Viện Nghiên cứu gạo Quốc tế (IRRI) vừa ra lời cảnh báo, giá gạo thế giới có khả năng tăng mạnh trong năm 2009 do tình hình khủng hoảng kinh tế toàn cầu tác động tới nông dân và người tiêu dùng, khiến nông dân rất khó khăn trong việc có nguồn tiền mặt để mua những hàng hoá thiết yếu như hạt giống, phân bón, đồng thời tính bất ổn của giá lúa gạo trên thế giới vẫn ở mức cao
IRRI cho rằng, các yếu tố như sự bất ổn trong sản xuất lúa gạo do tín dụng thắt chặt cùng với nhu cầu tăng cao sẽ gây ra sự tăng giá mới trong vòng vài tháng tới. Cùng lúc đó, việc suy thoái kinh tế sẽ làm tăng nhu cầu đối với gạo ở các nước đang phát triển do thu nhập giảm làm cho người nghèo quay trở lại dùng những nhu yếu phẩm rẻ tiền hơn. Việc thế giới đã tiêu thụ gạo nhiều hơn lượng gạo sản xuất ra trong vòng 5-7 năm qua cũng khiến chính phủ các nước quan tâm nhiều hơn tới việc dữ trữ lúa gạo.
Thậm chí khi đã có tiền mặt, nông dân sẽ có xu hướng sản xuất cầm chừng, ở mức an toàn trong năm 2009 do phải đối phó với giá hàng hoá tiêu dùng tăng chóng mặt. IRRI cũng đề cập tới một quyết định của Chính phủ Philipines giảm sản lượng gạo năm 2009 khoảng 4%, và cho rằng các nước sản xuất gạo khác cũng sẽ nhanh chòng có những hành động tương tự.
Sản lượng gạo toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục trong 4 năm qua, nhưng chủ yếu là do việc tăng diện tích gieo trồng, việc này cũng đã làm mọi người quên mất vấn đề chủ chốt là năng suất lúa gạo đã giảm do giảm đầu tư trong ngành nông nghiệp từ đầu những năm 1990. Theo IRRI, nếu năng suất không được cải thiện, nhiều khả năng giá gạo sẽ tiếp tục tăng, với tốc độ nhanh hơn những gì mà chúng ta đã chứng kiến kể từ khi giá gạo bắt đầu tăng từ năm 2000.
IRRI cho biết giải pháp duy nhất đ ểgiảm giá gạo là thúc đẩy nâng cao năng suất thông qua việc đầu tư nhiều hơn vào công tác nghiên cứu, phát triển hạ tầng nông nghiệp để giúp nông dân áp dụng nhiều hơn các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
Giá gạo - nguồn thực phẩm chủ yếu cho một nửa dân số thế giới bao gồm khoảng 700 triệu người nghèo ở Châu Á – tăng lên mức 1.080 USD/tấn tháng 4 năm ngoái, gây nên mối lo ngại về bất ổn xã hội ở nhiều nước. Sáu tháng sau đó, giá gạo giảm xuống còn 575 USD/ tấn do sản lượng gạo tăng cao kỷ lục và ảnh hưởng sớm của suy thoái kinh tế./.