Thế là, mấy bà đi siêu thị trong năm nay phải trả giá lon cà phê mua về pha cho chồng con uống với mức cao hơn, dù là hàng chất lượng xoàng hay có tiếng đôi chút như sản phẩm của các hãng rang xay Folgers và Maxwell. Từ đầu năm đến nay, các bà nội trợ khắp mọi miền nước Mỹ phải trả mỗi lon từ 7 đến 8 đô la, hay gần gấp đôi một gallon xăng xe.
Cơ quan chuyên theo dõi giá các mặt hàng trong các quán xá siêu thị của Mỹ báo rằng giá bán lẻ cà phê trong tháng 7 tăng 20,7% so với cùng kỳ năm trước. Dù các hãng cà phê lớn đã có giảm giá đôi chút trong mấy tuần vừa qua, giá hợp đồng giao hàng trên thị trường kỳ hạn (futures market-TTKH) vẫn tăng mạnh, chưa cưỡng lại được.
Dân kỳ cựu trong ngành cà phê bèn lên tiếng trách đám đầu cơ tài chính. Họ cho rằng đầu cơ tài chính đã lợi dụng khi nguồn cung cấp cà phê thế giới đang kẹt để đẩy giá cà phê tăng tạo giá chao đảo trên các thị trường kỳ hạn. Tuy túi chưa phải lủng lắm, nhưng đối với nhiều gia đình, hiện tương tăng giá xăng dầu và cà phê không khác gì nhau.
Shawn Hamilton, phó chủ tịch ban điều hành và là tay mua bán cà phê kỳ cựu của thành phố Java, vùng Sacremento, bang California, cũng là một người chịu trách nhiệm mua cà phê cho một hãng rang xay bậc trung của Mỹ nói: “Rõ ràng chẳng phải hoàn toàn do cung cầu gì ráo; giá cà phê muốn nhảy là nhảy!”.
Các chuyên gia cà phê cho rằng tiêu thụ toàn cầu có tăng thật, đặc biệt tại các nước như Trung Quốc và Brazil. Lại cũng có mất mùa thật tại Colombia do thời tiết xấu (Colombia là nước sản xuất và xuất khẩu arabica, hiện đang xếp thứ ba sau Brazil và Việt Nam, nhưng Việt Nam xuất khẩu chủ yếu robusta). Các yếu tố cung-cầu này giúp cho giá tăng, chứ không, làm sao giá tăng được.
Sản lượng có vấn đề, rồi tiêu thụ lại tăng, đã tạo cửa cho các tay đầu cơ ở Phố Wall bày trò chứ đâu ai khác - nhiều tay trong các quỹ đầu cơ tài chính xả tiền vào tràn đìa các thị trường hàng hóa và nhắm các hợp đồng cà phê trên thị trường kỳ hạn để đầu cơ.
Hệ quả nhãn tiền là giá cà phê tăng vọt quá nhanh. Giá hợp đồng kỳ hạn arabica Ice New York năm ngoái đã tăng 40% năm nay lại tăng thêm 57% nữa, tính đến cuối tháng 8 năm này.
Danell Seda, phụ trách bộ phận kinh doanh của công ty Walker Coffee Trading tại Houston than: “Thị trường cà phê nay chẳng phải là thị trường cà phê nữa, hết theo qui luật cung cầu gì cả rồi!”.
Trong khi đó, Tổng Giám đốc hãng cà phê Starbucks nổi tiếng tại thời điểm tháng 3/2011 cũng than vãn rằng hãng của ông chưa gặp trở ngại nào khi cần mua cà phê – ý nói chẳng phải do nguồn cung cấp cạn – nhưng đám đầu cơ tài chính cứ la toáng lên thiếu hàng để đẩy giá tăng. Có lúc giá arabica trên Ice New York tăng lên 296 cts/lb, là mức cao kỷ lục tính từ 34 năm nay.
Còn Hiệp hội Cà phê Mỹ - nơi tập hợp các nhà kinh doanh cà phê – đến nay chẳng đưa ra kết luận nào.
Phát ngôn viên của hiệp hội ấy, Joe DeRupo nói: “Có lắm ý, người thì than trách các quỹ đầu cơ, người thì đổ thừa do cán cân cung-cầu hay trách ông trời. Chẳng biết ai đúng”.
Theo TBKTSG