Liên kết “li ti như đàn kiến”

Đó là lối nói ví von của ông Trần Đình Thiên, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế VN, về tình hình DN VN sau khi gia nhập WTO. Theo ông Thiên, hiện nay tình trạng thiếu hụt lao động là rất trầm trọng, thị trường nhà đất cũng chưa ổn định, do đó khó mà thu hút được đầu tư nước ngoài.

Ông kết luận: “Trong khi thị trường lao động, đất đai là thị trường cơ sở để thu hút đối tác nước ngoài lại không chịu tập trung phát triển mà cứ lo hô hào phát triển các thị trường “cao cấp” như thị trường chứng khoán. Rõ ràng liên kết giữa các DN quá mong manh, nếu cứ tiếp tục như hiện nay, chẳng chóng thì chầy, liên kết này cũng đứt”.

Không riêng gì mối liên kết giữa các ngành, nghề, theo bà Vũ Kim Hạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TP.HCM, chính bản thân các DN cũng tỏ ra rất thờ ơ trong quá trình hội nhập, không tích cực xây dựng thương hiệu để tìm kiếm cơ hội làm ăn.

Bà Hạnh cho rằng khi xây dựng được thương hiệu, hàng hóa, dịch vụ của DN sẽ được bán với giá cao hơn, mạng lưới phân phối cũng được mở rộng ra do các đại lý thường thích bán hàng có thương hiệu và khi lên sàn, cổ phiếu công ty này cũng nhanh chóng trở thành blue-chip: “DN chỉ thấy trước mắt là tốn kém quá nhiều chi phí cho quảng bá thương hiệu mà không nhìn thấy hiệu quả lâu dài”.

Thị trường nhiều bất ổn

Ông Lê Triệu Dũng, Vụ Chính sách Thương mại Đa biên Bộ Thương mại, dự báo sắp tới lĩnh vực “tư vấn quản lý” sẽ được nước ngoài đầu tư nhiều. Trong khi đó, vẫn chưa có văn bản nào hướng dẫn. Ngoài ra, trong cam kết WTO về dịch vụ, có quy định đối với dịch vụ ngân hàng DN nước ngoài hạn chế mua cổ phần ở tỉ lệ 30%, riêng các dịch vụ về chứng khoán, bảo hiểm,... (các lĩnh vực mà nước ngoài sẽ đầu tư mạnh) thì không cam kết tỉ lệ bao nhiêu.

Ngoài ra, theo bà Nguyễn Vân Chi, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế - Bộ Tài chính, một trong những thách thức đối với DN khi hội nhập là sự bất ổn của thị trường. “Những cam kết về thuế quan của VN với Trung Quốc đôi khi có cũng như không, bởi hàng Trung Quốc nhập lậu vào VN nhiều quá”.

Theo ông Hoàng Văn Dũng, Phó Chủ tịch VCCI, Chính phủ có 12 chương trình hành động để hỗ trợ DN. Như chương trình “Cải cách thủ tục hành chính”, DN sẽ đỡ tốn thời gian chờ đợi, đi lại vì các loại giấy phép. Chương trình “Giáo dục - đào tạo và phát triển nguồn nhân lực”, thông qua các hiệp hội và cơ quan chức năng địa phương để tổ chức đào tạo nhân lực cho DN.

“Khi DN làm ăn không hiệu quả thì lỗi một phần cũng do cơ quan quản lý kém. Bản thân mỗi DN cần phải tự xây dựng chiến lược cho mình, Chính phủ cũng sẽ có chiến lược phát triển DN cấp quốc gia để hỗ trợ DN”- ông Trần Đình Thiên nói.