Nguồn: Viện Chính sách và Chiến lược PTNNNT

           Một loạt dữ liệu của Chính phủ Hoa Kỳ công bố ngày 23/12 tiếp tục cho thấy nền kinh tế hàng đầu thế giới đang chững lại khi mà số ca mắc bệnh COVID-19 tăng vọt. Chỉ số niềm tin tiêu dùng ở Hoa Kỳ đã giảm do thu nhập cá nhân và chi tiêu giảm, trong khi doanh số bán nhà mới cũng giảm Bộ Lao động Hoa Kỳ cho biết số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ở nước này hiện vẫn ở mức cao và trong 6 tuần vừa qua có tới 4 tuần tăng. Tính đến ngày 5/12, các khoản trợ cấp của chính phủ đã tới tay khoảng 20,4 triệu người lao động bị mất việc làm. Trong khi đó, Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố số liệu cho thấy, trong tháng 11 vừa qua, thu nhập cá nhân đã giảm 11% trong tháng thứ hai liên tiếp khi chính phủ bắt đầu cắt giảm trợ cấp. Tổng chi tiêu cũng giảm 0,4% so với tháng 10, kéo theo đà lao dốc của doanh số bán lẻ. Tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến xấu, thu nhập giảm buộc những hộ gia đình có thu nhập thấp phải rút sạch tiết kiệm, cộng với thời tiết lạnh trong tháng vừa qua là những yếu tố khiến người tiêu dùng phải thắt chặt hầu bao. Trong tháng 11, doanh số bán nhà mới xây dành cho một hộ gia đình đã giảm 11% so với tháng trước. Tuy nhiên, địa ốc vẫn là một điểm sáng trong bức tranh toàn cảnh nền kinh tế Hoa Kỳ. Số liệu ghi nhận trong tháng vừa qua mặc dù thấp hơn dự báo của giới phân tích, nhưng vẫn cao hơn 20,8% so với một năm trước đó. Doanh số bán hàng ở Hoa Kỳ nhìn chung vẫn chịu tác động do giá cả tăng và thu nhập cá nhân giảm, kể cả khi lãi suất ngân hàng đang được áp dụng ở mức thấp kỷ lục. Theo dữ liệu của Đại học Michigan công bố ngày 23/12, chỉ số tâm lý tiêu dùng ở Hoa Kỳ trong tháng 12 là 80,7%, thấp hơn mức dự báo 81,4% đưa ra hồi đầu tháng. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo năm 2021 kinh tế Hoa Kỳ sẽ tăng trưởng mạnh ở mức 5,3%. Tuy nhiên, năm 2021 sẽ có nhiều đoạn gập ghềnh đó là số ca nhiễm mới tăng cao những tuần gần đây, khiến ca tử vong tăng. Nên các bang tại Hoa Kỳ sẽ phải đóng cửa qua mùa đông. Kinh tế chỉ bắt đầu hồi phục, khi vaccine Covid-19 được triển khai trên diện rộng.

          Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP) Hoa Kỳ cho biết  đã cấm nhập khẩu dầu cọ từ nhà sản xuất Malaysia Sime Darby Plantation từ do cáo buộc lao động cưỡng bức trong quá trình sản xuất. Sime Darby, công ty dầu cọ lớn nhất thế giới tính theo quy mô đất đai và được coi là công ty dẫn đầu về dầu cọ sản xuất bền vữn.

Chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Tư cho biết họ sẽ tăng thuế đối với một số sản phẩm của Liên minh châu Âu, bao gồm các bộ phận máy bay và rượu vang từ Pháp và Đức, bước ngoặt mới nhất trong cuộc chiến kéo dài 16 năm về trợ cấp máy bay giữa Washington và Brussels.

          Tổng thống Trump đã ký đạo luật vào ngày 27 tháng 12 sẽ cung cấp hơn 900 tỷ đô la hỗ trợ cho các lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế Hoa Kỳ để giúp giảm bớt cú sốc từ đại dịch COVID-19 vẫn đang hoành hành trên toàn cầu . Gói mở rộng cũng bao gồm một số luật quan trọng khác sẽ giúp nông nghiệp Hoa Kỳ, bao gồm các điều khoản tổng hợp của dự luật trích lập tài chính 2021 bao gồm tài trợ cho các cơ quan USDA, Đạo luật Phát triển Tài nguyên Nước (WRDA) tài trợ cho cơ sở hạ tầng nước mặt như đập, và các dự án cấp nước phía Tây, và gia hạn một năm tín dụng thuế nhà sản xuất nhiên liệu sinh học thế hệ thứ hai trong phần gia hạn thuế của gói.  Nhìn chung, đây là một trong những bộ luật lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, dài 5.593 trang.

          Phần cứu trợ COVID của dự luật bao gồm 26 tỷ đô la chi tiêu cho nông nghiệp, được chia đều giữa các khoản tài trợ để hỗ trợ các chương trình dinh dưỡng trong nước như Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP), Chương trình Hỗ trợ Thực phẩm Khẩn cấp (TEFAP) và chương trình EBT Đại dịch, và phần còn lại hỗ trợ hầu hết các mặt của sản xuất nông nghiệp bằng các khoản thanh toán trực tiếp và mở rộng các chương trình mua hàng trực tiếp đối với một số loại thực phẩm và nông sản.Vào cuối tháng 10 năm 2020, tổ chức cứu trợ nạn đói Feeding America dự đoán rằng 54 triệu người Hoa Kỳ thường xuyên không có đủ thức ăn để ăn, tăng 46% kể từ khi bắt đầu đại dịch vào tháng Ba. Ước tính này bao gồm ít nhất 17 triệu trẻ em. Gói cứu trợ COVID-19 vừa được ban hành bao gồm việc tăng giá trị trợ cấp SNAP trong sáu tháng lên 15% cho những người nhận hiện tại. 

          Bất chấp dự báo của USDA vào đầu tháng 12 rằng thu nhập ròng từ trang trại của Hoa Kỳ sẽ đạt 119 tỷ đô la vào năm 2020, cao hơn nhiều so với mức trung bình 2000-2019 khi được điều chỉnh theo lạm phát, nông dân sẽ nhận được 13 tỷ đô la thanh toán mới theo luật này, mặc dù phần này được nhắm mục tiêu nhiều hơn thanh toán cho nông nghiệp theo các hóa đơn cứu trợ COVID trước đây. Nông dân trồng cây hàng loạt sẽ nhận được khoản thanh toán cố định 20 đô la cho mỗi mẫu Anh cho tất cả các loại cây trồng, tổng trị giá khoảng 5 tỷ đô la, và những người chăn nuôi đã phải 'tiêu hủy' đàn của họ khi các nhà máy đóng gói thịt đóng cửa hoặc hoạt động với công suất giảm trong mùa xuân sẽ nhận được một số khoản bồi thường. Các khoản thanh toán cũng sẽ được thực hiện cho những người trồng gia súc và gia cầm theo hợp đồng không được hưởng lợi từ các gói cứu trợ trước đó.

          Các nhà sản xuất cây trồng đặc sản sẽ được hưởng lợi từ việc phân bổ 1,5 tỷ USD để mua hàng hóa nông nghiệp để phân phối qua các cửa hàng như ngân hàng thực phẩm, mặc dù 300 triệu USD trong số đó sẽ được chuyển cho Bộ Thương mại để xử lý việc mua các sản phẩm thủy sản. Một điều khoản riêng phân bổ 400 triệu đô la cho việc mua các sản phẩm sữa. USDA sẽ được cấp thêm 100 triệu đô la để phân phối cho các tiểu bang theo Chương trình tài trợ cho khối cây trồng đặc biệt, giúp tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu và xúc tiến cho các loại cây trồng đó, để giúp ngành điều chỉnh theo thực tế COVID-19. Đối với lĩnh vực lâm nghiệp, 200 triệu đô la sẽ được cung cấp cho các công ty khai thác và vận chuyển gỗ.

          Ngoài ra, dự luật cung cấp 60 triệu đô la tài trợ cho các cơ sở đóng gói thịt vừa và nhỏ để giúp họ hiện đại hóa cơ sở vật chất và quy trình để đủ điều kiện kiểm tra thịt liên bang, và 20 triệu đô la hàng năm cho Dịch vụ Nghiên cứu Nông nghiệp để giải quyết những lỗ hổng trong nghiên cứu dinh dưỡng tại “giao điểm quan trọng của nông nghiệp đáp ứng, sản xuất thực phẩm chất lượng, dinh dưỡng và sức khỏe con người.” Dự luật cũng hỗ trợ sức khỏe tâm thần của nông dân bằng cách bao gồm 28 triệu đô la tài trợ của khối nhà nước để hỗ trợ quản lý căng thẳng của nông dân và chủ trang trại do COVID-19.   

           Về tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ: Hoa Kỳ vẫn là đối tác hàng đầu của Việt Nam trong xuất khẩu NLTS. Xuất khẩu NLTS Việt Nam sang Hoa Kỳ tháng 11/2020 tiếp tục xu hướng giảm của những tháng trước đó, xuất khẩu đạt 842 triệu USD, giảm 5,07% so với tháng trước với tháng trước nhưng tăng 32,98% so với cùng kỳ năm 2019.  Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ là gỗ và sản phẩm gỗ (chiếm 69%), thủy sản (chiếm 13%), hạt điều (6%), các sản phẩm khác như mây tre đan, sản phẩm từ cao su, cà phê ( khoảng 2%). So với tháng 10/2020, một số mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng, nhiều nhất là thịt và các sản phẩm thịt tăng 150%, cao su tăng 71%, tiếp đến là gạo tăng 20%, trong khi nhiều mặt hàng giảm, tuy u, nhiên mức giảm không nhiều, giảm sâu nhất là chè ở mức 17%. Các mặt hàng như thủy sản, hạt tiêu, hạt điều giảm từ 12- 16%. So với cùng kỳ, thức ăn gia súc và nguyên liệu tăng cao nhất, tăng 72%, tiếp đến là cao su, sản phẩm từ cao su tăng 62%, gỗ và sản phẩm gỗ tăng 48%. Chỉ có 3 mặt hàng giảm so với cùng kỳ là cà phê giảm 40%, hạt điều giảm 14%, chè giảm 6%( chi tiết tại phụ lục). 

Báo cáo chi tiết xem tại đây.