Điều tra sơ bộ công bố ngày 18/5 cho biết thiệt hại ước tính gây ra bởi thảm hoạ là 100 tỷ Yên, tương đương 1,24 tỷ USD. Ước tính mới nhất cho thấy thiệt hại trong khu vực nuôi trồng thuỷ sản là 129,3 tỷ Yên, tươnng đương 1,6 tỷ USD, và tổng thiệt hại là 1.207,4 tỷ Yên, tương đương 14,97 tỷ USD, trong đó bao gồm thiệt hại về tàu đánh cá, cảng và các thiết bị sử dụng trong cả đánh bắt và nuôi trồng.

Điều tra ước tính khoảng 21.506 tàu đánh cá chịu tổng thiệt hại 153,7 tỷ Yên, tương đương 1,9 tỷ USD. Các thiết bị tại cảng thiệt hại khoảng 808,3 tỷ Yên, tương đương khoảng 10 tỷ USD. Thiệt hại đối với các thiết bị nuôi trồng thuỷ sản ước khoảng 73 tỷ Yên, tương đương 0,9 tỷ USD. Thảm hoạ cũng gây thiệt hại cho các sản phẩm thuỷ sản nuôi trồng, như nguồn cá bị chết hoặc bị mất cho sóng thần, các loại rong, tảo biển và thuỷ sản 2 mảnh vỏ, khoảng 56,3 tỷ Yên, tương đương 0,7 tỷ USD. Tổng thiệt hại đối với 1.537 thiết bị công ước khoảng 161,1 tỷ Yên, tương đương 2 tỷ USD.

Tính đến hết tháng 6, thiệt hại về người được được xác nhận là 15.511 người thiệt mạng và 7.189 người mất tích.

Trong ngành nuôi trồng thuỷ sản nước này, khu vực sản xuất chịu thiệt hại nặng nhất là loại rong wakame và hàu tại hai tỉnh Miyagi và Iwate. Các nông trại nuôi cá hồi tại các tỉnh này cũng chịu thiệt hại. Để tái thiết, tỉnh Miyagi đang vận động các doanh nghiệp tư nhân cung cấp nguồn lực và hợp tác trong vấn đề quản lý. Hoạt động sản xuất sò điệp và các loại thuỷ sản thuộc họ nhím biển tại Hokkaido cũng bị thiệt hại nặng.

Những đợt sóng thần thậm chí còn chạm tới các thành phố ở xa vùng bờ biển Thái Bình Dương. Tại tỉnh Mie, Kochi trên đảo Shikoku và tại tỉnh Oita, những cơ sở nuôi ngọc trai, các loại cá giò và cá tráp biển chịu thiệt hại khi mất mát và hư hỏng thiết bị. Tại vùng Sanriku, sức mạnh của đợt sóng thần được khuếch đại lên khi tiến sâu vào vùng các vịnh của bờ biển.

Bên cạnh các hoạt động phục hồi và tái thiết thiết bị sản xuất, các khoản chi vào thức ăn chăn nuôi phải được tính đến trước khi bất cứ luồng tiền nào được cung cấp. Những khu vực sản xuất cá như cá tráp có thể phải mất đến 2 – 3 năm từ khi nuôi thả cá con đến khi cá đạt kích cỡ thương mại. Do nguồn cung thuỷ sản nội địa được thay thế bằng nguồn nhập khẩu, các nhà sản xuát Nhật Bản có thể sẽ tìm đến các nhà cung cấp có vị thế lớn nước ngoài để có nguồn hàng.

Hai tỉnh Iwate và Miyagi chiếm đến 80% (tương đương 121,56 triệu tấn năm 2009) sản lượng wakame và rong biển nội địa. Thị trường này đang dần chuyển vào tay các nhà sản xuất Hàn Quốc và Đại Liên, Trung Quốc. Giá rong biển nhập khẩu đã tăng 30% và nguồn nhập khẩu này, trước đây chỉ chiếm một phần nhỏ trong doanh thu tại Nhật Bản, đang ngày càng chiếm vị thế quan trọng hơn. Kim ngạch nhập khẩu rong biển từ Hàn Quốc đã tăng hơn gấp đôi.

Sự thay đổi dài hạn trong văn hoá ẩm thực Nhật Bản cũng là một nỗi lo đối với các nhà sản xuất nước này. Người tiêu dùng đang hết sức lo ngại về ảnh hưởng của thảm hoạ hạt nhân Fukushima và các quan chức ngành thuỷ sản đang lo lắng rằng những người tiêu dùng có thể sẽ hoàn toàn thay đổi thói quen ăn uống.

Kim Dung AGROINFO