặt hạn ngạch xuất khẩu. Những diễn biến này trên thị trường lúa mỳ thế giới đã thúc đẩy các nhà nhập khẩu lớn như Ai Cập, tăng cường thu mua, đẩy kim ngạch xuất khẩu của Pháp lên mức kỷ lục.

Nga vừa thông báo sẽ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu từ ngày 1/7 và nông dân dự đoán sản lượng niên vụ năm nay tăng 10%. Đồng thời, Ukraina cũng cho biết sẽ bỏ hạn ngạch xuất khẩu do dự đoán sản lượng thu hoạch tăng 15%.

Cước vận chuyển lúa mỳ

Sự suy giảm kim ngạch xuất khẩu lúa mỳ của Pháp đặt áp lực lên mức cước phí vận chuyển do các hãng tàu đều đang trong giai đoạn tăng công suất vận chuyển. Lợi nhuận của những chủ tàu chuyên chở lại nhỏ, giảm mạnh 46% xuống mức 11.526 USD/ngày trong vòng 1 năm qua.

Theo dự đoán của Pareto Securities, cước vận chuyển thậm chí sẽ rơi xuống mức 8.600 USD/ngày, giảm so với mức dự đoán trước đó là 10.415 USD/ngày của các nhà môi giới và giao dịch thương mại.

Đội tàu chuyên chở cỡ nhỏ trên toàn cầu đã tăng 6,6% trong năm vừa qua và đơn đặt hàng vận chuyển tăng bất thường từ Trung Quốc tới Hàn Quốc, Nhật Bản tương đương 31% công suất chuyên chở hiện tại.

Thương mại lúa mỳ toàn cầu

Khoảng 90% thương mại toàn cầu sử dụng phương pháp vận chuyển đường biển. Ai Cập sẽ tiếp tục mua thêm 9,5 triệu tấn lúa mỳ cho đến khi kết thúc năm tài chính của nước này vào tháng 6/2012, giảm từ mức 10,2 triệu tấn trong năm tài chính vừa qua. Kim ngạch nhập khẩu của Morocco sẽ giảm xuống mức 2,1 triệu tấn, từ mức 3,9 triệu tấn trong năm nay. Kim ngạch của Tunisia cũng giảm xuống mức 1,5 triệu tấn, từ mức 1,6 triệu tấn năm nay. Kim ngạch nhập khẩu của Algeria dự đoán không đổi, ở mức 5,3 triệu tấn.

Giá lương thực thế giới

 Giá lương thực toàn cầu theo tính toán của UN đã tăng 36% trong 1 năm qua, và theo WB, giá lương thực tăng đã đẩy 44 triệu người vào cảnh nghèo khổ từ tháng 6/2010. Giá tăng làm tăng nguy cơ xảy ra bạo động ở các nước bắc Phi.

Tốc độ xuất khẩu lúa mỳ của Pháp sang Algeria và Morocco sẽ không duy trì ở mức cao như đã từng diễn ra trong năm 2010 – 2011. Lượng mưa thấp và nhiệt độ cao bất thường làm giảm sản lượng lúa mỳ của Pháp xuống mức thấp nhất trong 4 năm qua, dự đoán giảm 12% xuống mức 31,65 triệu tấn.

Food Prices

Global food prices tracked by the United Nations rose 36 percent in 12 months, pushing 44 million more people into poverty since June 2010, according to the World Bank. Higher prices helped spark the riots that erupted across northern Africa this year, toppling Tunisian President Zine El Abidine Ben Ali in January and Egyptian leader Hosni Mubarak the following month.

Sản lượng lúa mỳ của Eu có thể giảm nhẹ xuống mức 131 triệu tấn, từ mức sản lượng 135,8 triệu tấn trong niên vụ 2010 – 2011 do điều kiện sản xuất bất lợi tại các nước sản xuất lớn, gồm Pháp, Đức và Anh. Tại Mỹ, lúa mỳ vụ đông đang trải qua thời kỳ tồi tệ nhất kể từ năm 1996. Tuy vậy, những diễn biến sản xuất bất lợi trên toàn cầu có thể sẽ không kích thích những nhà nhập khẩu bắc Phi thu mua như năm vừa qua.

Kim Dung AGROINFO