Hơn hai năm làm “mai mối” không công, họ đã giúp nhiều loại trái cây có chỗ đứng vững chắc ở những thị trường khó tính như Nga, Đức, Mỹ, Hàn Quốc và nhiều nước châu Âu. Họ là những cán bộ, công chức Trung tâm Xúc tiến đầu tư thương mại - du lịch Tiền Giang.

Ăn cơm nhà, lo chuyện... trái cây

Hết giờ làm việc buổi sáng, anh Lê Quang Ninh - trưởng phòng xúc tiến đầu tư - và năm anh chị em khác phóng xe máy trực chỉ về hướng HTX vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim cách nơi làm việc gần 20km để chuẩn bị mấy chục thùng trái cây đưa sang Hàn Quốc chào hàng. “Vì sáng mai có chuyến bay sang Hàn Quốc, nên bằng mọi giá trong chiều tối nay phải đóng thùng xong số trái cây này để chuyển lên TP.HCM trễ nhất là 5g sáng” - anh Ninh nói. Công việc gấp rút, mọi người chỉ ăn ổ bánh mì mua vội trên đường.

Nhà kho của HTX giữa trưa nóng hầm hập, ngột ngạt. Chuyến “làm mai” sang Hàn Quốc lần này anh Ninh thu mua tám loại trái cây đặc sản của Tiền Giang và ĐBSCL gồm: vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim, xoài cát Hòa Lộc, xoài cát chu, thanh long Chợ Gạo, nhãn tiêu da bò, sầu riêng Ngũ Hiệp, bưởi da xanh và bưởi Năm Roi.

Anh Lê Quang Ninh (bìa trái) và các cán bộ Trung tâm Xúc tiến đầu tư thương mại - du lịch Tiền Giang chọn trái cây đóng gói xuất khẩu sang Hàn Quốc - Ảnh: V.TR.

Ngay khi đến nơi, các cán bộ trung tâm bắt tay ngay vào công việc như đã lập trình sẵn. Người lo tuyển chọn những trái đẹp nhất để đóng gói, người mang đi rửa và xử lý ozon, người bao trái, người đóng thùng và dán nhãn. 18g, toàn bộ trái cây đã đóng thùng xong và chuyển lên ôtô trực chỉ sân bay Tân Sơn Nhất ngay trong đêm. Theo anh Ninh, số trái cây chào hàng lần này sẽ do Công ty Hồ Trần ở TP.HCM hỗ trợ vận chuyển và tiếp thị.

Những ngày giáp Tết Kỷ Sửu, Trung tâm Xúc tiến đầu tư thương mại - du lịch Tiền Giang nhận được tin vui từ Hàn Quốc: khách hàng rất thích vú sữa Lò Rèn, thanh long Chợ Gạo, xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng Ngũ Hiệp và đặt hàng mua số lượng lớn. Và trước khi nghỉ tết, các cán bộ trung tâm lại phóng xe xuống vườn thanh long Chợ Gạo lựa từng trái để đóng gói (được 330kg) gửi sang giới thiệu tại hội chợ “Tuần lễ xanh” quốc tế ở Đức. Anh Ninh cho biết thêm: “Vì năm 2008 gạo xuất khẩu èo uột quá nên sẵn dịp này chúng tôi gửi thêm sản phẩm gạo đặc sản Tiền Giang để nhờ một doanh nghiệp người Việt tại Đức giới thiệu với khách hàng. Hi vọng sẽ có thêm hợp đồng xuất sang châu Âu trong năm 2009”.

Gõ cửa châu Âu

Xuất khẩu được thì nhà vườn gia tăng sản xuất. Trong ảnh: một vườn thanh long ở Tiền Giang - Ảnh: N.C.T.

Tuy nhiên các cán bộ của trung tâm không thể tự mang trái cây sang Nga để tiếp thị, quảng bá được mà phải nhờ Hoàng Trọng Thắng (một du học sinh ở Nga) giúp đỡ. Trong một lần gặp gỡ tại Hà Nội, anh Nam phát hiện Thắng rất tâm huyết với việc chào bán nông sản VN sang Nga, đặc biệt là xoài cát chu Tiền Giang.

Nỗi niềm lớn gặp nhau, người thân trong gia đình Thắng thành lập Công ty Xuất nhập khẩu và đầu tư xoài VN tại Hà Nội. Còn Thắng lập Công ty Ewas Group tại Matxcơva để phân phối nông sản chuyển từ VN sang. Do không rành về trái cây nên Thắng đề nghị anh Nam hỗ trợ từ A-Z: thu mua, đóng gói gửi sang Nga bằng đường hàng không để Thắng quảng bá, phân phối. Mặc dù biết làm việc này sẽ rất vất vả nhưng anh Nam, anh Ninh vui vẻ gật đầu đồng ý đề nghị của Thắng. Trung tâm còn hỗ trợ Công ty Xoài mở chi nhánh tại huyện Cái Bè (Tiền Giang) để tiện giao dịch, thu mua xuất khẩu.

Nhờ những “ông bà mai” như vậy, trái cây ĐBSCL đã có đường ra nước ngoài. Trong ảnh: chọn lựa thanh long xuất khẩu ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang - Ảnh: N.C.T. Trái xuất khẩu, trái ra chợ Anh Phạm Minh Tuấn - một người chuyên chọn trái cây xuất khẩu của trung tâm - cho biết: “Xoài có đặc điểm là mỏng vỏ, dễ giập trong quá trình vận chuyển, nên phải mất vài chuyến anh em chúng tôi thử nghiệm bằng cách mua xoài có độ chín khác nhau rồi lưu giữ trong tủ lạnh ở nhiều nhiệt độ khác nhau. Vài lần như vậy mới biết nên chọn xoài chín ở độ nào để khi tới Nga tỉ lệ giập không quá 30% là đạt yêu cầu”. Thông thường 10kg xoài mua tại vườn chỉ chọn được 5-6kg đóng thùng xuất sang Nga, nên các chị ở trung tâm phải đem số còn lại ra chợ bán lại.

Sau khi thành công với trái xoài, anh Nam bàn với Thắng tiếp tục đưa thêm các loại trái cây khác sang Nga chào hàng. Sau xoài, trái thanh long Chợ Gạo “cưỡi” máy bay vào Nga. Rồi sau đó tới lượt vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim, nhãn tiêu, đu đủ... Nhiều lúc khan hiếm hàng, thu mua khó khăn nên cả trung tâm dắt nhau lên Cái Bè chia nhau tới vườn mua rồi chở về điểm tập kết đóng gói.

“Một lần đóng quân tại xã Mỹ Lương làm ròng rã đến 2g sáng mới xong. Không còn nhiều thời gian, các anh chị em chúng tôi kêu ghe chuyển hàng ra quốc lộ đưa lên ôtô chở thẳng ra sân bay. Đêm đó mọi người thức trắng. Cực vậy mà ai cũng vui vì sau một thời gian nhiều loại trái cây đặc sản của đồng bằng đã có chỗ đứng ở Nga và một số nước châu Âu” - anh Nam tâm sự.

Ngoài việc tự giới thiệu trái cây ra nước ngoài, hơn một năm qua trung tâm còn giúp ông Lâm Mac - Việt kiều Mỹ - thành lập Công ty MT và xây dựng nhà xưởng tại TP Mỹ Tho để chế biến nông sản xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Trung bình mỗi tuần công ty này thu mua khoảng 100 tấn nông sản các loại. Tất cả nông sản trồng ở ĐBSCL đều được xuất khẩu sang Mỹ, từ măng cụt, xoài, bưởi cho đến sả, ớt, bắp, khoai, chuối... Trái chôm chôm Tiền Giang mà Công ty MT xuất sang Hàn Quốc thời gian qua cũng nhờ trung tâm này mai mối.

Anh Nam cho biết tới đây UBND tỉnh Tiền Giang sẽ chia tách trung tâm này, các cán bộ từng tham gia quảng bá, giới thiệu trái cây ra nước ngoài sẽ được điều động sang một số cơ quan khác. “Chúng tôi nói với nhau là dù làm ở đâu cũng dành thời gian ngoài giờ cho trái cây đồng bằng. Riêng cá nhân tôi sẽ bàn với anh em trong gia đình mở công ty chuyên xuất khẩu trái cây vào các thị trường mà mình đã khai phá” - anh tâm sự.