Xuất khẩu cà phê: Nhiều khó khăn trong niên vụ mới

04 | 11 | 2008

Việt Nam vừa kết thúc thắng lợi niên vụ cà phê 2007- 2008 với kim ngạch xuất khẩu lần đầu tiên vượt ngưỡng 2 tỷ USD. Tuy nhiên bước vào niên vụ mới 2008/2009, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều khó khăn.

Lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu vượt 2 tỷ USD Ngày 31/10, tại TP.HCM, Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam (Vicofa) đã tổ chức hội nghị tổng kết niên vụ cà phê 2007/2008 và bàn phương hướng công tác niên vụ cà phê 2008/2009. Đây là niên vụ thứ 3 liên tiếp ngành cà phê Việt Nam thu được nhiều thành tích, kim ngạch xuất khẩu cao và là vụ đầu tiên có kim ngạch xuất khẩu đạt 2,087 tỷ USD. Điều đáng chú ý là trong niên vụ này các doanh nghiệp đã phối hợp với nhau khá tốt, bán rải đều cà phê trong suốt niên vụ nên không để xảy ra tình trạng đầu vụ bán và giao hàng ồ ạt gây tác động xấu tới thị trường, tránh tình trạng bị khách hàng ép giá.

So với niên vụ trước, sản lượng cà phê xuất khẩu niên vụ 2007/2008 giảm 6,5% (đạt 1,077 triệu tấn) nhưng do giá xuất khẩu tăng cao (bình quân cả niên vụ đạt 1.937 USD/T, tăng 474 USD/T so với niên vụ trước) nên kim ngạch xuất khẩu tăng hơn 500 triệu USD so với niên vụ 2006/2007.

Thị trường xuất khẩu tiếp tục được mở rộng. Hiện cà phê nhân của Việt Nam đã xuất khẩu qua 75 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cà phê hòa tan cũng đã xuất khẩu sang 25 thị trường trên thế giới, trong đó nhiều nhất là các thị trường Canada, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Úc, Hàn Quốc.

Ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội cà phê ca cao cho biết: 10 thị trường xuất khẩu cà phê nhân lớn nhất của Việt Nam là Đức, Mỹ, Tây Ban Nha, Ý, Bỉ, Ba Lan, Hàn Quốc, Pháp, Anh và Nhật Bản. Mười thị trường này tiêu thụ 73,4% tổng sản lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam. Đáng chú ý là thị trường Nga. 7 năm trước bình quân Nga chỉ mua cà phê của Việt Nam 5.550T/vụ, xếp thứ 12 trong các thị trường châu Âu (và chiếm 0,665 thị phần) thì vụ này mua tới 20.589T xếp thứ 12 trong 75 nước và vùng lãnh thổ mua cà phê của Việt Nam và chiếm gần 2% thị phần. Thị trường ASEAN cũng có sự chuyển biến. Philippine đã mua 19.330T, Malaysia mua 17.903T, Thái Lan cũng đã tăng sản lượng lên 11.949T.

Các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội cà phê ca cao đã đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất khẩu cà phê của Việt nam. Niên vụ 2007/2008 vừa qua, 60 doanh nghiệp thuộc Hiệp hội đã xuất khẩu được 578.878 T với kim ngạch đạt 1,136 tỷ USD, chiếm 61,23% thị phần cà phê của cả nước với giá xuất khẩu bình quân đạt 1,96 USD/T. Trong đó 4 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê hàng đầu của cả nước (gồm Tổng công ty cà phê Việt Nam, Công ty cà phê 2/9, Công ty cổ phần XNK Intimex và công ty TNHH Thái Hòa) đã xuất khẩu được 358.398 T trị giá 720 triệu USD, chiếm 37,9% thị phần với giá bình quân đạt 2.009,88 USD/T.

Chất lượng cà phê xuất khẩu được cải thiện đáng kể. Ông Lê Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Cafecontrol cho biết: Hiện nay Việt Nam xuất khẩu khoảng 30 mặt hàng cà phê khác nhau. Điều đáng chú ý là trước đây chúng ta phụ thuộc vào tiêu chuẩn của khách hàng nước ngoài thì nay ngược lại, chúng ta đã áp đặt được tiêu chuẩn cho thế giới.

Nhiều khó khăn trong niên vụ mới

Xuất khẩu cà phê trong niên vụ mới của Việt Nam dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn do sản lượng cà phê thế giới tăng, tác động xấu của thị trường tài chính thế giới và suy thoái của nền kinh tế Mỹ.

Trước hết về nguồn cung cà phê. Tổ chức cà phê thế giới (ICO) đã nâng mức dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2008/2009 từ 128 triệu bao nên 131 triệu bao, tăng 3 triệu bao so với dự báo trước đây. Brazil, nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới dự báo sản lượng cà phê của nước này niên vụ 2008/2009 có thể đạt 45,85 triệu bao, tăng mạnh so với sản lượng 33,74 triệu bao của niên vụ 2007/2008. Các nước khác như Indonesia, Kenya... sản lượng cũng tăng do thời tiết thuận lợi và người dân tăng cường đầu tư do niên vụ vừa qua giá cà phê tăng cao.

Giá cà phê XK xuống, nông dân là người bị thiệt nhiều nhất

Về tiêu thụ, Tổ chức cà phê thế giới cũng dự báo mức tiêu thụ cà phê thế giới trong niên vụ mới ước khỏang 128 triệu bao. Thêm vào đó, tồn kho từ niên vụ 2007/2008 chuyển sang niên vụ 2008/2009 không nhiều nên cung và cầu tiến sát gần nhau.

Tuy nhiên, do tác động của khủng hoảng tài chính trên thế giới lan rộng. sự suy thoái của nền kinh tế Mỹ... đã tác động mạnh đến thị trường, giá cả cà phê. Vào tháng 3/2008, giá cà phê tại thị trường Luân Đôn ở mức 2.950 USD/T thì ngày 30/10/2008 giảm xuống chỉ còn 1.557 USD/T. Giá cà phê thế giới giảm kéo theo giá thị trường trong nước giảm mạnh. Tại Đăk Lăk, giá cà phê hiện ở mức 25.000-26.000đ/kg, giảm gần 20.000 đ/kg so với hồi tháng 3/2008. Với mức này, người trồng cà phê lỗ nặng.

Hoạt động xuất khẩu cà phê của các doanh nghiệp Việt Nam còn gặp khó khăn do lãi suất vay ngân hàng, giá vật tư, nguyên liệu ở mức cao. Nhiều doanh nghiệp cho biết, với mức lãi suất ngân hàng cao như hiện nay doanh nghiệp rất khó kinh doanh có lãi, rủi ro rất cao. Nhiều doanh nghiệp đã phải trả lãi vay ngân hàng cao hơn 2 lần so với năm ngoái. Giá xuất khẩu giảm, chi phí kinh doanh ao... cuối cùng đều dồn xuống người trồng cà phê lãnh đủ.

Ông Nguyễn Xuân Hàn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ Phú Nhuận cho biết: Doanh nghiệp xuất khẩu cà phê còn phải đối phó với nhiều rủi ro khác. Đó là tình trạng vỡ nợ do tín dụng đen xảy ra tại một số tỉnh ở Tây Nguyên trong đó có không ít nhà cung ứng, thu mua cà phê. Điều này làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu thận trọng hơn, thậm chí không dám ứng tiền cho các đầu mối thu mua cà phê, tiến độ xuất khẩu sẽ bị giảm. Mặt khác, hầu hết các hợp đồng xuất khẩu hiện nay đều theo mẫu của nước ngoài. Khi giá xuống thì rủi ro phần lớn thuộc về các doanh nghiệp Việt Nam.

Để nâng cao hiệu quả sản xuất và xuất khẩu cà phê, Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam đề nghị: Về trồng trọt chế biến cần đảm bảo phát triển bền vững như: áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP), quản lý cây trồng tổng hợp (ICM), phòng trừ sâu bệnh tổng hợp (IPM) và thực hành chế biến tốt (GMP). Tìm biện pháp hạ giá thành sản xuất thông qua việc bón phân, tưới nước một cách khoa học. Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân thu hái cà phê chín và có biện pháp bảo vệ vườn cà phê để người dân an tâm thu hoạch. Các doanh nghiệp cần tập trung đầu tư đổi mới khâu chế biến, sản xuất các sản phẩm cà phê giá trị gia tăng. Các cơ quan quản lý nhà nước cần nghiên cứu tiêu chuẩn để tiêu chuẩn cà phê Việt Nam hài hòa với tiêu chuẩn cà phê thế giới.

Các doanh nghiệp và Hiệp hội đề nghị Chính phủ, Ngân hàng nhà nước ưu tiên vốn và có lãi suất hợp lý cho ngành cà phê; đề nghị doanh nghiệp xuất khẩu cà phê được vay ngoại tệ (và trả bằng ngoại tệ thu được khi xuất khẩu), tránh tình trạng doanh nghiệp và người dân bán đổ bán tháo cà phê khi giá thị trường xuống thấp.

Nguồn: Báo Công Thương Điện Tử

Các Tin Khác

Đau đầu xuất khẩu cà phê

04 | 11 | 2008

Ngành cà phê vượt ngưỡng xuất khẩu 2 tỷ USD

03 | 11 | 2008

Xuất khẩu cà phê của Braxin sẽ giảm trong năm tới

30 | 10 | 2008

Giá cà phê sẽ tăng do nhu cầu mạnh

29 | 10 | 2008

Diễn biến thị trường cà phê thế giới ngày 27-10-2008: giá tiếp tục giảm

29 | 10 | 2008