Diện tích nuôi thả catfish tại Mỹ giảm

Những khó khăn hiện thời đang thu hẹp dần quy mô của ngành cá da trơn Mỹ. Chi phí cho thức ăn chăn nuôi đã đẩy giá cá da trơn lên cao, nhiều người nuôi cá đã bỏ trống ao nuôi để chuyển sang những công việc thu nhiều lợi nhuận hơn, và người ta hy vọng các công ty chế biến catfish sẽ tăng cường các hoạt động liên kết trong thời gian tới.
Diện tích nuôi cá da trơn tiếp tục giảm, trong khi các hoạt động tiếp thị và nuôi trồng kiểu mới chưa được áp dụng, bà Carole Engle, Giám đốc Trung tâm Thuỷ sản/Nghề cá tại Đại học tổng hợp Arkansas, Pine Bluff cho biết: Các cơ quan chủ quản hy vọng sẽ có những cải tiến kịp thời để giải quyết những khó khăn hiện nay, nếu không sẽ ngày càng nhiều trang trại thu hẹp diện tích nuôi thả catfish.
Theo Cơ quan Thống kê Nông nghiệp quốc gia, Bộ Nông nghiệp Mỹ (DOC) thì diện tích mặt nước sẽ được sử dụng để nuôi thả cá da trơn tại bang Arkansas từ ngày 01/7 tới 31/12 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục trong 1 thập kỷ qua, chỉ còn 25.300 mẫu, giảm 17% so với năm ngoái (tương đương 5.100 hecta) và giảm 33% (tương đương 12.700 mẫu) so với Tháng Giêng năm 2002 (tổng diện tích thả cá da trơn tại bang này lúc đó là 38.000 mẫu).
Số lượng trại nuôi cá da trơn tại Arkansas chỉ còn 116, giảm mất 15 trại so với tháng 1/2007, giảm 79 trại từ tháng 1/2002.
Ông Ted McNulty, giám đốc Sở Nông nghiệp Arkansas, Phòng Thuỷ sản ước lượng rằng ngành cá da trơn tại đây đã tạo việc làm cho khoảng 3.250 lao động trực tiếp và 7.000 lao động gián tiếp.
Tại 4 bang nuôi cá da trơn hàng đầu của Mỹ gồm: Mississipi, Alabama, Arkansas và Louisiana, 132.500 mẫu mặt nước sẽ được sử dụng để nuôi thả loài cá này trong nửa cuối năm nay, giảm 18.900 mẫu, tương đương 12% so với năm ngoái. Số lượng trại nuôi cá tại các bang này đã giảm mất 75, chỉ còn 638 trang trại trong vòng một năm qua.
Arkansas tiếp tục đứng thứ 3 trên toàn nước Mỹ, sau Mississippi và Alabama về số lượng các trang trại nuôi thả catfish, và đứng thứ hai sau Mississippi về diện tích mặt nước nuôi thả cá. Trong năm 2007, doanh thu từ cá da trơn tại Arkansas đạt tổng cộng 71,5 triệu đôla Mỹ. Doanh thu từ cá da trơn trên toàn nước Mỹ năm ngoái là 444,8 triệu USD.
Theo bà Engle thì năm nay diện tích nuôi thả cá da trơn sẽ tiếp tục giảm vì người nuôi cá tiếp tục từ bỏ nghề này, hoặc tìm cách giảm mức độ tiếp xúc với hoạt động nuôi cả catfish, những trang trại tiếp tục gắn bó với ngành cá da trơn sẽ là những trại nuôi có năng suất cao nhất.
Công thức thức ăn chăn nuôi cá cũng đã được điều chỉnh lại, một số người nuôi cá đã tăng tần suất sục ôxy và các phương thức khác như chuyển sang nuôi các loại cá da trơn có tốc độ tăng trưởng cao hơn (cá da trơn lai giữa cá da trơn đực màu xanh da trời - Ictalurus Furcatus và cá da trơn cái kênh Ictalurus Punctatus)

Nhập khẩu thức ăn nuôi cá tăng

Theo Trung tâm Nghề cá/Thuỷ sản UAPB thì năm ngoái giá thức ăn nuôi cá da trơn tăng 55%, mỗi tấn thức ăn nuôi cá với 32% chất đạm được bán với giá 273USD/tấn vào tháng 8/2007, tới tháng 8 năm nay giá bán đã tăng lên 423USD/tấn.
Giá đậu tương và ngô tăng làm giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, đẩy nông dân nuôi gia cầm, gia súc và cá da trơn vào tình cảnh rất khó khăn, trong đó nông dân nuôi cá da trơn gặp nhiều khó khăn nhất, ông Terry Hanson, chuyên gia kinh tế nông nghiệp tại Đại học Tổng hợp bang Mississippi cho biết. Chi phí cho thức ăn chăn nuôi chiếm 52% trong tổng chi phí của hoạt động nuôi thả cá da trơn, cao hơn chi phí cho thức ăn chăn nuôi gia súc.
Ngành cá da trơn Mỹ còn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng nhập khẩu. Trong năm 2007, cá da trơn nhập khẩu chiếm tới 36% tổng doanh số của ngành cá da trơn Mỹ, trong khi thì phần thịt bò nhập khẩu chỉ chiếm 9%, thịt lợn 4%, và thị phần gia cầm chưa tới 0,00001%.
Mức giá cao hơn cho cá da trơn tại các nhà máy chế biến vẫn là động lực để người nuôi cá tiếp tục theo đuổi sinh kế lâu năm của mình, ông David Yocum, chủ trang trại Alice-Sidney cho biết. Ngoài việc phải đối mặt với giá thức ăn chăn nuôi tăng lên, người nuôi cá còn phải đối mặt với giá nhiên liệu (dầu điêzen và điện) tăng cao.    
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, giá cá da trơn tăng lên cao nhất vào tháng 4 và 5 năm 2007, đạt 84 xen mỗi pao, nhưng sau đó giảm xuống 65 xen/pao vào tháng 12.  Trong thời gian từ tháng 4 - tháng 10 năm ngoái các trang trại nuôi cá tiêu thụ hết khoảng 60 tấn thức ăn chăn nuôi.
Năm nay thức ăn nuôi cá da trơn với 20% đạm được bán với giá chỉ 20USD/tấn trở thành loại thức ăn phổ biến nhất, rẻ hơn hẳn giá bán của loại thức ăn truyền thống với 32% đạm. Đa số các nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi đã chuyển sang tiêu thụ các loại nhiên liệu rẻ hơn, gồm ngô gluten và đạm thay cho bột ngô.
Giải pháp trước mắt của các công ty chế biến catfish
Để vượt qua tình hình khó khăn này, hàng loạt các cuộc sát nhập trong ngành cá da trơn đã được thực hiện. Công ty Southern Pride Catfish LLC đã mua công ty chế biến Southern Pride Catfish LLC tại bang Alabama, một nhánh của American Seafoods Group LLC, và Heartland Catfish Co., Itta Bena, bang Mississippi. Alabama Catfish Inc., một nhánh của Uniontown, Alabama cũng cho biết họ đang thương lượng mua SouthFresh Farms có trụ sở chính tại Oxford Mississippi. Các chuyên gia kinh tế gọi việc liên kết kiểu này là “liên kết ngang”, ngược lại với mô hình “liên kết dọc” của ngành gia cầm Mỹ.
Tuy nhiên, giám đốc kinh doanh của cả American Seafoods Group và Heartland đều từ chối đưa ra nhận xét về khả năng mua lại các công ty nhỏ hơn trong thời gian tới. Kế hoạch khả thi nhất của họ bây giờ là đẩy giá bán cá lên cao để giữ nông dân ở lại với nghề, nếu không có nguyên liệu thô thì tương lai của ngành cá da trơn nội địa sẽ vô cùng tồi tệ.
Năm ngoái, khối lượng cá da trơn chế biến đạt mức cao kỷ lục 496,2 triệu pao, giảm 165,3 triệu pao (tương đương 25%) so với năm 2003. Cá da trơn chế biến tới hết tháng 6 năm nay cao hơn cùng kỳ năm ngoái tới 10%.
Khó khăn trong hoạt động tiếp thị
Ngành cá da trơn Mỹ đã phải chật vật vượt qua khó khăn trong cả năm 2006 để cạnh tranh với sự tăng lên chóng mặt của philê catfish đông lạnh nhập khẩu từ Châu Á. Đa số hàng nhập khẩu là cá “basa” hay cá “tra”, thành viên của họ Pangasiidae, và chỉ 25% thị phần là cá da trơn kênh (channel catfish), thành viên của họ Ictaluridae, giống loại cá được nuôi tại Mỹ.
Philê nhập khẩu đạt tổng cộng 85 triệu pao năm 2007 so với 104 triệu pao phi lê sản xuất trong nước. Tới hết tháng 5/2008, nhập khẩu cá da trơn đạt tổng cộng 48 triệu pao, tăng 11 triệu pao hay 30% so với cùng kỳ năm 2007.
Tuy nhiên, một chuyên gia kinh tế của Đại học tổng hợp bang Mississippi cảnh báo rằng trong thời gian tới có thể cá da trơn nhập khẩu sẽ mất dần ưu thế trên thị trường Mỹ, vì bất cứ loại thực phẩm nào cũng có thể tìm được đồ thay thế.
Theo một bảng xếp hạng 10 loại thuỷ sản được ưa chuộng nhất tại Mỹ của Hiệp hội Nghề cá Quốc gia (NFI) thì tiêu thụ cá da trơn tại Mỹ đã giảm nhanh chóng trong 4 năm gần đây. Năm ngoái, cá da trơn giữ vị trí thứ 6 trong bảng danh sách này với khối lượng tiêu thụ trung bình 0,876 pao/người, sau tôm, cá ngừ đóng hộp, cá hồi, cá minh thái và cá rôphi.
Mặc dù nhập khẩu cá da trơn là một lựa chọn sáng suốt của catfish nội địa, cá da trơn nuôi trong nước đã có một số lượng người ưa chuộng nhất định, những người kiên quyết không ăn cá nhập khẩu, ông Engle giám đốc Trung tâm Nghề cá/Thuỷ sản UAPB cho biết.
Tuy nhiên, cả nông dân lẫn nhà sản xuất đều có khả năng vượt qua những khó khăn do chi phí nhiên liệu và thức ăn chăn nuôi tăng lên.
Đạo luật Capper-Volstead được thông qua năm 1922 để đối phó với tình trạng giá bán các sản phẩm nông nghiệp tăng lên là một trong nhiều nguyên nhân thúc đẩy người nuôi cá liên kết với nhau để hạ giá thành sản xuất, tăng hiệu quả các hoạt động tiếp thị và bán hàng.
Tuy nhiên, ưu tiên số một trong ngành thuỷ sản Mỹ thời điểm này là làm thế nào để tiếp thị cá da trơn nội địa hiệu quả hơn để trở thành mặt hàng bán chạy nhất trên thị trường thuỷ sản trong nước.
Chi phí cho thức ăn chăn nuôi tại Mainline năm nay sẽ tăng khoảng 600.000USD so với năm ngoái, và chi phí cho nhiên liệu sẽ tăng thêm khoảng 100.000USD, ông Branton chủ tịch Hội người nuôi cá da trơn Arkansas cho biết.
Trong khi đó, cá cỡ lớn hơn được moi ruột và bảo quản tươi được chuyển tới khu vực sinh sống của người Châu Á và Châu Phi tại Los Angeles vẫn không thể bán với mức giá cao hơn, ông Branton nói thêm.
Thời điểm này nền kinh tế Mỹ đang gặp nhiều khó khăn và giá bán nhiều loại thực phẩm tăng lên, đặc biệt trong hệ thống các nhà hàng, bà Kathy Deck - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Kinh tế, Đại học Arkansas nhận định. Vì thế, tiêu thụ thuỷ sản sẽ giảm, đặc biệt các loại thuỷ sản trong nhà hàng.