Theo thư ký nông nghiệp Emmanuel Pinol, các chuyên gia tư vấn cho rằng nông dân Philippines sẽ cần gia hạn thêm 2 năm hạn chế định lượng nhập khẩu gạo và DA ủng hộ nhận định này. Ông Pinol cho răng tăng cao thuế đối với gạo nhập khẩu ngoài hạn ngạch vần tiếp tục được duy trì do nông dân Philippines không thể cạnh tranh trên trường quốc tế. Chi phí trung bình cho sản xuất lúa tại Philippines hiện ở mức 12 pesos/kg, gấp đôi so với chi phí 6 pesos/kg tại Việt Nam.
Trong một bài phát biểu, DA cho rằng với nhiều nông dân Philippines đang di cư vào các khu vực thành thị để tìm kiếm sinh kế mới và những người không thể cạnh tranh với gạo giá rẻ nhập khẩu buộc phải chuyển đổi nghề nghiệp, sản xuất gạo nội địa sẽ giảm. “Chúng ta có thể nhận thấy những lợi ích của tự do hóa hoàn toàn – như gạo rẻ hơn cho tất cả người tiêu dùng – sẽ chỉ là lợi ích tạm thời. Chúng tôi cho rằng tự do hóa hoàn toàn sẽ gây áp lực cho nhu cầu gạo trên thị trường gạo toàn cầu vốn nhỏ bé và sẽ làm tăng giá gạo quốc té. Philippines vì thế cũng có khả năng sẽ phải nhập khẩu gạo giá cao trên một thị trường mà Philippines không có quyền kiểm soát, thậm chí là không có bất kỳ ảnh hưởng nào”.
Theo DA, tình trạng này có thể dẫn tới sự phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu, khi mà nguồn gạo nhập khẩu giá rẻ trong ngắn hạn sẽ trở nên đắt đỏ trong dài hạn. “Ngay cả nếu chúng ta có các nguồn ngoại hối mạnh để mua gạo từ thị trường quốc tế, nguồn cung quốc tế có thể không đủ do sản xuất lúa gạo rất dễ tổn thương trước biến đổi khí hậu”.
Ông Pinol cũng chỉ ra rằng Philippines sẽ trở nên dễ tổn thương nếu các nước xuất khẩu gạo có động thái liên minh, có thể áp đặt các lệnh cấm mà không chịu sự trừng phạt của WTO. Đối với DA, gia hạn QR thêm 2 năm nữa sẽ cho phép nước này đạt mục tiêu tự cung tự cấp gạo, không cần các biện pháp bảo vẹ thuế quan vốn đã được WTO gia hạn vài lần.
Tuy nhiên, nhà kinh tế học Agustin Arcenas cho rằng 2 năm sẽ có thể không đủ. Vị giáo sự thuộc đại học Philippines này cho rằng không có cơ sở kinh té cho rằng Philippines có thể tự cung tự cấp mặt hàng gạo. Ông nhắc nhwor mọi người rằng lý do chúng ta không phải là nước sản xuất gạo lớn trên thế giới là bởi Philippines không thể cạnh tranh về năng suất với nông dân Thái Lan và Việt Nam. Vì thế 2 năm là quá ngắn ngủi để tạo ra bất cứ đột phá nào giúp Philippines dẫn trước về năng suất.
Đề xuất gia hạn QR cũng được Cơ quan thủy lợi quốc gia (NIA) ủng hộ, mặc dù mục tiêu tự cung tự cấp gạo của cơ quan này là đến năm 2021. Nhà chức trách cấp cao thuộc NIA là Peter Lavina cho rằng gia hạn thêm 2 năm không phải là mục tiêu của NIA nhưng cơ quan này ủng hộ DA. Ông Pinol cho biết DA đang chuẩn bị một kế hoạch rất căn cơ và có thể quyết tâm theo đuổi sự ra đời của các chính sách giám sát nghiêm ngặt hơn để đảm bảo gạo nhập khẩu an toàn cho tiêu dùng.
Các chương trình nhằm tăng sản xuất gạo nội địa sẽ được tiếp tục, đặc biệt là chương trình Masaganang Ani 6000 với 1 triệu ha đất nông nghiệp sẽ nhận được hỗ trợ giống lúa lai, phân bón và thủy lợi đầy đủ, cùng với tăng cường cơ giới hóa.
Theo Interaksyon