Kết thúc quý III/2013, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt 4,8 tỷ USD, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu tôm đạt giá trị cao nhất 2 tỷ USD, cao gần gấp đôi so với cá tra và cũng có mức tăng trưởng dương cao nhất trong cơ cấu xuất khẩu thủy sản là 26,9%.

 

Năm 2013, sản lượng tôm toàn cầu đã giảm 15% so với mức cách đây 2 năm do hội chứng tôm chết sớm ở Châu Á (EMS) và Mexico. Trong đó, ngành công nghiệp sản xuất, chế biến tôm lớn nhất thế giới là Thái Lan và Trung Quốc lại nằm tại trung tâm bùng nổ dịch bệnh. Điều này đã tạo cơ hội cho một số nguồn cung cấp lớn như Ấn Độ, Ecuador và Việt Nam.

 

Nhờ giá xuất khẩu tăng cao hơn từ 2-4 USD/kg tùy từng thị trường nhập khẩu, giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam trong hầu hết các tháng tăng trưởng đến hai con số từ 19 - 66% so với cùng kỳ năm trước. Duy nhất trong tháng 2/2013, xuất khẩu tôm giảm 32,8% so với cùng kỳ năm 2012 do có kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

 

Tốp 10 thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất Việt Nam tính đến hết tháng 9/2013 đều có mức tăng trưởng dương khả quan so với cùng kỳ, trong đó, Mỹ tăng 62,6%; Nhật Bản tăng 12,8%, EU tăng 14,8%, Trung Quốc – Hong Kong tăng 42,8%, Hàn Quốc tăng 7,2%...

 

Theo phân tích của một số chuyên gia ngành thủy sản, từ nay đến cuối năm, xuất khẩu tôm sang các thị trường chính sẽ thuận lợi: Thị trường Mỹ - thị trường nhập khẩu lớn nhất của tôm Việt Nam, chiếm 26,3% cơ cấu xuất khẩu thủy sản, khá ổn định; mặt hàng tôm sú sẽ có lợi thế tại thị trường Nhật Bản, tôm chân trắng sẽ được ưa chuộng hơn tại thị trường EU do nhu cầu tiêu thụ mạnh hơn vào cuối năm và giá cả phù hợp với khách hàng.

 

Nếu tháng 1/2013, tôm chân trắng chỉ chiếm 37,8% trong cơ cấu tôm xuất khẩu, còn tôm sú chiếm đến 51,3% thì đến hết tháng 9/2013, xuất khẩu tôm chân trắng đã chiếm ưu thế và vượt tôm sú - 47,4% trong khi giá trị xuất khẩu tôm chân trắng đạt 45,7%. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ, nhiều DN tôm đã chủ động tăng tỷ lệ tôm chân trắng trong cơ cấu xuất khẩu tôm, còn nông dân cũng tăng diện tích nuôi loại tôm này. Theo Bộ NN và PTNT, tính đến hết tháng 9/2013, sản lượng tôm chân trắng tại nhiều địa phương đã vượt xa tôm sú, trong đó, tại Sóc Trăng sản lượng tôm chân trắng đạt 31.200 tấn, gấp 3 lần tôm sú, sản lượng tôm chân trắng tại Bến Tre cũng đã gấp 2,5 lần tôm sú.

 

 

Tính đến hết tháng 9/2013, xuất khẩu cá tra giảm nhẹ 1,4% nhưng theo đánh giá của các doanh nghiệp, xuất khẩu mặt hàng này năm nay không ổn định, khi có tới 4 tháng sụt giảm từ 1,4 - 39,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, hai thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm đến 45% tổng giá trị xuất khẩu, là Mỹ tăng nhẹ 2,2% và EU giảm đến 11,2% so với cùng kỳ năm trước. 7 tháng đầu năm, xuất khẩu cá tra sang Mỹ ổn định tuy nhiên từ tháng 8-9/2013 đã bắt đầu chững lại, trong khi đó, tháng 9, xuất khẩu cá tra sang EU đã có chút le lói sáng khi tăng nhẹ 3,4% so với cùng kỳ năm 2012 sau gần 1 năm sụt giảm liên tục.

 

Trong cơ cấu hải sản xuất khẩu 9 tháng đầu năm nay, hầu hết các mặt hàng đều sụt giảm về giá trị, trong đó, mực, bạch tuộc giảm mạnh nhất và kỷ lục trong 3 năm trở lại đây 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu cua ghẹ cũng giảm 12,3%, cá các loại giảm 5,7%, cá ngừ giảm 4,5%, nhuyễn thể hai mảnh vỏ cũng giảm 4% so với cùng kỳ năm 2012.

 

Nếu 9 tháng đầu năm ngoái, xuất khẩu hải sản nhất là cá biển các loại và cá ngừ đã bù đắp đáng kể cho cơ cấu xuất khẩu thủy sản chung Việt Nam khi tăng trưởng đến hai con số từ 24 - 51% so với cùng kỳ năm 2011 thì 9 tháng đầu năm nay, xu hướng này đã đảo ngược, khi hầu hết các sản phẩm hải sản xuất khẩu đều khó khăn về thị trường tiêu thụ. Ngoài ra, nguồn nguyên liệu hải sản trong nước cũng không đáp ứng đủ cho các đơn hàng. 

 

Từ nay tới cuối năm, xuất khẩu nhuyễn thể (mã HS 0307) sẽ tiếp tục giảm thêm và là năm thứ 5 xuất khẩu mặt hàng này chìm dưới mức tăng trưởng âm.