Một giải pháp nổi bật là làm nông nghiệp trong nhà. Hoạt động canh tác này là sản xuất các nông sản trong môi trường đóng, nơi người sản xuất có quyền kiểm soát toàn diện các yếu tố như ánh sáng, nước, các chất dinh dưỡng, nhiệt độ và carbon dioxide. Sản xuất thực phẩm tận dụng các lợi thế về kỹ thuật như thủy canh hoặc khí canh.
Thủy canh là phương pháp canh tác trong môi trường nước giàu dinh dưỡng. Khí canh là phương pháp canh tác trong môi trường khí được làm giàu về dinh dưỡng. Các phương pháp này có thể tiết kiệm tới 90% lượng nước so với canh tác truyền thống, tránh sử dụng hóa chất và lạm dụng phân bón.
Những người ủng hộ cho rằng canh tác trong nhà có thể mang lại nguồn cung thực phẩm đáng tin cậy và tác động tới môi trường thấp hơn nhiều so với canh tác truyền thống do canh tác truyền thống bị hạn chế bởi nguồn cung đất nông nghiệp, chất lượng đất, nguồn cung nước và các điều kiện thời tiết.
Làm nông trong nhà đang ngày càng phổ biến trên phạm vi toàn cầu. Một phần là do công nghệ tiên tiến giúp giảm chi phí đáng kể, cũng như sử dụng các thiết bị từ xa, cơ sở dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để kiểm soát và cải thiện quá trình sinh trưởng của cây trồng và nhân rộng quy mô sản xuất.
Các nghiên cứu do German Space Agency tiên hành năm 2016 cho thấy mức chênh hiệu quả kinh tế giữa cây trồng thủy sinh sử dụng đèn LED và cây trồng thông thường tại vùng nông thôn Đức là khoảng 3 USD/kg, giảm 75% từ hơn 12 USD/kg hồi 5 năm trước. Mức chênh này dự đoán sẽ tiếp tục được thu hẹp do chi phí công nghệ sẽ giảm. Ví dụ, giá đèn LED, một thành phần quan trọng trong nhiều trang trại nông nghiệp trong nhà, đã giảm gần 80% từ năm 2012 đến nay.
Tại Nhật Bản, số trang trại trong nhà đã tăng 3 lần trong giai đoạn 2011 – 2016 lên 200 khu vực. Các trang trại này chủ yếu trồng lá diếp xanh, rau diếp romaine, rau diếp xoăn, rau chân vịt, húng quế và cải xoong. Ngày càng nhiều trang trại trong nhà tại Nhật báo cáo hoạt động có lợi nhuận hoặc hòa vốn, theo khảo sát năm 2016 mà Japan Greenhouse Horticulture Association tiến hành. Ngoài ra, các trang trại lâu năm hơn có khả năng sinh lời hơn so với các trang trại mới hơn, mặc dù nguyên nhân có thể phần nào do tài sản cố định đã khấu hao hết. Người sản xuất có nhiều kinh nghiệm hơn và các phương pháp sản xuất nhịp nhàng hơn cũng giúp giảm giá thành.
Các khuynh hướng có động lực từ tiêu dùng cũng đang giúp thúc đẩy tăng trưởng nông nghiệp trong nhà. Đầu tiên, an toàn thực phẩm là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người tiêu dùng thường trực lo ngại về thực phẩm nhiễm bẩn và dư lượng hóa chất từ thuốc BVTV đang rất phổ biến. Các đợt kiểm tra do Thailand Pesticide Alert Network tiến hành năm 2016 cho thấy dư lượng thuốc BVTV vượt mức tối đa có trong 25% số sản phẩm được gắn nhãn hữu cơ của Thái Lan.
Khi cây trồng được canh tác trong nhà, sử dụng thuốc BVTV là không cần thiết. Tại Trung Quốc, nơi gần 20% đất nông nghiệp đang bị ô nhiễm và ô nhiếm không khí cũng cao hơn 5 lần so với mức an toàn do Tổ chức Y tế Thế giới đặt ra, nhiều trang trại trong nhà đang mọc lên để phục vụ dân cư thành thị giàu có, luôn có nhu cầu cao đối với thực phẩm sạch và an toàn.
Thứ hai, nhu cầu đối với thực phẩm giàu dinh dưỡng và tốt hơn cho sức khỏe cũng đang là động lực lớn cho nhu cầu mà cây trồng trong nhà có thể được điều chỉnh để đáp ứng các nhu cầu khẩu phần ăn cụ thể. Ví dụ, Fujitsu đã chuyển đổi một nhà máy chế biến thiết bị bán dẫn sang sản xuất rau diếp có hàm lượng kali thấp cho người tiêu dùng Nhật Bản gặp vấn đề về thận. Một số nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra cà chua được trồng dưới đèn LED có chứa hàm lượng vitamin C cao hơn so với cà chua trồng theo phương pháp truyền thống.
Cuối cùng, nhiều người tiêu dùng đang ngày càng quan tâm tới thực phẩm được trồng bản địa như một cách để kết nối với cộng đồng địa phương, giảm tác động môi trường gây ra bởi hoạt động vận chuyển và thưởng thức thực phẩm tươi hơn.
Một số hình thức canh tác trong nhà như các tổ hợp canh tác thẳng đứng và các trang trại trong container được thiết kế để đặt vào các khu vực thành thị, nhờ đó người tiêu dùng có thể tiếp cận với thực phẩm tươi hơn và có nguồn cung quanh năm. Đây là một cơ hội kinh doanh cho các nhà sản xuất tại các thị trường thành thị vốn có an ninh lương thực thấp. Ví dụ, hiện Panasonic đang cung cấp 40 loại rau xanh trồng trong nhà máy nông nghiệp tại Singapore. Đối với một đất nước phải nhập khẩu tới 90% thực phẩm, nông nghiệp trong nhà là một cách để tăng an ninh lương thực và xây dựng một chuỗi cung ứng thực phẩm nội địa.
Nông nghiệp trong nhà vẫn chỉ là một ngành mới nổi. Xây dựng một trang trại trongnhaf đặc biệt đắt đỏ, với chi phí vốn cao và yêu cầu các bí quyết kỹ thuật đặc thù. Chi phí xây dựng có thể thay đổi mạnh từ một nhà kính đơn giản, chỉ dựa vào ánh mặt trời tự nhiên tới một phức hợp trang trại với hàng hàng lớp lớp các cây trồng và ánh sáng nhân tạo. Ngoài ra còn có các khoản chi phí hệ thống như các khay, ống nước và ánh sáng, cũng như các thiết bị từ xa và thiết bị kiểm soát.
Hơn nữa, nông nghiêp trong nhà yêu cầu ứng dụng đúng đắn các loại dinh dưỡng và kiểm soát các yếu tố như ánh sáng, nước và nhiệt độ. Điều này nghĩa là ngoài việc phải hiểu biết về nhu cầu dinh dưỡng và các yêu cầu sinh trưởng của các loại cây trồng khác nhau, người sản xuất cần sở hữu tri thức về các hệ thống và thiết bị canh tác trong nhà.
Đối với các nhà sản xuất tương lai, các yếu tố cần cân nhắc đầu tiên khi bước chân vào đầu tư nông nghiệp trong nhà là khả năng tồn tại về mặt kinh tế của các loại cây trồng tiềm năng, bao gồm nhu cầu thị trường, chi phí sản xuất và giá cả thị trường. Tại Thái Lan, nhu cầu đối với các nông sản trồng thủy sinh đang tăng lên trong những năm vừa qua, như các loại rau diếp trở nên ngày càng phổ biến với người tiêu dùng.
Tuy nhiên, chi phí cho một hệ thống canh tác thủy sinh quy mô thương mại điển hình lên tới hơn 1 triệu Baht/1rai, khoong bao gồm chi phí xây dựng nhà kính. Ngay cả khi giả định một năng suất lạc quan và nhu cầu thị trường cao, thời gian hòa vốn sẽ phải lên tới hơn 2 năm. Điều này nghĩa là nếu không có một sự đột phá lớn về công nghệ và giảm chi phí cho hoạt động canh tác nông nghiệp công nghệ cao hơn, chi phí ban đầu cao và lợi nhuận biên nhỏ của nông sản trồng trong nhà vẫn sẽ có triển vọng tăng trưởng hạn chế trong tương lai.
Rõ ràng, nông nghiệp trong nhà được nhìn nhận như một sự bổ sung cho nông nghiệp truyền thống hơn là một lựa chọn thay thế. Vai trò của nông nghiệp trong nhà là khai phá chuỗi cung ứng thực phẩm để tạo ra một hệ thống được địa phương hóa, giúp ứng phó tốt hơn với những điều kiện thời tiết tiêu cực và chuẩn bị tốt hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cư dân thành thị.
Theo Bangkok Post (gappingworld.com)