Nguồn: thuonghieucongluan.com.vn
Theo Bộ Công Thương, Nghị định số 107 được ban hành từ năm 2018 và sau đó được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 01/2025. Trong gần 7 năm triển khai, các quy định này đã góp phần hình thành hành lang pháp lý tương đối thông thoáng cho hoạt động xuất khẩu gạo, giúp đảm bảo an ninh lương thực, ổn định thị trường trong nước, thúc đẩy sản xuất bền vững và nâng cao vị thế gạo Việt Nam trên trường quốc tế. Xuất khẩu gạo không chỉ đem lại nguồn thu ngoại tệ quan trọng mà còn hỗ trợ tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa cho nông dân với mức giá có lợi, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng GDP.
Tuy nhiên, thực tiễn thi hành cho thấy nhiều quy định không còn phù hợp, cần được điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu mới. Vì vậy, Bộ Công Thương đã trình dự thảo nghị định thay thế, trong đó tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến hậu kiểm điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, phân công rõ trách nhiệm cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cũng như giảm tần suất báo cáo của doanh nghiệp. Nếu trước đây thương nhân phải báo cáo nhiều lần trong năm thì theo dự thảo mới, chỉ cần thực hiện báo cáo một lần mỗi tháng.
Dự thảo nghị định gồm 5 chương, 27 điều, được thiết kế trên nguyên tắc rà soát, điều chỉnh toàn diện các quy định hiện hành, bỏ đi những điểm chồng chéo, không còn phù hợp. Nội dung mới đáng chú ý là việc bổ sung cơ chế đánh giá tín nhiệm của doanh nghiệp, cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục, phân quyền và phân cấp quản lý rõ ràng hơn. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đề xuất sửa đổi quy định về giao dịch, đàm phán, ký kết và phân bổ hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung, đồng thời tăng cường chế tài xử lý đối với thương nhân vi phạm.
Việc xây dựng nghị định mới được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng, giảm chi phí tuân thủ, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo có thêm động lực phát triển. Bộ Công Thương khẳng định sẽ sớm hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành, để nhanh chóng đưa vào áp dụng, góp phần duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu gạo và củng cố thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.