Vì sao nông dân khó tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi?

Quyết định số 131/QĐ-TTg của Thủ tướng về việc hỗ trợ lãi suất cho các tổ chức, cá nhân vay vốn sản xuất, kinh doanh triển khai đã được 5 tháng nhưng vẫn còn không ít vấn đề. Bà con nông dân vui vì có thêm đồng vốn vay lãi suất thấp để tái đầu tư làm ra hạt thóc, củ khoai, có thêm lợi nhuận, nhưng buồn vì việc tiếp cận với đồng vốn ưu đãi này còn nhiều trở ngại. Ông Dương Văn Chí, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Mỹ Đức (Hà Nội) cho biết, nông dân khó tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi này. Đây là hình thức tín dụng thông thường, nếu hộ nào có đủ điều kiện theo quy định thì mới được cho vay và được hưởng chế độ ưu đãi. Đa số bà con nằm trong diện có nhu cầu vay vốn, trước đó đã vay và đang có hồ sơ thế chấp tại ngân hàng nên khi có chủ trương mới và muốn vay theo chế độ hưởng lãi suất hỗ trợ phải trả hết nợ cũ hoặc nếu không thì phải làm hồ sơ mới và có tài sản khác thế chấp thì mới đủ điều kiện được vay. Mà điều này rất khó đối với các hộ nông dân. Không chỉ Mỹ Đức, ở huyện Mê Linh (Hà Nội) số hộ nông dân được tiếp cận với nguồn vốn này cũng không nhiều. Ông Nguyễn Hoàng Hà, Phó phòng Kế hoạch kinh doanh chi nhánh Ngân hàng NN&PTNT huyện Mê Linh cho biết, tỷ lệ vốn Chi nhánh cho nông dân vay hỗ trợ lãi suất chỉ chiếm 20%/tổng dư nợ vốn cho vay, trong đó số vốn cho vay dưới 10 triệu đồng chiếm gần 40%. Sở dĩ có chuyện này vì bà con nông dân không đủ các điều kiện để vay vốn, việc chứng minh hóa đơn, chứng từ để được hỗ trợ lãi suất cũng chẳng dễ dàng. Thông thường bà con mua nguyên vật liệu trên thị trường tự do, thiếu giấy tờ chứng minh hoặc không có hóa đơn chứng từ dẫn tới không đủ điều kiện để làm thủ tục hưởng hỗ trợ lãi suất. Hiện nay, người dân mua nguyên liệu phục vụ sản xuất thường không lấy hóa đơn để khỏi phải chịu thêm khoảng 10% thuế đầu vào.

Kích cầu chưa tới nông dân

Quyết định số 497/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ lãi suất vốn vay mua máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất, chế biến nông sản và vật tư xây dựng nhà ở khu vực nông thôn đã được triển khai, nhưng phần lớn nông dân vẫn chưa hiểu rõ về chủ trương này. Ông Nguyễn Sỹ Bình, Chủ tịch UBND xã Phù Lưu Tế, huyện Mỹ Đức (Hà Nội) phàn nàn: Ngân hàng cho bà con vay 50 triệu đồng để làm nhà nhưng thời hạn cho vay còn quá ngắn nên nông dân không mặn mà. Ông Bình dẫn chứng, thời gian làm nhà thường mất 6 tháng, trong thời gian này, bà con thường ít chú trọng tới công việc làm ăn, nếu cứ trông vào mấy sào ruộng thì rất khó trả nợ ngân hàng. Những hộ có khả năng làm ăn lớn trước đó đã thế chấp tài sản, nên khó có đủ điều kiện vay vốn để mua vật tư sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, nông dân xã Phù Lưu Tế thờ ơ với nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất này. Ông Bình cho biết thêm, các loại máy móc, thiết bị mà nông dân vùng trồng lúa thường sử dụng phần lớn sản xuất ở nước ngoài, nhiều loại máy móc sản xuất trong nước lại lắp ráp một số linh kiện của nước ngoài. Trong khi đó, muốn được hưởng hỗ trợ lãi suất, nông dân phải mua theo đúng danh mục hàng hóa sản xuất trong nước.

Do vướng nhiều rào cản nên nguồn vốn ưu đãi kích cầu nông thôn khó tới được với người nông dân. Hầu hết các chi nhánh ngân hàng NN&PTNT trên địa bàn thành phố đều chưa có người đến vay vốn hỗ trợ lãi suất mua máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất, chế biến nông nghiệp và vật tư xây dựng nhà ở khu vực nông thôn.