Theo chủ tịch của Hiệp hội này, kim ngạch xuất khẩu có thể rơi xuống mức 500 ngàn tấn mỗi tháng, từ mức trung bình 1 triệu tấn/tháng trong 9 tháng đầu năm 2011 do chương trình thu mua gạo giá cao của chính phủ đẩy giá gạo nội địa tăng và khiến gạo Thái Lan trở nên kém cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Thái Lan đã thực hiện chính sách thu mua gạo với mức giá đảm bảo trong tháng 10 để thúc đẩy thu nhập nông thôn ngay cả khi trận lũ lịch sử từ năm 1942 gây thiệt hại lớn cho vụ lúa của nước này. Xuất khẩu gạo Thái Lan giảm có thể mang lại lợi ích cho Việt Nam và Ấn Độ, nhà xuất khẩu lớn thứ 2 và 3 trên thế giới. Theo ông Chookiat, một thương nhân đã có thâm nhiên 40 năm trên thị trường gạo, chính sách của chính phủ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu gạo hơn cả ảnh hưởng của lũ lụt. Khoảng 500 ngàn tấn gạo đã bị hoãn giao trong tháng qua do lũ lụt làm gián đoạn giao thông đường thủy và đường bộ.

Gí gạo Thái 100%B xuất khẩu, giá tham chiếu gạo cho thị trường châu Á, tăng 1% lên mức 628 USD/tấn vào ngày 2/11. Giá gạo đã tăng 21% kể từ cuộc bầu cử hồi tháng 7, đưa chính phủ của bà Yingluck Shinawatra lên nắm quyền, trong đó chính sách thu mua gạo đóng góp đáng kể vào chiến thắng của bà.

Theo USDA, kim ngạch xuất khẩu gạo của Thái Lan có thể giảm 24% xuống mức 8 triệu tấn trong năm tới. Sự suy giảm theo dự báo này là lần giảm mạnh nhất về tương đối từ năm 2005.

Thiệt hại do lũ

Thái Lan chịu thiệt hại do lũ lụt nặng nề hơn các nước khác tại châu Á, ảnh hưởng lên giá gạo từ chương trình thu mua gạo của chính phủ có thể tác động lên thị trường nhiều hơn thiệt hại gây ra bởi lũ lụt, theo nhận định của Viện nghiên cứu lúa gạo (IRRI) tại Philippines. Ấn Độ được dự đoán sẽ tăng kim ngạch xuất khẩu, theo nhà kinh tế trưởng của IRRI. Theo ông Chookiat thuộc Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, chỉ một số công ty nhỏ chịu ảnh hưởng do lũ lụt. Hầu hết các nhà xuất khẩu đều không gặp vấn đề gì về vận chuyển. Lũ lụt đã lan khắp 63/77 tỉnh thành của Thái Lan trong 3 tháng qua, gồm cả khu vực trồng lúa chính.

Lũ lụt gây thiệt hại 1,6 triệu ha lúa, chủ yếu tại đồng bằng sông Chao Phraya, làm giảm sản lượng lúa xuống còn khoảng 19 triệu tấn, từ mức dự đoán 25,1 triệu tấn trước đó. Vụ lúa chính chiếm 70% tổng sản lượng lúa hàng năm của Thái Lan.

Tăng cường gieo hạt

Sau khi lũ rút, nông dân Thái Lan hy vọng có thể tăng cường gieo hạt và đưa tổng sản lượng lên 30 triệu tấn trong niên vụ 2011/12, so với tổng sản lượng 34,5 triệu tấn trong niên vụ 2010/11.

Ấn Độ, nhà sản xuất lúa gạo lớn thứ 2 thế giới, cho phép các công ty tư nhân xuất khẩu gạo non-basmati, lần đầu tiên sau hơn 3 năm, từ tháng 7 sau khi dự trữ gạo của nước này tăng lên mức kỷ lục. Theo dự báo của USDA, kim ngạch xuất khẩu gạo của Ấn Độ trong năm 2012 có thể đạt 4,5 triệu tấn, tăng 61% so với năm 2011.

Theo Korbsook Iamsuri, chủ tịch một tập đoàn xuất khẩu và vận chuyển gạo, khối lượng đặt hàng từ khi Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu rất nhỏ và hiện nhà xuất khẩu này không có số liệu chi tiết cho thấy thời điểm hệ thống vận chuyển trở lai tình trạng bình thường.

Theo dự báo được điều chỉnh của UN FAO, tổng sản lượng gạo thế giới niên vụ 2011/12 có thể đạt 482,4 triệu tấn. Triển vọng vụ gạo này sáng sủa hơn do những nước sản xuất gạo lớn tại Viễn Đông Á tăng cường sản xuất. Tăng trưởng sản lượng cao bất chấp lũ lụt hoành hành tại một số nước tại khu vực Đông Nam Á.