Theo ông Nguyễn Hạc Thúy - Tổng thư ký Hiệp hội phân bón Việt Nam, hơn 30 năm qua chưa bao giờ diễn biến giá cả phân bón trên thị trường thế giới thay đổi nhanh chóng như từ cuối năm 2006 đến nay. Các loại phân bón đồng loạt tăng giá và tăng cao kỷ lục, không riêng gì urê mà cả DAP, SA... đều tăng giá. Riêng urê tăng 94 - 112 USD/tấn, DAP tăng 178 - 200 USD/tấn.

Lại tát nước theo mưa!

Nguyên nhân chính là do giá phân bón thế giới tăng vì nhiều nhà máy ở vùng Baltic, Yuzhny, Trung Đông... nghỉ sản xuất để bảo dưỡng máy móc định kỳ nên giảm sản lượng. Ngoài ra, tại Trung Quốc 2 Cty lớn là Chinochem và Canampgc đã bán gần hết urê hạt trong đến hết tháng 10/2007. Tại Mỹ, urê hạt trong khá hiếm, giá đắt hơn urê hạt đục từ 10-12 USD/ tấn, góp phần đẩy giá các loại phân bón tăng cao còn do cước vận chuyển từ đầu năm 2007 tăng 40% so với những năm trước.

Đồng thời, chi phí đầu vào như giá khí, giá than, thuế khai thác, công lao động tăng. Bên cạnh đó, quí 4/2007 và quí 1/2008 nhu cầu phân bón lớn do phần lớn các mùa trồng trọt lại vào vụ.

Cho đến nay lượng phân bón sản xuất trong nước mới đáp ứng được khoảng 65% nhu cầu. Những biến động của thị trường phân bón thế giới sẽ có những tác động tiêu cực đến thị trường Việt Nam. Ngày 27/9 tổ điều hành thị trường trong nước cho biết: so cùng kỳ năm 2006 giá phân bón nhập khẩu bình quân 9 tháng năm 2007 đã tăng 10%, riêng urê tăng 6%.

Vì vậy, tuy chưa vào vụ đông xuân nhưng thời gian qua giá phân bón trong nước đã lên cơn "sốt" với mức tăng từ 100-300 đồng/kg, phổ biến ở mức 4.900 - 5.400 đồng/kg (có nơi cao hơn). Tại thị trường ĐBSCL, tuần qua nhiều loại phân đạm, lân tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp giá tăng 5-10% so với giữa tháng 9.

Trong đó, phân DAP tăng mạnh nhất, lên 8.200-8.500 đồng/kg, tăng 600-700đ/g; urê Trung Quốc 5.200 đồng/kg, tăng 400 đồng/kg; đạm Phú Mỹ 5.060đ, tăng 460 đồng/kg; NPK loại 16-16-8 và 20-20-15 của Công ty Cổ phần Phân bón - Hoá chất Cần Thơ, Bình Điền, Việt Nhật giá 4.800-7.300 đồng/kg, tăng 200- 600 đồng/kg.

Nhiều người cho rằng, giá phân bón tăng không phải vì thiếu hàng, mà bị tác động chủ yếu từ nguồn phân nhập khẩu. Do giá phân bón sản xuất trong nước bán thấp hơn thị trường thế giới vài trăm đồng/kg, nên họ cố tình "tát nước theo mưa", kéo giá trong nước "hội nhập" với giá thế giới (!)

Theo dự tính của Hiệp hội Phân bón Việt Nam, lượng phân urê dự kiến cho vụ sản xuất đông xuân 2007-2008 cần khoảng 750.000 tấn. Trong đó, tính đến tháng 2/2008 Công ty Phân đạm và Hoá chất dầu khí sản xuất được khoảng 325.000 tấn; Công ty Phân đạm Hà Bắc sản xuất được khoảng 90.000 tấn. Lượng hàng tồn tại các kho, các đại lý ước khoảng 85.000 tấn.

Như vậy, tổng số urê sản xuất trong nước và tồn kho sẽ vào khoảng 500.000 tấn, lượng urê cần phải nhập khẩu thêm khoảng 250.000 tấn (bình quân mỗi tháng 40.000-42.000 tấn) mới đáp ứng đủ nhu cầu thị trường. Riêng giai đoạn từ nay đến cuối năm 2007, cần khoảng 440.000 tấn urê.