Bangladesh cho biết nước này sẽ chỉ nhập khẩu khoảng 400 ngàn tấn gạo. Philippines cũng thông báo kim ngạch nhập khẩu năm nay dự kiến chỉ 500 ngàn tấn. Cả Philippines và Bangladesh hàng năm thường nhập khẩu hàng triệu tấn gạo. Chính phủ Indonesia có thể trở thành nhà nhập khẩu gạo lớn nhất. Chính phủ Indonesia đang đẩy các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan và Việt Nam vào thế cạnh tranh, nhằm đẩy giá gạo giảm.

Tuy nhiên, về diễn biến thị trường, giá gạo dường như đang đi ngược lại lại những dự đoán trên thị trường.

Tại Nam Mỹ, các nhà giao dịch dự doán giá gạo tại Brazil và Argentina sẽ giảm trong vài tuần tới. Các nhà giao dịch Brazil đang quay trở lại thị trường sau kỳ nghỉ dài tuần trước. Chính phủ Brazil đang đưa ra thông điệp sẽ hỗ trợ hoạt động xuất khẩu lớn trong thời gian sắp tới. Chỉ số giá gạo thô của Brazil tăng khoảng 4 USD/tấn, lên mức 252 USD/tấn, chủ yếu nhờ đồng Real mạnh lên so với đồng USD.

Hai nhà máy xay xát gạo lớn tại Arkansas cho biết sản lượng gạo xay xát trong năm nay khả quan hơn nhiều so với năm ngoái.

Giá gạo tại Nhật Bản đã chạm mốc kỷ lục. Trong khi đó, một nguồn tin của Hàn Quốc nhận được cho biết tương đương giá gạo nội địa tại Triều Tiên đã đạt mốc đáng ngạc nhiên 17.180 USD/tấn.

Trước đây, Hàn Quốc thường nhập khẩu gạo từ Thái Lan và một phần nhỏ từ Việt Nam . Việt Nam cũng thỉnh thoảng viện trợ gạo cho Bắc Triều Tiên nhưng hoạt động viện trợ này đã ngừng một thời gian. Giá gạo tương lai Nhật Bản giảm khoảng 60 USD, xuống mức khoảng 3.043 USD/tấn. Tại Trung Quốc, giá gạo tương lai giảm khoảng 3 USD, xuống mức khoảng 385 USD/tấn.

Nông dân trồng lúa tại Mỹ đang lên kế hoạch gieo trồng trên diện tích khoảng 3 triệu acres trong năm tới và nông dân trên toàn thế giới cũng đang lên kế hoạch tăng cường sản xuất với hy vọng giá gạo sẽ tăng cao. Nông dân trồng lúa toàn cầu dường như bỏ qua vấn đề chi phí đầu vào đang tăng cao lên mức đỉnh điểm trong thời gian này.

Do giá gạo và các hàng hóa khác đang thu hút sự chú ý của toàn thế giới, các nhà chính trị nhanh chóng đổ lỗi cho các nhà đầu cơ, gây nên các biến động thất thường trên các thị trường hàng hóa.

Theo Bart Chilton, người đứng đầu Ủy ban Giao dịch hàng hóa tương lai, một cơ quan thuộc chính phủ Mỹ bày tỏ quan điểm. Nhà triết học Đức thuộc thế kỷ 19, Arthu Schopenhauer từng nói: “Tất cả chân lý đều phải trải qua ba bước. Đầu tiên là hứng chịu sự nhạo báng. Sau đó, một cuộc tranh cãi lớn sẽ nổ ra. Sau cuối, chân lý sẽ được thừa nhận bởi những bằng chứng rõ ràng. Điều này rất đúng khi xem xét hoạt động đầu cơ. Trở về năm 2008, khi giá thực phẩm và giá dầu thô ở mức cao kỷ lục, ban đầu, việc đầu cơ quá mức được cho có thể chỉ là một tin đồn ác ý trên thị trường. Các ngân hàng và phần đông các nhà giao dịch trên thị trường đều nhạo báng ý tưởng đó. Những nhà giao dịch thuộc Massive Passive, vốn theo trường phái chiến lược phi giá, như các quỹ đầu cơ, tương hỗ, các quỹ chỉ số và các quỹ khác, không hoạt động trên các thị trường hàng hóa, đã bơm một lượng lớn tiền vào các thị trường đã tăng giá từ trước đó. Hàng trăm tỷ USD đã được đẩy vào các thị trường tăng giá nóng trong thời gian này.

Đến thời điểm đầu năm 2011, có thể nói hoạt động đầu cơ trên các thị trường còn sôi động hơn thời điểm năm 2008. Đầu năm 2011, một lượng lớn các hợp đồng đầu cơ tăng 64% giá nhiên liệu và 20% trên các thị trường hàng hóa, kim loại so với năm 2008. Điều gì đã chi phối giá cả trên thị trường? Chắc hẳn đó không phải là các tác nhân cung – cầu thông thường.

Nhìn vào các thị trường hàng hóa, bao gồm mặt hàng gạo, và ảnh hưởng của hoạt động đầu cơ ngày càng gia tăng, hầu hết đều nhận định rằng các hoạt động đầu cơ không dẫn dắt thị trường mà chỉ giúp thị trường tăng tốc. Khigias phản ứng trước những thay đổi về cung – cầu, hoạt động đầu cơ sẽ giúp khuếch đại nhanh chóng những diễn biến mới và làm tăng biên độ dao động giá. Không phải khuynh hướng giá mà chính biến động giá nà có thể đẩy cả người sản xuất và tiêu dùng vào nguy hiểm. Những người sản xuất và tiêu dùng không kịp phản ứng trước những rủi ro thị trường và nỗ lực thực hiện những quyết định đúng đắn. Phần thưởng cho những người kịp phản ứng là việc có thể tận dụng những biến động của thị trường hoặc rút khỏi thị trường đúng lúc.

Với thị trường gạo hiện tại, câu hỏi đặt ra là đâu mới là điểm đầu cơ đúng đắn?

Kim Dung AGROINFO