Thị trường gạo đang trong giai đoạn trầm lắng và các nhà giao dịch đang trong tâm trạng lo lắng khi đã tích trữ một lượng lớn gạo, đang chờ tiêu thụ. Ngày 7/10, chính phủ Thái Lan bắt đầu thu mua gạo với mức giá 480 USD/tấn.
Ngay trước thời điểm này, chính phủ Indonesia quyết định đặt hàng 100 ngàn tấn gạo từ Thái Lan, chỉ một ngày sau khi nước này mua 700 ngàn tấn gạo từ Việt Nam. Với hai hợp đồng mua này, tính đến thời điểm này, Indonesia đã đặt hàng 1,6 triệu tấn gạo trong năm 2011, đạt mục tiêu nhập khẩu cho năm nay. Các nhà chức trách nước này thậm chí vẫn tiếp tục cân nhắc việc nhập khẩu thêm gạo từ Ấn Độ và Pakistan trong những tháng tới.
Trước động thái của Indonesia, thị trường gạo vật chất châu Á, cũng như thị trường gạo tương lai Chicago, đều không có phản ứng mạnh. Thị trường im ắng trước thời điểm chương trình thu mua gạo của chính phủ Thái Lan bắt đầu. Giá chào từ Thái Lan, Việt Nam và Pakistan đều ít thay đổi. Các nhà giao dịch từ Ấn Độ cũng ít hoạt động do đang trong kỳ nghỉ lễ.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nông nghiệp Ấn Độ cũng mở ra khả năng nước này có thể sẽ xuất khẩu khoảng 2 – 5 triệu tấn gạo non-basmati trong năm 2011. Nếu tình hình thời tiết tiếp tục diễn biến thuận lợi thì nước này có thể thu hoạch vụ lúa với mức sản lượng kỷ lục 105 triệu tấn. Theo khảo sát của Oryza với các nhà xay xát và giao dịch tại Ấn Độ, ước tính đến nay, các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ đã đạt doanh số khoảng 850 ngàn tấn gạo trong năm 2011.
Các nhà xuất khẩu Ấn Độ đang hưởng lợi từ những thiệt hại của người Thái trên thị trường gạo thế giới. Nhiều người dự đoán chính phủ Thái sẽ gặp nhiều khó khăn khi thực hiện chương trình thu mua gạo. Thị trường từng rộ lên tin đồn về việc nhập khẩu lậu gạo từ Campuchia sang Thái Lan để hưởng lợi từ chính sách thu mua gạo của chính phủ nước này. Tuy nhiên, các nhà giao dịch Thái Lan cho biết những nhà giao dịch thông minh sẽ không chọn cách thu mua gạo ở biên giới Campuchia với mức giá khoảng 225 USD/tấn, vận chuyển đến Thái Lan để bán cho chính phủ nước này với giá 480 USD/tấn. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, chính phủ Thái Lan có thể thực hiện chương trình thu mua gạo dễ dàng nhưng thách thức nằm ở thời điểm lượng gạo này được tung ra thị trường.
Trong khi đó, tính trong ngắn hạn, Indonesia đã hoàn thành mùa tiêu nhập khẩu và có thể sự chú ý của thị trường sẽ dồn về Philippines. Các nhà chức trách nước này khẳng định rằng Philippines sẽ không nhập khẩu thêm gạo cho đến năm 2012. Tuy nhiên, các nhà chức trách nước này bỏ ngỏ có thể lượng nhập khẩu gạo trong năm 2012 sẽ vượt 500 ngàn tấn.
Ngoài ra, trên thị trường còn có thông tin về tình trạng lũ lụt nghiêm trọng tại Pakistan. Do tình trạng lũ lụt tại nước này, Brazil đang xem xét khả năng hỗ trợ vài trăm ngàn tấn gạo cho Pakistan.
Nếu điều này thực sự diễn ra, đây sẽ là chương trình viện trợ gạo lớn nhất giữa các quốc gia và quan trọng hơn là chính phủ Brazil sẽ giảm lượng dự trữ gạo. Theo ước tính của Oryza, Brazil đang dự trữ khoảng 2,3 triệu tấn gạo, do đó lượng gạo viện trợ, nếu có, chỉ chiếm phần nhỏ trong lượng gạo dự trữ. Đồng thời, mặc dù các nhà giao dịch Pakistan rất hoài nghi về khả năng trở thành hiện thực của tin này, nhưng nếu có, lượng gạo viện trợ này có thể bóp méo thị trường gạo Pakistan. Các nhà giao dịch nước này băn khoăn về khả năng lượng gạo này sẽ được tái xuất sau khi nhập vào Pakistan.
Theo các nhà giao dịch Brazil, nếu hoạt động viện trợ diễn ra, dù chính phủ Brazil có thể giải phóng bớt kho dự trữ nhưng với những nhà giao dịch tư nhân, tình trạng thị trường trầm lắng sẽ không được cải thiện nhiều.
Giá gạo tương lai tại Nhật Bản tăng khoảng 33 USD, lên mức 3.080 USD/tấn. Trong khi đó, thị trường gạo tương lai Trung Quốc vẫn đóng cửa nghỉ lễ.
Kim Dung AGROINFO
Theo Oryza