PV: Có thể nói năm qua cũng là một năm ngành chăn nuôi đạt được nhiều kết quả nổi bật. Xin ông điểm qua về những thành tựu của ngành trong năm 2018?
Ông Nguyễn Xuân Dương: Năm 2018 là một năm ngành chăn nuôi cùng một lúc làm được rất nhiều việc. Thứ nhất là chúng ta đã hoàn thành thể chế pháp lý để hoàn thành Luật Chăn nuôi. Đây là bộ luật vô cùng quan trọng phải tích hợp toàn bộ nội dung và các lĩnh vực có liên quan đến sản xuất chăn nuôi.
Ông Nguyễn Xuân Dương, Quyền Cục trưởng Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).
Thứ hai là ngành cũng như Cục Chăn nuôi thực hiện rất tốt vấn đề cải cách hành chính, giảm điều kiện kinh doanh, giảm thủ tục hành chính và tăng vai trò của doanh nghiệp. Cụ thể, chúng tôi đã giảm năm điều về quy định đối với thức ăn chăn nuôi; chuyển toàn bộ hơn 90% khối lượng sản phẩm thức ăn chăn nuôi đang lưu hành từ tiền kiểm sang hậu kiểm.
Thành tựu thứ ba là, ngành chăn nuôi đã áp dụng tối đa hóa về công nghệ thông tin cho các hoạt động quản lý Nhà nước với tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực thức ăn chăn nuôi. Hiện nay, 100% các giao dịch về quản lý chăn nuôi nhất là quản lý về thức ăn chăn nuôi đều được trao đổi trên môi trường mạng internet. Bên cạnh đó, ngành cũng đã xã hội hóa tối đa các dịch vụ công. Tất cả các tổ chức chứng nhận, các phòng thử nghiệm có đủ điều kiện được tham gia vào các dịch vụ công cấp chứng chỉ, chứng nhận cho các sản phẩm khi đã được các đơn vị này kiểm tra đủ điều kiện cấp phép.
Ngành chăn nuôi, thay vì quản lý trực tiếp như trước kia, thì nay chỉ kiểm tra và quản lý tốt các tổ chức ra chứng nhận. Như vậy, vừa giảm áp lực cho biên chế Nhà nước, giảm áp lực cho ngân sách, đồng thời khiến cho hoạt động cấp chứng chỉ, chứng nhận được công khai minh bạch hơn, người dân, doanh nghiệp có nhiều sự lựa chọn hơn. Tôi cho rằng đây là một trong những thành tựu quan trọng cần kể đến.
PV: Sau khủng hoảng về giá thịt lợn năm 2017, thị trường thịt lợn năm 2018 ổn định trở lại và giá lợn bất ngờ tăng cao khiến cho ngành chăn nuôi không khỏi lo lắng. Xin ông chia sẻ những nỗ lực trong việc ổn định thị trường thịt nhất là thịt lợn của ngành?
Ông Nguyễn Xuân Dương: Trước đây một năm, ngành chăn nuôi lợn rất khó khăn giá lợn hơi thấp kịch điểm chỉ còn khoảng 20 đến 25 nghìn/kg, người chăn nuôi lỗ lớn. Chỉ sau một năm thực hiện các giải pháp của Chính phủ, đặc biệt là của Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Chăn nuôi đã quyết liệt đưa các doanh nghiệp, kêu gọi các tổ chức xã hội, Mặt trận Tổ quốc, công đoàn vào cuộc để tăng cầu, giảm cung.
Sau đúng một năm, giá lợn hồi phục trở lại và tăng lên rất cao, có những thời điểm tiệm cận đến 58-60 nghìn/kg, ảnh hưởng tới CPI chúng ta lại thực hiện chính sách bình ổn giá thịt lợn. Hiện nay, giá lợn hơi đã giảm được xuống còn 45 đến 50 nghìn/kg. Đây là giá rất tốt để người chăn nuôi có lãi và người tiêu dùng thực phẩm chấp nhận được, góp phần cho ngành chăn nuôi đạt được các mục tiêu đề ra. Cụ thể, ngành hàng thịt lợn đã tăng 2,2%, đạt 3,8 triệu tấn, ngành hàng thịt gia cầm tăng 6,5% đạt 1,15 triệu tấn, ngành trứng gia cầm tăng 11% đạt 11,8 tỷ quả và ngành sản xuất sữa đạt gần một triệu tấn tăng 9%, về đích trước hai năm so với chiến lược định hướng của Chính phủ.
Như vậy, tôi cho rằng, ngành chăn nuôi năm nay được mùa được giá, người chăn nuôi hỷ hả, doanh nghiệp hỷ hả, tái đầu tư chiều sâu trong việc phát triển chăn nuôi trong thời gian tới.
PV: Công tác kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm năm nay dường như cũng được kiểm soát tốt hơn. Ông có thể chia sẻ thêm về vấn đề này?
Ông Nguyễn Xuân Dương: Một trong những điều đáng mừng là năm nay chúng đã làm tốt công tác kiểm soát về dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Trong năm không xuất hiện các ổ dịch lớn, bệnh dịch tả lợn châu Phi cũng được ngăn chặn kịp thời. Mặc dù nguy cơ dịch bệnh này xâm nhiễm còn cao, nhưng chúng ta cũng đã làm tốt công tác truyền thông để chính quyền địa phương và người dân hiểu mức độ nguy hại của dịch bệnh, từ đó nâng cao nhận thức, hiểu biết và tăng cường phòng tránh dịch.
Một điểm đáng mừng nữa là công tác kiểm soát an toàn thực phẩm chúng ta cũng làm khá chặt chẽ. Cả năm chúng ta không phát hiện ra có chất cấm và hóa chất công nghiệp trong thức ăn chăn nuôi. Nếu như hai năm trước (năm 2016 và 2017), Salbutamol là vấn đề làm nóng tất cả các nghị trường, thậm chí khiến cho người tiêu dùng quay lưng lại với sản phẩm của chúng ta, năm 2018 chúng ta không thấy có mẫu nào dương tính trong chăn nuôi. Như vậy, rõ ràng vấn đề về an toàn thực phẩm được kiểm soát tương đối tốt.
PV: Năm 2018, một loạt các doanh nghiệp lớn đã đầu tư vào khâu giết mổ, xây dựng chuỗi liên kết khép kín. Đây phải chăng là những điểm nhấn đánh dấu sự phát triển của ngành chăn nuôi trong thời gian tới?
Ông Nguyễn Xuân Dương: Có thể nói, năm 2018 đã chứng kiến rất nhiều thành công trong hoạt động chế biến và thị trường sản phẩm chăn nuôi. Hai khâu từ trước đến nay vẫn bị coi là yếu của ngành, nay đã có những bước tiến mới. Một loạt doanh nghiệp lớn đầu tư vào khâu giết mổ, chế biến có thể kể đến như: Nhà máy Hà Nam của Tập đoàn Masan công suất 140 nghìn tấn thịt lợn/năm; nhà máy giết mổ, chế biến thịt lợn tại huyện Hải Hậu tỉnh Nam Định do Công ty Biển Đông và Deheus liên kết, công xuất 350 nghìn lợn thịt/năm; Nhà máy chế biến trứng gia cầm của Công ty DTK Phú Thọ tại tỉnh Phú Thọ công suất 60 nghìn trứng/giờ và nhà máy chế biến trứng của Công ty Ba Huân tại Phúc Thọ TP Hà Nội công suất 65 nghìn trứng/giờ… Các doanh nghiệp này đầu tư rất đồng bộ chuỗi liên kết từ khâu chăn nuôi đến chế biến đến kết nối thị trường trong nước và xuất khẩu.
Ngoài ra, tiếp nối thành công là xuất khẩu thịt gà năm 2017, năm 2018 chúng ta tiếp tục xuất khẩu thịt lợn. Nếu như trước đây, chúng ta chỉ có thể xuất khẩu lợn sữa và lợn choai sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch thì hiện nay chúng ta đã xuất khẩu được thịt lợn tươi đông lạnh sang Myanmar theo đường chính ngạch. Mặc dù số lượng thịt xuất chưa lớn, nhưng đã có thể khẳng định vị thế của thịt lợn của Việt Nam. Đồng thời, chứng minh sự trưởng thành trong quản lý của ngành cũng như người chăn nuôi và các doanh nghiệp. Tôi cho rằng đó cũng là một trong những thành tựu rất cơ bản mà ngành chăn nuôi đã đạt được trong năm 2018.
PV: Thưa ông, từ những thành tựu đó, ngành chăn nuôi đã đặt ra những mục tiêu, giải pháp gì cho năm 2019?
Ông Nguyễn Xuân Dương: Năm 2019, ngành chăn nuôi sẽ phải tiếp tục hoàn thành thể chế pháp lý để hoàn thành Luật Chăn nuôi, tạo điều kiện phát triển ngành, tạo nền tảng cho những năm tiếp theo. Mục tiêu trước mắt đó là phát triển mạnh và nhanh hơn nữa về ngành chăn nuôi trong đó phải đẩy mạnh vấn đề xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi ra các nước chung quanh và các nước trên thế giới để tạo thị trường phát triển bền vững. Để đáp ứng được điều này thì phải cần có nhiều giải pháp:
Một là, chúng ta phải hoàn thiện các văn bản pháp quy để thực thi Luật Chăn nuôi. Phải xây dựng được hai nghị định, bảy thông tư có hiệu lực và tập huấn cho 63 tỉnh, thành phố trước thời điểm 1-1-2020 khi Luật Chăn nuôi có hiệu lực.
Hai là, chúng ta phải đánh giá và xây dựng chiến lược 10 năm thực hiện chiến lược chăn nuôi (2008- 2018) và xây dựng chiến lược mới, phát triển chăn nuôi đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2040.
Ba là, đánh giá 5 năm thực hiện tái cơ cấu ngành và xây dựng nội dung tái cơ cấu của ngành chăn nuôi thời kỳ 2020 và 2025.
Bốn là chúng ta phải tiếp tục chỉ đạo quyết liệt phát triển chăn nuôi theo chuỗi liên kết sản xuất, tăng cường các biện pháp kiểm soát dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả lợn châu Phi, phải chặn đứng không để dịch bệnh này vào nước ta.
Ngoài ra phải chú trọng kiểm soát chất lượng vật tư, an toàn vệ sinh thực phẩm, không được lơ là, để làm sao tạo thói quen cho người chăn nuôi, người giết mổ, chế biến thực phẩm nói không với chất cấm, với các hóa chất công nghiệp để các sản phẩm chăn nuôi của chúng ta bảo đảm chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm.
PV: Xin cảm ơn ông!