Không phải đến bây giờ mà những năm qua, người trồng dưa hấu miền Trung luôn ở trong tư thế bị động trong việc tìm đầu ra cho trái dưa. Bao nhiều tiền của, công sức, dãi nắng, dầm mưa chăm bón cho dưa để chờ ngày thu hoạch thì giờ đây sản phẩm do họ làm ra lại rơi vào điệp khúc “được mùa mất giá”!

Dọc QL 14B từ TP Đà Nẵng chạy thẳng lên thị trấn Ái Nghĩa rồi ngược lên các xã Đại Cường, Đại Phong Đại Đồng (huyện Đại Lộc) dọc bên đường là những đống dưa hấu chất cao như... núi.

Năm nay thời tiết thuận lợi nên đa số nông dân ở Quảng Nam được mùa dưa nhưng ai cũng “rầu thúi ruột” vì giá dưa đang rớt thê thảm. Nhiều nông dân cho biết, trung bình 1 sào dưa (500m2) đầu tư khoảng 1,5 triệu đồng cho các khoản giống, phân, thuốc... chưa kể tiền công chăm sóc.

Nếu bán được dưa với giá từ 1.500 - 2.000 đồng/kg mới mong lấy lại vốn. Cũng giống như tại Quảng Ngãi, giá dưa ở Quảng Nam cũng chỉ từ 300 - 500 đồng/kg, thấp hơn gần 10 lần so với giá các vụ dưa trước.

Lão nông Nguyễn Văn Hải, một người trồng dưa ở xã Điện Quang (huyện Điện Bàn) cho biết: “Giá dưa đầu vụ từ 2.500 - 3.000 đồng/kg nhưng càng về chính vụ giá dưa càng rớt thảm hại. Chờ không biết giá có lên không vì hiện nay chỉ thấy ngày càng rớt giá, còn bán thì bị tư thương ép giá”.

Cũng theo ông Hải, năm ngoái vào thời điểm này, ở đây thường xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông vì nhiều đoàn xe tải đậu ngổn ngang tranh nhau bốc dưa chở đi tiêu thụ. Còn bây giờ, dưa thì chất từng đống nhưng thỉnh thoảng mới có một vài chiếc và “ăn” hàng.

Nhìn nông dân với vẻ mặt lo lắng ngồi lặng lẽ bên vệ đường, chờ khách vãng lai ghé mua vài trái để giải cơn khát mà cảm thấy xót lòng. Không riêng ông Hải, hàng trăm hộ nông dân khác ở các xã Duy Tân, Duy Châu, Duy Thu trên địa bàn huyện Duy Xuyên cũng đang mỏi mệt vì điệp khúc “được mùa, mất giá”.

Nhiều nông dân Quảng Nam cho biết, vụ dưa năm nay nhờ trời ít lạnh, tỷ lệ đậu quả cao nên mỗi sào dưa cho năng suất bình quân khoảng 2 tấn (tăng khoảng 35% so với vụ sản xuất năm ngoái).

Ông Hồ Ngọc Mẫn, Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đại Lộc cho biết: Trong vụ Đông Xuân này, nhiều diện tích không thể canh tác lúa được nên người dân chuyển sang trồng cây dưa và coi như cây sản xuất chủ đạo của vụ.

Theo thống kê, toàn huyện có trên 134ha (tăng 30% so với năm ngoái) trồng dưa nhưng do đầu ra không có, rớt giá thê thảm nên vụ dưa này người dân thua lỗ rất nhiều.

Theo số liệu của Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam, vụ đông xuân 2009 - 2010, nông dân toàn tỉnh xuống gióng hơn 1.500ha dưa hấu, trong đó các huyện Điện Bàn, Phú Ninh, Đại Lộc, Duy Xuyên, Núi Thành và TP Tam Kỳ là những địa phương chiếm diện tích nhiều nhất với năng suất đến 40 tấn/ha.

Với giá dưa như hiện nay, trung bình 1ha dưa nông dân lỗ khoảng 25 triệu đồng, với 1.500ha dưa cả vụ, nông dân toàn tỉnh thua lỗ gần 38 tỷ đồng.

Vụ dưa hấu năm nay đang đẩy hàng nghìn gia đình lâm vào cảnh khốn khó, nợ nần. Nhiều hộ trồng dưa đang đứng trước nguy cơ không thu hồi được vốn đầu tư, công chăm sóc, thậm chí còn mang nợ nần không biết lấy tiền đâu trả nợ.