Nguồn: kinhtedouong.vn
Bước vào năm 2025, ngành chè Việt Nam tiếp tục thể hiện vai trò là một trong những trụ cột nông sản xuất khẩu của quốc gia. Với sản lượng ổn định, chủng loại đa dạng và mạng lưới thị trường trải rộng trên hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, chè Việt đang dần khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Những con số được công bố từ Cục Hải quan Việt Nam trong quý I/2025 không chỉ cho thấy xu hướng xuất khẩu tích cực mà còn mở ra nhiều tín hiệu lạc quan, đặc biệt với hai thị trường tiêu thụ lớn là Pakistan và Hoa Kỳ.
Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan Việt Nam, trong tháng 3/2025, Việt Nam xuất khẩu được 9.540 tấn chè, với trị giá 14,75 triệu USD, tăng 6,2% về lượng và tăng 4,6% về trị giá so với tháng 3/2024.
Sản lượng và trị giá xuất khẩu: Những bước tiến vững chắc
Theo báo cáo, trong tháng 3/2025, Việt Nam xuất khẩu được 9.540 tấn chè, thu về 14,75 triệu USD. So với cùng kỳ năm ngoái, đây là mức tăng 6,2% về lượng và 4,6% về trị giá – cho thấy sự tăng trưởng ổn định cả về sản lượng lẫn giá trị trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều biến động. Tính chung trong quý I/2025, tổng sản lượng chè xuất khẩu đạt 26.880 tấn, với kim ngạch 43,07 triệu USD. Mặc dù tăng nhẹ 1,3% về lượng, trị giá xuất khẩu lại giảm 0,2% so với cùng kỳ 2024, cho thấy giá xuất khẩu trung bình vẫn còn là một điểm nghẽn cần khắc phục.
Giá chè bình quân trong ba tháng đầu năm chỉ đạt 1.602 USD/tấn, giảm 1,5% so với năm ngoái. Điều này phần nào phản ánh áp lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đặc biệt từ các quốc gia có thế mạnh về chè như Ấn Độ, Kenya hay Sri Lanka. Tuy nhiên, nhờ định hướng chuyển dịch sang các dòng sản phẩm giá trị cao như chè hữu cơ, chè pha lạnh hay chè đặc sản vùng miền, Việt Nam vẫn duy trì được năng lực cạnh tranh đáng kể.
Pakistan và Mỹ: Hai điểm sáng của thị trường xuất khẩu
Dẫn đầu trong danh sách các quốc gia nhập khẩu chè từ Việt Nam là Pakistan – một thị trường truyền thống có sức tiêu thụ ổn định và nhu cầu cao. Trong quý I/2025, quốc gia Nam Á này đã nhập khẩu 7.400 tấn chè, trị giá 13,69 triệu USD, tăng lần lượt 9,4% và 2,8% so với cùng kỳ năm 2024. Đây không chỉ là kết quả của mối quan hệ thương mại lâu dài mà còn thể hiện chất lượng chè Việt ngày càng được khẳng định tại thị trường có khẩu vị và tiêu chuẩn khắt khe này.
Mỹ – một thị trường đầy tiềm năng và cũng nhiều thách thức – bất ngờ nổi lên là quốc gia nhập khẩu chè lớn thứ 6 của Việt Nam, chiếm 5,62% thị phần. Trong ba tháng đầu năm, Mỹ đã chi hơn 2,1 triệu USD để nhập hơn 1.500 tấn chè, chủ yếu là chè đen – dòng sản phẩm phù hợp với khẩu vị phương Tây. Đáng chú ý, trước khi chính sách thuế đối ứng mới được áp dụng từ tháng 4/2025, các sản phẩm chè của Việt Nam vẫn được hưởng mức thuế nhập khẩu ưu đãi, dao động từ 0% đến 6,4%. Đây là lợi thế cạnh tranh giúp chè Việt dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng Mỹ, nhất là khi xu hướng tiêu dùng sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên và tốt cho sức khỏe đang tăng mạnh tại quốc gia này.
Nền tảng nội địa và triển vọng toàn cầu
Theo Hiệp hội Chè Việt Nam, nước ta hiện đứng thứ 5 thế giới về sản xuất và xuất khẩu chè. Với diện tích trồng chè đạt khoảng 122.000 ha vào năm 2023 – tập trung chủ yếu tại các tỉnh như Thái Nguyên, Phú Thọ, Lâm Đồng, Nghệ An, Yên Bái và Hà Giang – Việt Nam có lợi thế rõ rệt về điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và tay nghề chế biến.
Mặc dù diện tích chè đã giảm khoảng 12.000 ha so với năm 2015, ngành chè vẫn duy trì sản lượng ổn định và từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm. Đến nay, Việt Nam đã chế biến được khoảng 15 loại chè khác nhau, trong đó chè đen và chè xanh vẫn là hai mặt hàng chủ lực, chiếm phần lớn kim ngạch xuất khẩu.
Triển vọng trong những năm tới tiếp tục sáng sủa. Các chuyên gia dự báo sản lượng chè xuất khẩu của Việt Nam có thể đạt tới 136.500 tấn vào năm 2030, tăng trung bình 0,82% mỗi năm và chiếm khoảng 80% tổng sản lượng chè cả nước. Trong bối cảnh thị trường chè toàn cầu dự kiến đạt 70,19 tỷ USD vào năm 2028, cơ hội dành cho chè Việt là rất lớn, đặc biệt ở phân khúc sản phẩm chất lượng cao, thân thiện với sức khỏe và môi trường.
Bức tranh xuất khẩu chè Việt Nam đầu năm 2025 cho thấy nhiều điểm sáng tích cực, với hai thị trường tiêu biểu là Pakistan và Mỹ đóng vai trò đầu tàu trong tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội và nâng cao giá trị xuất khẩu, ngành chè Việt cần tiếp tục đổi mới công nghệ chế biến, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu quốc tế, và tập trung vào phân khúc sản phẩm đặc sản, chè sạch, chè hữu cơ.
Chặng đường phía trước còn dài, nhưng nếu chè Việt giữ vững chất lượng và không ngừng thích nghi với nhu cầu thị trường toàn cầu, một tương lai tươi sáng với vị thế vững vàng trên bản đồ chè thế giới là hoàn toàn khả thi.