Ngành sữa tăng trưởng chậm trong năm 2019

Trong báo cáo được công bố mới đây của Bộ phận phân tích Công ty chứng khoán SSI (SSI Research), năm 2019 vốn hóa của ngành sữa chỉ tăng 0,5%, thấp hơn so với mức tăng 7,7% của VN-Index.

Trong đó, giá cổ phiếu Vinamilk (HoSE: VNM) chỉ tăng 0,72% do tăng trưởng lợi nhuận năm 2019 thấp, trong khi giá cổ phiếu Đường Quảng Ngãi (UPCoM: QNS) giảm 20,5% do áp lực bán liên tiếp của cổ đông nội bộ. Lợi nhuận của QNS đi ngang so với năm trước. Trong khi đó, giá cổ phiếu GTNFoods (HoSE: GTN) đã tăng 84,5% trong năm 2019, nhờ thương vụ thâu tóm của Vinamilk. SSI Research đánh giá, mức tăng về vốn hóa của ngành sữa thấp hơn kỳ vọng của công ty chứng khoán này. 

Số liệu được SSI Research trích dẫn,  tổng quy mô thị trường sữa Việt Nam năm 2019 đạt 121 nghìn tỷ đồng, tăng 8,9% so với năm 2018. Theo dữ liệu này, lượng tiêu thụ sữa uống và sữa chua tăng trưởng vượt trội với mức tăng 9,9%, trong khi sữa bột và sữa đặc chỉ đạt mức tăng trưởng 2,1%. Sữa công thức cho trẻ sơ sinh trở nên ít được ưa chuộng hơn, do chiến dịch quảng bá rộng rãi nuôi con bằng sữa mẹ. Trong khi đó, có rất nhiều lựa chọn thay thế cho trẻ lớn hơn, như sữa tươi hay các loại sữa hạt, ngũ cốc, cháo tươi, và các loại khác.

Trước những diễn biến của ngành sữa trong năm 2019, SSI Research đưa ra một số xu hướng thay đổi mang tính cấu trúc tác động đến ngành sữa.

Những xu hướng tác động đến Vinamilk và cả ngành sữa

Nhu cầu sữa thực vật có xu hướng gia tăng. Sữa đậu nành và sữa lúa mạch được coi là lựa chọn thay thế tốt nhất cho sữa bò, nhờ hàm lượng protein cao.

Doanh thu qua các kênh thương mại hiện đại đã tăng trưởng hai chữ số trong nhiều quý, tuy nhiên chỉ chiếm 11% trong tổng doanh thu hàng FMCG. Bán hàng thông qua kênh thương mại hiện đại là một mảng đầy thách thức cho các công ty sữa, do cạnh tranh gay gắt và rào cản gia nhập thấp.

Thêm vào đó, các công ty trong nước đã chuyển sang đáp ứng nhu cầu sản phẩm cao cấp ngày càng tăng. Ví dụ, Vinamilk đã đưa ra một số SKU cao cấp, chẳng hạn như sữa tươi organic, sữa công thức organic, sữa A2 và thuê sản xuất gia công sữa bột tại Nhật Bản (sau đó nhập khẩu trở lại Việt Nam). Nutifoods hợp tác với Asahi để phân phối sữa bột cho trẻ em tại Việt Nam. Ikigai Việt Nam cũng ra mắt sản phẩm Meiji tại Việt Nam.

Ngoài ra, giá sữa nguyên liệu và giá bán trung bình đều tăng cũng là một xu hướng tác động đến ngành sữa trong tương lai. Theo Global Dairy Trade, năm 2019 giá sữa bột gầy tăng 30% so với cùng kỳ năm trước và giá sữa bột nguyên kem tăng 4%. Để đảm bảo biên lợi nhuận, những công ty lớn như Vinamilk, TH True Milk và Dutch Lady đều đã tăng giá bán thêm 1-5% vào năm 2019.

Bên cạnh những xu hướng không mấy thuận lợi thì việc xuất khẩu sữa Việt Nam sang thịu trường Trung Quốc cũng là một tín hiệu đáng mừng. Sau nhiều năm chờ đợi, cuối cùng ngành sữa Việt Nam đã được phép xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc. Đây là một thị trường cạnh tranh cao nhưng rất hấp dẫn, chỉ cần chiếm một phần nhỏ trong thị trường 60 tỷ USD này cũng có thể rất có ý nghĩa cho tăng trưởng trong tương lai của các công ty sữa Việt Nam.

Trước tác động của những xu hướng trên, SSI Research dự báo ngành sữa tiếp tục tăng trưởng một chữ số trong năm 2020.

Theo phân tích của Công ty chứng khoán này, mức chi tiêu cho các mặt hàng FMCG của người tiêu dùng Việt Nam nói chung bắt đầu chững lại khi đã đáp ứng đủ các nhu cầu cơ bản. Thay vào đó, họ thường chuyển sang chi tiêu theo sở thích để thỏa mãn các nhu cầu cao hơn (như là ăn/uống bên ngoài) và chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu nhằm mục đích chung là nâng cao chất lượng cuộc sống. Trong khi nhu cầu sữa ở thị trường thành thị dường như đã bão hòa, tiêu thụ ở thị trường nông thôn lại biến động lớn do tăng phụ thuộc vào giá mặt hàng nông nghiệp, tùy vào mức thu nhập khả dụng tại thị trường này quyết định mức chi tiêu cho các sản phẩm FMCG.

Nhìn chung, SSI Research ước tính các xu hướng mang tính cấu trúc kể trên sẽ tiếp diễn, có tác động hơn nữa đến ngành sữa Việt Nam. Các sản phẩm tiêu thụ ngày càng tăng bao gồm sữa tươi, sữa chua (đặc biệt là sữa chua uống) và các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như phô mai, trong khi nhu cầu về sữa công thức tiêu chuẩn và sữa đặc có thể tiếp tục ảm đạm.

Theo Nhịp cầu đầu tư