Vựa lúa ĐBSCL giá lúa gạo tăng vọt
Mặc dù ngay từ đầu năm, Bộ Thương mại đã dự đoán giá gạo trên thế giới năm nay sẽ tăng, điều đó sẽ đẩy giá gạo trong nước lên cao. Tuy nhiên với nhiều hợp đồng trúng thầu cung cấp gạo lớn cho các nước NK, ngay từ vụ Đông Xuân, với mức giá 2.400 đồng/kg đã khiến cho người nông dân không tính đến chuyện tích trữ, vì thế đến thời điểm này giá lúa tăng vùn vụt (400đồng/kg) nhưng lượng lúa dành cho XK trở nên quá ít. Hiện tại khu vực ĐBSCL, giá lúa đang ở mức kỷ lục, từ 2.800 đến 2.900 đồng/kg; riêng lúa cũ (vụ Đông Xuân), giá thu mua đã lên đến 3.200 đồng/kg.
Một nguyên nhân quan trọng khiến cho giá lúa gạo trong nước “vọt” qua cả sự bình ổn giá là do vụ hè thu vừa qua, nhiều diện tích lúa bị nhiễm rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá nên năng suất lúa bình quân ở vùng ĐBSCL chỉ đạt 4,44 tấn/ha, giảm 0,09 tấn/ha so cùng kỳ năm trước khiến cho sản lượng lúa không được như mong muốn.
Điều đáng nói, theo thống kê, tính đến cuối tuần qua, đã có tới trên 10% diện tích lúa mùa nhiễm bệnh. Khi phát hiện, phun thuốc chỉ có thể tiêu diệt rầy chứ không thể diệt mầm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Cục Bảo vệ thực vật Bộ NN&PTNT dự đoán, từ 15 - 20/11/2006 khi có gió mùa Đông Bắc, rầy sẽ bắt đầu di chuyển từ vùng Đông Nam bộ vào ĐBSCL trong 5 ngày.
Vì thế nếu không có những biện pháp khống chế dịch bệnh kịp thời như chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì vụ Đông - Xuân 2006 - 2007 nguy cơ sẽ bị mất mùa trầm trọng.
Năm 2007 sẽ thiếu gạo xuất khẩu?
Năm nay, nhìn vào diễn biến thị trường gạo trên thế giới, một số nước XK gạo lớn đã giảm sản lượng xuất khẩu đáng kể, ví như Ấn Độ giảm 0,8 triệu tấn; Indonesia giảm khoảng 30% do hạn hán gia tăng. Trong khi đó, NK gạo của các nước châu Phi vẫn đang rất lớn do tổng sản lượng gạo năm nay của khu vực này chỉ đáp ứng khoảng 45% nhu cầu. Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, năm 2007 nhu cầu lương thực thế giới cần khoảng 30 triệu tấn gạo. Tuy nhiên Việt Nam có tận dụng được những cơ hội này hay không thì còn phụ thuộc rất lớn vào diễn biến dịch bệnh cũng như những biện pháp khắc phục hiện nay.
Theo thông tin từ Trung tâm thông tin của Bộ Thương mại, liên tục trong 2 tuần qua, giá chào gạo XK của Việt Nam đã tăng thêm 2 - 6 USD/tấn. Cụ thể, gạo 5% tấm là 282USD/tấn; gạo 25% tấm thì bình ổn ở mức 255USD/tấn. Giá gạo trên thế giới được đánh giá là cao nhất trong vòng 30 năm qua. Trong khi đó, năm nay, sản lượng lúa cả nước ta đạt khoảng 36,2 triệu tấn, tăng 400 tấn so với năm 2005. Tuy nhiên con số tăng trưởng này không phải nhiều, nếu tính đến tháng 10, các DN XK đạt 4,365 triệu tấn gạo, chỉ tăng 2% về lượng còn lại là 11,3% về giá. Theo phân tích của các chuyên gia Bộ Thương mại, mục tiêu XK 5 triệu tấn gạo năm nay với kim ngạch 1,4 – 1,5 tỉ USD là chắc chắn đạt được. Nếu sản lượng lúa không bị ảnh hưởng của dịch bệnh thì có thể nói năm 2006 Việt Nam bội thu cả về số lượng lẫn giá trị XK gạo.
Tuy nhiên, hiện nay khi giá gạo XK 5% tấm tăng khoảng 10 USD/tấn so với đầu năm, thì giá lương thực trong nước cũng leo thang. Nông dân phần vì có xu hướng “tích cốc phòng cơ”, phần vì sản lượng lúa cũng không nhiều nên lượng lúa giao dịch ngày một khan hiếm. Điều quan trọng là những năm trước đây, lượng gạo XK trong năm dành gối đầu cho những tháng đầu năm tiếp theo thường khá dồi dào nhưng với tình hình như hiện nay, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam tháng 1 – 2/2007, nhiều DN phải “thắt lưng buộc bụng” trong việc XK gạo. Trước tình hình đó, Bộ Thương mại yêu cầu Hiệp hội Lương thực theo sát tình hình thị trường để có những điều hành XK gạo hợp lý 2 tháng cuối năm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhằm đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.