Giá lúa gạo tại khu vực ĐBSCL tăng lên, đây là điều đáng mừng cho người nông sau rất nhiều tháng ngày lo lắng. Theo số liệu thống kê, tháng 12/2008, cả nước XK được 400 nghìn tấn gạo với trị giá 180 triệu USD, tăng 37% về lượng và tăng 30,9% về trị giá so với tháng 11/2008; tăng 270% về lượng và tăng 230% về trị giá so với cùng kỳ năm 2007. Như vậy, năm 2008 XK của cả nước đạt 4,7 triệu tấn (năm 2008 Việt Nam đã ký hợp đồng XK được 5,1 triệu tấn gạo) với kim ngạch 2,9 tỉ USD, tăng 3,6% về lượng và tăng tới 94,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2007.

Điều đáng nói, năm 2008, gạo của nước ta được XK sang 121 thị trường và vùng lãnh thổ, nhiều hơn tới 40 thị trường so với năm 2007. Trong đó, cả nước có tất cả 165 đơn vị tham gia XK gạo, tăng hơn 60 đơn vị so với năm 2007. Do nguồn gạo dự trữ ở nhiều nước tồn kho khá lớn nên trong những tháng cuối năm 2008, giao dịch XK của các DN gần như im ắng. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, một vài tháng tới khi các nước cạn kho, họ sẽ đẩy mạnh NK trở lại. Cuộc khủng hoảng sẽ khiến nhu cầu gạo tăng bởi gạo vẫn là lương thực chính toàn cầu, nên để tránh rủi ro hiện các nước đang tăng cường dự trữ lương thực nhằm đảm bảo an ninh lương thực, ngay cả nước XK gạo lớn như Thái Lan, Ấn Độ cũng đang hạn chế XK mặt hàng này. Hiện đã có nhiều khách hàng đã bắt đầu liên hệ với các doanh nghiệp xuất khẩu (DNXK) trong nước để ký hợp đồng. Thông thường bắt đầu năm mới, các nước NK lúa gạo đều lên kế hoạch nhập cho cả năm. Những nước NK gạo của VN như Philippines, Malaysia, các nước châu Phi, Trung Đông đang là những bạn hàng lớn.

Theo dự báo, XK gạo năm 2009 của nước ta đạt 4,5 triệu tấn với kim ngạch khoảng 2 tỉ USD, giảm 4,5% về lượng và giảm 30% về trị giá so với năm 2008. Trong đó, XK gạo của nước ta vẫn sẽ tập trung vào các thị trường truyền thống và chiếm đến hơn 40% sản lượng XK là: Philippine, Cuba, Malaysia… và tiếp tục mở rộng thị trường sang các nước châu Phi, Nhật Bản, Úc…

Cũng theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, kế hoạch XK gạo trong 2 tháng đầu năm 2009 lên đến 900.000 tấn, đây là mức cao nhất trong những tháng đầu năm mà nhiều năm trước chưa đạt được. Riêng thị trường châu Phi, Iraq, Cuba… đã NK tới 500.000 – 600.000 tấn gạo. Thêm vào đó, giá gạo xuất khẩu trên thế giới hiện cũng đang nhích lên. Gạo 5% tấm từ 420 USD- 500 USD/tấn, gạo 25% tấm từ 370 USD- 400 USD/tấn, đều tăng 20 USD so với tháng trước. Các DNXK gạo cũng đang phấn khởi do hiện nay đã có khá nhiều khách hàng từ các nước châu Phi, Singapore... liên hệ đặt hàng. Đáng chú ý nhất là hợp đồng lớn XK cho cả năm đối với Philippines, với số lượng lên đến 1,5 triệu tấn đã cơ bản hoàn tất (đợt đầu giao 500.000 tấn). Hợp đồng này tạo thuận lợi lớn cho các DN đẩy nhanh tốc độ thu mua lúa gạo trong dân với giá cả nagỳ một cải thiện. Ngay trong hai ngày 29 và 30/1, nhiều DNXK gạo ở ĐBSCL đã ra quân thu mua lượng lớn gạo nguyên liệu để chế biến phục vụ nhu cầu XK. Theo các DN, lúa tươi tại ruộng hiện có giá 3.500 đồng/kg, còn lúa đã phơi khô giá 4.000 đồng/kg, tăng 200-300 đồng/kg so với trước tết. Dự kiến, 6 tháng đầu năm, các DN sẽ xuất khoảng 2,8 triệu tấn gạo. Điều đáng mừng là, lượng hàng tồn kho chuyển tiếp trong năm 2008 sang năm 2009 của các đơn vị vẫn còn khá lớn, mỗi DN tồn từ 12.000 tấn- 20.000 tấn, thậm chí có những DN tồn từ 60.000 tấn- 80.000 tấn, vì thế lượng gạo vừa để đảm bảo an ninh lương thực trong nước vừa dành cho XK là khá dồi dào.