Nguồn: nhandan.vn

Hướng dẫn kỹ thuật sản xuất phân bón hữu cơ cho nông dân huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: nhandan.vn

Việc chuyển đổi sử dụng phân bón vô cơ sang phân bón hữu cơ được coi là giải pháp tối ưu, tiến tới xây dựng một nền sản xuất nông nghiệp an toàn, chất lượng, hiệu quả và bền vững.

Phát triển chưa tương xứng tiềm năng

Theo thống kê, lượng phân bón sử dụng trong sản xuất nông nghiệp của Việt Nam vào khoảng 10 triệu tấn/năm và 75% trong số đó là phân bón vô cơ. Mức độ sử dụng phân bón của nước ta cao hơn nhiều quốc gia và gấp ba lần trung bình của thế giới.

Tình trạng bón phân mất cân đối, không đúng kỹ thuật là nguyên nhân chính dẫn tới hiệu suất sử dụng phân bón thấp, chỉ đạt 40-45% đối với phân đạm, 25-30% đối với phân lân và 55-60% đối với phân kali. Điều này gây thất thoát kinh tế, làm ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước, tăng phát thải khí nhà kính và ảnh hưởng tới chất lượng nông sản. Để sản xuất nông nghiệp bền vững cần sử dụng cân đối giữa phân hữu cơ và vô cơ.

Ngoài việc cung cấp chất dinh dưỡng ổn định cho cây trồng, phân bón hữu cơ còn có tác dụng cải thiện tính chất vật lý, hóa học, sinh học của đất, hạn chế rửa trôi, tăng độ thấm và khả năng giữ nước của đất, tăng khả năng chịu hạn cho cây trồng.

Số lượng sản phẩm phân bón hữu cơ (bao gồm cả phân bón sinh học) đã được công nhận lưu hành ở nước ta hiện vào khoảng hơn 7.000 sản phẩm, chiếm 27% tổng số phân bón đã được công nhận lưu hành. Công suất sản xuất phân bón hữu cơ hiện nay là 4,8 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, trên thực tế ngành phân bón mới chỉ đáp ứng được khoảng 10-25% nhu cầu về phân hữu cơ.

Nâng tỷ lệ sử dụng phân hữu cơ lên hơn 30% vào năm 2030

Nhằm xây dựng nền nông nghiệp bền vững, có trách nhiệm, theo hướng tuần hoàn và tăng trưởng xanh, mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Đề án phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, sẽ khai thác tiềm năng, lợi thế nguyên liệu hữu cơ sẵn có để sản xuất phân bón hữu cơ, mục tiêu đến năm 2030, nâng tỷ lệ sản phẩm phân bón hữu cơ được phép lưu hành lên hơn 30% so với tổng số sản phẩm phân bón. Nâng công suất sản xuất phân bón hữu cơ của các cơ sở sản xuất đủ điều kiện lên 5 triệu tấn/năm.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian tới ngành nông nghiệp sẽ tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về phân bón. Trong đó, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, nâng cao năng lực của hệ thống kiểm nghiệm. Phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm phân bón hữu cơ. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký, công nhận lưu hành phân bón hữu cơ thuộc trường hợp không phải khảo nghiệm theo quy định pháp luật để phát triển bộ sản phẩm phân bón phong phú, đa dạng về số lượng và chủng loại. Phát triển và nhân rộng các công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ.

Nâng cao nhận thức của người dân, chủ cơ sở buôn bán, doanh nghiệp sản xuất và cán bộ quản lý địa phương. Thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Triển khai các mô hình sử dụng phân bón hữu cơ và xây dựng chuỗi liên kết. Thúc đẩy sử dụng phụ phẩm nông nghiệp và sản xuất phân bón quy mô nông hộ. Ưu tiên, tập trung điều tra, đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng các nguồn nguyên liệu để sản xuất phân bón hữu cơ trong nước. Rà soát, đề xuất xây dựng các chính sách cụ thể để khuyến khích, hỗ trợ phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ.