Sản xuất

USDA dự báo sản xuất lúa niên vụ 2016/17 sẽ đạt 207,9 triệu tấn, thấp hơn 1,4 triệu tấn so với dự báo của USDA hồi tháng 11/2016 do các cơn bão lớn gây mưa nhiều, tác động tiêu cực tới sản xuất lúa gạo. Từ cuối tháng 8 đến cuối tháng 9/2016, hàng loạt cơn bão mạnh kèm mưa lớn và gió mạnh đã tác động tới một nửa các khu vực sản xuất gạo chính tại trung nam Trung Quốc. Tại khu vực này, trong mùa mưa bão, vụ lúa 2 đang trong giai đoạn trổ chín trong khi lúa vụ 1 đã được thu hoạch xong. Dựa trên các báo cáo do Bộ Các vấn đề dân sự của Trung Quốc, đến cuối tháng 8/2016, lũ lụt đã gây thiệt hại trên khắp 11 tỉnh, ảnh hưởng tới gần 2,24 triệu ha đất nông nghiệp.

Dựa trên các áo cáo ngành, hiện không có dấu hiệu cho thấy Cơ quan quản lý quốc gia về ngũ cốc sẽ giảm giá trong các đợt đấu giá mùa thu cho gạo dự trữ từ vụ cũ (niên vụ 2012/13, 2013/14 và 2014/15). Ước tính sản lượng lúa niên vụ 2015/16 không đổi so với ước tính của USDA hồi tháng 11, ở mức 208,2 triệu tấn.

Tiêu dùng

Dự báo tiêu dùng gạo niên vụ 2016/17 không đổi ở mức 144 triệu tấn, dựa trên sử dụng làm TACN trung bình và FSI. Giá gạo nội địa không cạnh tranh, chất lượng không đồng đều và nhu cầu ổn định đối với các loại ngũ cốc thiết yếu là những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới tăng trưởng tiêu dùng thấp. Sử dụng gạo làm TACN lại có xu hướng tăng do gạo bị thiệt hại do lũ không thể được dự trữ hoặc chế biến thành gạo thành phẩm. Sử dụng FSI tăng do nguồn cung gạo nhập khẩu giá rẻ dồi dào. Trong niên vụ 2016/17, dự báo của CNGOIC cho thấy nhu cầu sử dụng dụng gạo làm TACN và công nghiệp tăng lần lượt 13,1% và 8,3%, bù đắp suy giảm 0,3% giảm trong sử dụng làm thực phẩm.  Tiêu dùng gạo niên vụ 2015/16 ước ở mức 144 triệu tấn.

Giá gạo giao ngay trung bình trong 30 ngày  không phản ánh mức tăng 8% của USD so với NDT. Mặc dù vào đầu tháng 12/2016, giá giao ngay trong 30 ngày đối với gạo indica thu hoạch sớm ở mức 2.599 NDT/tấn (377 USD/tấn), gần như không đổi so với mức giá chào bán hồi tháng 8/2016, ở mức 2.605 USD/tấn tính theo NDT nhưng tăng gần 4% nếu tính bằng USD.

Nhập khẩu

USDA dự báo nhập khẩu gạo của Trung Quốc niên vụ 2016/17 tăng thêm 200.000 tấn so với dự báo hồi tháng 11, lên 5,2 triệu tấn do chính sách hỗ trợ giá gạo cao và nguồn cung gạo chất lượng cao vụ mới giảm. Giá gạo CIF trung bình từ các nước Đông Nam Á sang Trung Quốc là 2.912 NDT/tấn (448 USD/tấn).

Theo dữ liệu chính thức hải quan Trung Quốc, Việt Nam và Thái Lan là các nhà xuất khẩu gạo hàng đầu sang Trung Quốc nhờ giá cả cạnh tranh, lơi thế địa lý, kiểm soát chất lượng và các hoạt động dịch vụ thương mại. Pakistan là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 3 sang Trung Quốc.

Nhập khẩu gạo của Trung Quốc từ Myanmar đã sụt giảm nghiêm trọng do các vấn đề chất lượng dai dẳng và nỗ lực của chính phủ Trung Quốc kiểm soát thương mại mậu biên, thúc đẩy vận chuyển gạo thông qua các cảng biển. Bất chấp thỏa thuận liên chính phủ giữa Trung Quốc – Myanmar năm 2014 về xuất khẩu 100.000 gạo, đến nay theo Bộ Nông nghiệp Trung Quốc thì Myanmar mới chỉ xuất khẩu 30.000 tấn gạo do vấn đề chất lượng. Trong tháng 7/2016, các nhà chức trách quản lý chất lượng hàng hóa nhập khẩu Trung Quốc đã từ chối một vài lô hàng do các vấn đề chất lượng nghiêm trọng. Trong tháng 10/2016, NDRC thông báo hạn ngạch nhập khẩu thuế quan cho gạo là 5,3 triệu tấn, không đổi so với năm 2016. Nhập khẩu gạo niên vụ 2015/16 của Trung Quốc khoảng 4,8 triệu tấn, dự trên số liệu của các nhà xuất khẩu.

Dự trữ

Dự báo dự trữ cuối kỳ niên vụ 2016/17 được điều chỉnh giảm 0,8 triệu tấn xuống còn 70,1 triệu tấn do sản xuất nội địa giảm. Các nhà sản xuất gạo tại Trung Quốc tiếp tục nhận được trợ giá từ chính phủ. Một ấn phẩm phát hành bởi Cơ quan ngũ cốc quôc gia vào ngày 3/2/2016 cho biết trợ cấp của chính phủ tiếp tục duy trì gần như không đổi sov wosi năm 2015 và giá trợ cấp từ chính phủ tăng nhẹ trong niên vụ 2016/17.

Các nhà chức trách thuộc cơ quan ngũ cốc quốc gia thu mua gạo indica thu hoạch sớm ở mức 2.660 NDT/tấn (387 USD/tấn), gạo india vụ giữa đến muộn 2.760 NDT/tấn (401 USD/tấn) và gạo japonica 3.100 NDT/tấn (451 USD/tấn). Trong tháng 9 – 10/2016, nông dân tại các khu vực bị lụt tại Giang Tây, Hồ Bắc và An Huy được chiết khấu chất lượng khoảng 60 – 160 NDT (9 – 24 USD) cho gạo indica vụ sớm với giá thu mua trong mùa lũ từ 2.500 – 2.600 NDT/tấn (375 – 390 USD/tấn).

Thời gian chính phủ thu mua lúa gạo năm 2016 diễn ra từ 23/9/2016 đến 28/2/2017. Các chương trình thu mua tại 8 tỉnh (An Huy, Tứ Xuyên, Hải Nam, Hồ Bắc, Hắc Long Giang, Liêu Ninh, Giang Tô, và Giang Tây) tại miền Nam Trung Quốc đang diễn ra. Tính đến 30/11/2016, theo cơ quan thống kê ngũ cốc quốc gia, trong niên vụ 2016/17, tổng lượng thu mua gạo indica vụ muộn đã đạt 19,87 triệu tấn, tăng 2,33 triệu tấn so với niên vụ trước. Sản lượng gạo japonica được chsinh phủ thu mua đạt 22,56 triệu tấn, tăng 2,6 triệu tấn trong cùng kỳ so sánh.

Ước tính dự trữ gạo niên vụ 2015/16 của USDA không đổi so với dự báo hồi tháng 11, ở mức 63,7 triệu tấn. Từ đầu mùa xuân tới cuối mùa hè năm 2016, trung tâm giao dịch ngũ cốc quốc gia, một sàn thương mại điện tử để giao dịch gạo dự trữ thuộc sử hữu chính phủ, cho biết đã có 1,2 triệu tấn gạo vụ cũ (niên vụ 2011/12, 2012/13, 2013/14) đã được đấu giá từ các kho dự trữ tạm thời trên thị trường mở này.

Theo USDA