Nguồn: vietq.vn

Theo Thương vụ Việt Nam tại Singapore, quốc đảo này không phát triển ngành chăn nuôi bò sữa do điều kiện tự nhiên không thuận lợi. Diện tích đất nông nghiệp của Singapore chỉ chiếm 1% tổng diện tích đất liền, chủ yếu phục vụ sản xuất rau, cá và trứng theo mô hình nông nghiệp đô thị hoặc công nghệ cao. Trong khi đó, khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều, ít biến động nhiệt độ lại không phù hợp với bò sữa vốn cần môi trường mát mẻ, khô ráo.

Doanh nghiệp cần vượt qua các tiêu chuẩn nghiêm ngặt để thâm nhập sâu hơn nữa vào thị trường sữa Singapore.

Vì vậy, Singapore nhập khẩu hơn 90% thực phẩm tiêu dùng nội địa nói chung và các sản phẩm sữa nói riêng. Giai đoạn 2019-2023, nước này nhập trung bình 300 nghìn tấn sữa và sản phẩm sữa mỗi năm (trị giá khoảng 900 triệu USD). Trong đó, lượng tiêu dùng nội địa chiếm khoảng 245 nghìn tấn (670 triệu USD), còn lại dùng để tái xuất.

Singapore áp dụng chính sách đa dạng hóa nguồn cung, hiện nhập khẩu sữa từ nhiều quốc gia như Australia, New Zealand, Hoa Kỳ, Malaysia, Thái Lan và các nước châu Âu. Là trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực, Singapore còn tái xuất sữa sang Nhật Bản, Bangladesh, Philippines, Trung Quốc, UAE và nhiều thị trường khác.

Theo đó, các nhóm sản phẩm nhập khẩu chủ yếu của Singapore gồm: Nhóm 040221 (sữa và kem sữa dạng rắn, không thêm chất tạo ngọt, béo sữa >1,5%) với giá trị trung bình 190 triệu USD/năm; Nhóm 040210 (sữa và kem sữa dạng rắn, béo sữa ≤1,5%) với 177 triệu USD/năm; Nhóm 040120 (sữa và kem sữa không cô đặc, không đường, béo sữa 1-6%) với hơn 100 triệu USD/năm. Ở chiều ngược lại, nhóm 040221 cũng là mặt hàng xuất khẩu nổi bật của Singapore với giá trị trung bình trên 120 triệu USD/năm.

Về thương mại song phương với Việt Nam, giai đoạn 2019-2023, Singapore nhập trung bình 344 tấn sữa và sản phẩm từ sữa/năm từ Việt Nam (tương đương 2,5 triệu USD), đồng thời xuất sang Việt Nam khoảng 2.100 tấn/năm (7,4 triệu USD). Tuy nhiên, thương mại hai chiều chưa ổn định, trong đó xuất khẩu từ Singapore sang Việt Nam có xu hướng giảm, còn nhập khẩu từ Việt Nam tuy giữ giá trị nhưng giảm về khối lượng.

Trong số các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam, nhóm 040630 (phô mai chế biến, trừ dạng bột/bào) nổi bật nhất với giá trị trung bình trên 2,3 triệu USD/năm. Ngoài ra, chỉ có 3 nhóm hàng khác đạt kim ngạch đáng kể là 040490, 040120 và 040299. Trong khi đó, nhóm 040221, mặt hàng có giá trị nhập khẩu và xuất khẩu lớn nhất của Singapore gần như không được Việt Nam xuất sang mà lại được Singapore xuất ngược về Việt Nam với giá trị 2,3 triệu USD trong năm 2023.

Để tiếp cận hiệu quả thị trường này, doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về nhập khẩu, ghi nhãn và phân loại sản phẩm. Theo Luật Quản lý thực phẩm Singapore (sửa đổi gần nhất tháng 1/2025), nhãn mác sữa phải có thông tin rõ ràng bằng tiếng Anh, liệt kê đầy đủ thành phần, nguồn gốc, số lô, thông tin nhà sản xuất và cảnh báo dị ứng. Từ 30/01/2026, quy định ghi rõ số lô sản xuất, chất gây dị ứng và thành phần từ công nghệ sinh học sẽ bắt buộc.

Đặc biệt, các tuyên bố dinh dưỡng như “nguồn năng lượng”, “giàu protein” phải đi kèm bảng thông tin cụ thể và định lượng tham chiếu. Những từ như “nguyên chất”, “hữu cơ” hay “tăng cường dưỡng chất” chỉ được sử dụng nếu có bằng chứng và chứng nhận phù hợp.

Singapore cũng phân loại kỹ các sản phẩm sữa, với yêu cầu cụ thể về tỷ lệ chất béo, độ ẩm, phụ gia, định lượng dinh dưỡng, ví dụ: Sữa bột phải ghi tên gọi rõ ràng và thể tích sữa pha tương đương; Sữa gầy, sữa pha béo, sữa có hương vị, sữa lên men… đều phải ghi rõ phân loại, tỷ lệ thành phần, ngày sử dụng tốt nhất; Sữa tươi nguyên chất bị cấm nhập khẩu hoàn toàn.

Ngoài Luật Quản lý thực phẩm, hoạt động nhập khẩu sữa còn chịu sự điều chỉnh của Đạo luật Thương mại thực phẩm và các quy định của Cơ quan Quản lý thực phẩm Singapore (SFA). Từ 2021, SFA miễn kiểm tra hành chính cho phô mai chế biến có độ ẩm dưới 50% và yêu cầu các lô hàng phải có giấy phép nhập khẩu riêng. Các sản phẩm sữa lỏng tiệt trùng được xếp vào nhóm thực phẩm rủi ro cao, cần thêm chứng nhận nhà máy, chứng nhận sức khỏe hoặc chứng chỉ HACCP.

Đáng chú ý, dự thảo Đạo luật An toàn và An ninh thực phẩm 2025 dự kiến có hiệu lực từ 2028 sẽ bổ sung nhiều yêu cầu mới như cấp phép nhập khẩu hai cấp độ, lưu trữ hồ sơ truy xuất nguồn gốc, và quy trình thu hồi sản phẩm trong vòng 24 giờ nếu phát hiện sự cố.

Thương vụ Việt Nam tại Singapore nhận định, đây là thị trường nhỏ nhưng có yêu cầu rất cao. Mặc dù không có ngành công nghiệp sữa phát triển, Singapore lại là trung tâm phân phối khu vực với hệ thống giám sát chất lượng chặt chẽ. Doanh nghiệp Việt Nam muốn gia tăng hiện diện cần chú trọng đầu tư vào chất lượng, chứng nhận quốc tế như HACCP, ISO, Halal, Organic… và nắm rõ từng phân loại sản phẩm cùng quy định ghi nhãn tương ứng. Tiềm năng thị trường là rõ ràng, nhưng chỉ những sản phẩm tuân thủ toàn diện tiêu chuẩn khắt khe mới có thể đứng vững tại Singapore.