Sam Walton với triết lý tiết kiệm cho mọi người

26 | 12 | 2007

Có một câu chuyện về Bill Gates - ông chủ Microsoft - được rất nhiều người trên thế giới biết đến: nếu Bill đang bước đi trên đường và trông thấy tờ 100 USD ai đó đánh rơi, Bill sẽ không cúi xuống nhặt lên.

Bởi với thời gian đó, Bill có thể làm ra số tiền gấp nhiều lần giá trị của tờ tiền 100 USD này. Đó chỉ là câu chuyện được thêu dệt để nói lượng tiền khổng lồ Bill Gates làm được. Nhưng có một câu chuyện khác thực tế hơn nhiều.
Vào khoảng đầu năm 1992, thời điểm Sam Walton còn điều hành Wal-Mart trước khi qua đời, doanh thu của Wal-Mart đã lên tới 1 tỉ USD/tuần. Như vậy, một phút Sam có trong tay khoảng 100.000 USD. Với số tiền thu về như vậy, giả sử có bắt gặp tờ 100 USD đánh rơi trên đường, Sam có mất thời gian cúi xuống nhặt lên hay không?

Chắc chắn là có!

Tích cóp từng đồng xu lẻ
Đây là một câu chuyện thực mà Stephen Pumphrey - thợ chụp ảnh - kể lại: “Tôi nhớ mãi cảnh một lần khi đang chuẩn bị chụp ảnh Sam Walton đứng trên đường băng tại một sân bay nhỏ ở bang Missouri. Ông ấy đang nhìn đường băng và tôi làm như vô tình đánh rơi đồng 5 xu, rồi quay sang đánh cá với trợ lý của tôi: “Hãy xem liệu ông ta có nhặt nó lên không?”.
Máy bay đang cất cánh và hạ cánh, còn Sam vội bước tới, chuẩn bị tư thế như để chụp một bức ảnh khác. Ông nói: “Anh muốn tôi đứng phía nào trên đồng 5 xu đó?”. Còn đây là lời của Bud Walton - em trai Sam - về việc này: “Khi một đồng xu (chỉ một đồng xu) nằm trên đường phố, có bao nhiêu người sẽ nhặt nó lên? Tôi dám cá là tôi sẽ làm điều đó. Và chắc chắn Sam cũng sẽ làm y như vậy”.

Đối với Sam, bài học để đánh giá giá trị 1 đồng USD luôn ám ảnh trong cả đời kiếm tiền của ông. Ông nói: “Chỉ khi biết đánh giá đúng giá trị, lúc ấy mới có thể thu về những đồng USD khác”.

Có lẽ lý do quan trọng nhất khiến tính cách này của Sam cũng như những người trong gia đình bắt nguồn từ chính cuộc sống đầy khó khăn lúc nhỏ. Tuổi thơ của Sam rơi vào giai đoạn đại khủng hoảng của nước Mỹ, gia đình Sam cũng như nhiều gia đình khác đều chịu ảnh hưởng nặng nề.
Cha của Sam - ông Thomas Gibson Walton - bị thất nghiệp trong giai đoạn đầu của cuộc khủng hoảng, ông phải vào làm việc tại công ty của anh trai - công ty cầm cố Walton. Vào thời kỳ 1929-1931, ông phải lấy lại hàng trăm trang trại từ những người chủ sở hữu lâu đời nhưng vì khó khăn phải đem cầm cố.

Có mặt cùng cha trong những chuyến đi khó khăn này, Sam đã chứng kiến một hình ảnh đầy đau đớn: những giọt nước mắt của người từng là chủ một nông trang nay không còn “mảnh đất cắm dùi”. Ấn tượng này in đậm mãi mãi vào tâm trí của cậu bé Sam và nung nấu cho Sam quyết tâm không bao giờ phải đối mặt với tình cảnh này trong cuộc đời.

Từ năm lớp 7 đến khi học tại Trường đại học Columbia, Sam Walton vẫn duy trì đều đặn việc bán báo để nuôi sống bản thân mình và nuôi dưỡng ý chí tự lập. Việc tích cóp từng đồng xu lẻ ảnh hưởng mạnh tới Sam và tạo cho ông đức tính tiết kiệm đến cuối đời.

Tiền không có nghĩa là giàu có

Khi kiếm được nhiều tiền, rất nhiều người biến cuộc sống của họ thành xa hoa. Họ phung phí tiền bạc mua du thuyền, xe hơi hiện đại, làm những trò khác người và nhanh chóng nổi tiếng. Còn Sam sống kín đáo và tiết kiệm đến mức khi tạp chí Forbes bầu ông là người giàu nhất nước Mỹ vào năm 1985, các tờ báo và truyền hình khắp nước mới bắt đầu đặt câu hỏi: “Đó là ai?”, “Ông ta sống ở đâu?”... Tất cả tờ báo khắp nước Mỹ lúc đó đều đăng tải hình ảnh chụp lén người giàu nhất nước Mỹ ngồi cắt tóc tại một cửa hiệu nhỏ nhoi, trông có vẻ tồi tàn tại quảng trường thành phố. Đây là một tiệm cắt tóc quen thuộc của ông vì nó cắt đẹp và giá cả phải chăng. Nhìn tấm ảnh đăng trên báo, ông ngửa mặt kêu trời: “Tại sao tin tôi cắt tóc lại là tin nóng? Vậy tôi phải cắt tóc ở đâu đây ngoài tiệm cắt tóc?”.

Thậm chí, khi mọi người đồn đại về sự giàu có không thể tưởng tượng được của Sam, ông cũng chẳng nghĩ như thế! Triết lý của Sam đơn giản như thế này: nếu nhân giá cổ phiếu của Wal-Mart với số lượng mà ông và Helen Walton (vợ ông) nắm giữ thì họ có khoảng 20-25 tỉ USD, nhưng ông không coi nó là của mình! Với Sam, tiền không có nghĩa là sự giàu có.

Ông cần nhà cửa, có nhà cửa. Cần máy bay đi đến các cửa hàng, có máy bay. Cần những con chó săn chim để đi săn bắn, có chó săn chim. Cần đi du lịch, có thể đi du lịch. Cần có điều kiện giáo dục con cái, có thể gửi chúng đến những ngôi trường tốt nhất... Đó là sự giàu có. Thế là quá đủ!

Mỗi lần đi công tác, Sam và cộng sự luôn ở chung trong một phòng trọ rẻ tiền và ăn tại những quán ăn bình dân nhất. Thậm chí, có lần tại Chicago, cả tám người (bao gồm cả Sam) chỉ thuê một phòng trọ không lớn lắm trong một chuyến đi mua hàng.

Đây là triết lý của ông đối với vấn đề tiền bạc: “Đôi khi có người hỏi tôi là tại sao lại ở trong một phòng trọ rẻ tiền như thế khi mà Wal-Mart đã đạt đến doanh thu trên 50 tỉ USD. Thật đơn giản, vì chúng tôi biết cách đánh giá giá trị của đồng USD. Chúng tôi được giao nhiệm vụ tồn tại để cung cấp giá trị cho khách hàng của mình. Điều ấy có nghĩa là ngoài chất lượng và dịch vụ, chúng tôi phải tiết kiệm tiền cho họ. Mỗi khi Wal-Mart tiêu xài 1 USD hoang phí, nghĩa là tiêu đi số tiền lấy từ túi của khách hàng. Rất nhiều câu chuyện xa hoa đang diễn ra tại những công ty thành công khác. Nhiều tổng giám đốc chỉ ngồi chót vót trên cao và không quan tâm đến bất cứ người nào. Điều này khiến tôi buồn lòng. Đó là một trong những sai trái của giới kinh doanh Mỹ ngày nay!”.

Bởi thế, Sam Walton luôn lo lắng về thế hệ tương lai của nhà Walton. Vì khi thế hệ này lớn lên, họ đã được thừa hưởng một gia tài và một nền tảng không gì có thể tốt hơn. Sam không thể bắt các con mình phải đi phát báo mỗi sáng như ông trước kia. Ông cũng không thể bắt các con mình thực hiện những bước đi của mình lúc trước. Điều đó là phi thực tế. Nhưng ông lo rằng thế hệ sau của ông có thể biến thành “một lũ nhà giàu vô công rỗi nghề”.
Bởi vậy, song song với việc điều hành công ty, công việc mà Sam luôn quan tâm trong cả cuộc đời mình là dạy dỗ, chăm sóc, tạo cho con cái một nền tảng giáo dục vững chắc. Những người con của ông từ khi sinh ra, lớn lên đều phải hiểu một triết lý: “Chỉ có thể giàu có bằng việc tiết kiệm và làm việc cật lực”.

Các Tin Khác

Bản tin thực phẩm tuần từ 21/04 - 26/04/08

24 | 04 | 2008

Tham tán Kinh tế-CH Ba Lan đánh giá cao việc phát hành hai báo cáo thường niên của Trung tâm Thông tin PTNT

25 | 03 | 2008

Sam Walton: Giàu nhất nhờ bán hàng rẻ nhất

26 | 12 | 2007

Sam Walton với 10 nguyên tắc thành công trong kinh doanh

26 | 12 | 2007

Jack Welch - Nhà quản lý tài ba của General Electric

26 | 12 | 2007

Bí quyết lãnh đạo của Jack Welch