Nguồn: nhachannuoi.vn

Các nhà sản xuất TĂCN Trung Quốc đang cân nhắc tái cấu trúc doanh nghiệp và chuyển sang sản xuất toàn chu kỳ sau khi Chính phủ nước này tuyên bố giảm đáng kể nhập khẩu một số loại cây trồng và hàng hóa phục vụ ngành TĂCN trong nước. Động thái này được coi là vấn đề an ninh quốc gia.

Các tranh chấp thương mại đang diễn ra với Hoa Kỳ và tình hình bất ổn địa chính trị rộng lớn hơn đã thúc đẩy Chính phủ Trung Quốc đẩy nhanh sáng kiến thay thế các thành phần nhập khẩu chính trong khẩu phần ăn cho vật nuôi bằng các sản phẩm thay thế trong nước.

Ngành TĂCN của Trung Quốc ước đạt 330 triệu tấn

Theo kế hoạch, Trung Quốc sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ bột đậu nành sang nguyên liệu TĂCN chính và dự kiến sẽ có những thay đổi tương tự đối với ngô. Mục tiêu đặt ra là giảm tỷ lệ bột đậu nành trong TĂCN xuống còn 10% vào năm 2030, từ mức 13% hiện nay.

Theo tính toán gần đây của Reuters, Trung Quốc có thể giảm lượng đậu nành nhập khẩu hàng năm khoảng 10 triệu tấn – tương đương khoảng một nửa giá trị 12 tỷ USD mà nước này đã mua từ Hoa Kỳ vào năm 2024. Kế hoạch giảm lượng ngô nhập khẩu vẫn chưa được tiết lộ.

Nhà máy thức ăn chăn nuôi heo hiện đại của Tập đoàn C.P tại Trung Quốc

Việc triển khai các chiến lược này dự kiến sẽ đặt ra những thách thức cho các nhà sản xuất địa phương hàng đầu và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của họ thành các hoạt động tích hợp theo chiều dọc, bao gồm từ nguyên liệu thô đến thành phẩm trong một cơ cấu công ty duy nhất.

Bất chấp cảnh báo của một số nhà phân tích địa phương, quá trình tái cấu trúc vẫn đang diễn ra. Họ cảnh báo rằng sự thống trị ngày càng tăng của các công ty nội địa lớn có thể dẫn đến sự hợp nhất ngành, đẩy các công ty nhỏ hơn ra khỏi thị trường. Những nhà sản xuất lớn này có thể giành được đủ đòn bẩy thị trường để áp đặt các điều khoản cho nông dân trong nước. Mặc dù, sự hợp nhất vẫn còn tương đối thấp với công ty lớn nhất nắm giữ thị phần dưới 9%, một số công ty nội địa đã củng cố đáng kể vị thế trên thị trường trong những năm gần đây.

Ngành TĂCN Trung Quốc bắt đầu phát triển nhanh chóng vào những năm 1980, được thúc đẩy bởi “Đề cương Phát triển Ngành Thức ăn Chăn nuôi Quốc gia từ năm 1984 đến năm 2000”, một văn bản chính sách đã định hướng tăng trưởng trong 16 năm. Đến năm 2000, sản lượng TĂCN đã đạt 60 triệu tấn, gấp 19 lần so Chính phủ Trung Quốc ứng phó với chiến tranh thương mại và bất ổn địa chính trị bằng cách tăng cường mức độ an ninh nhà nước trong lĩnh vực TĂCN trong nước. Nhà máy thức ăn chăn nuôi heo hiện đại của Tập đoàn C.P tại Trung Quốc với năm 1978. Tuy nhiên, cạnh tranh ngày càng gay gắt và lợi nhuận của ngành giảm sút. Kể từ cuối những năm 2010, sản lượng tiếp tục tăng trưởng, mặc dù với tốc độ chậm hơn.

Các công ty hàng đầu bao gồm New Hope Group, Haida Group, Muyuan, Dabeinong và các công ty khác. Năm 2023, New Hope Group đã sản xuất 28,74 triệu tấn TĂCN, chiếm 8,94% sản lượng quốc gia và đứng đầu ngành. Haida Group và Muyuan đều vượt 20 triệu tấn, lần lượt đứng thứ hai và thứ ba. Mặc dù số liệu năm 2024 vẫn chưa được công bố, nhưng các nhà phân tích cho rằng chúng tương đương với số liệu năm 2023. Đại diện công ty từ chối bình luận.

Hầu hết các nhà sản xuất lớn trong nước đều ủng hộ việc nhà nước chuyển hướng từ nhập khẩu đậu nành và ngô sang các nguyên liệu thay thế có nguồn gốc trong nước như bã rượu khô có chất hòa tan (DDGS) và axit amin tổng hợp. Theo truyền thông Trung Quốc, những lựa chọn thay thế này có thể giúp các tập đoàn nông nghiệp và công ty TĂCN hàng đầu thúc đẩy sản xuất.

Người phát ngôn chính thức của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc Han Jun cho biết, những thay đổi này phù hợp với “Kế hoạch công tác giảm thiểu và thay thế bột ngô và bột đậu nành trong thức ăn chăn nuôi” và “Kế hoạch hành động ba năm giảm thiểu và thay thế bột đậu nành trong thức ăn chăn nuôi”.

Tuy nhiên, các quan chức Chính phủ thừa nhận rằng, các chất thay thế như axit amin chỉ có thể thay thế một phần protein tự nhiên. Nhiều doanh nghiệp nông nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn ngần ngại giảm sử dụng bột đậu nành do lo ngại về những tác động tiềm ẩn đến sức khỏe vật nuôi. Ngành TĂCN của Trung Quốc ước tính đạt 330 triệu tấn, tăng trưởng hàng năm từ 5% đến 7%. Về giá trị, ngành này có giá trị 1,4 nghìn tỷ CNY (195,16 tỷ USD). Các trung tâm sản xuất chính bao gồm các tỉnh Sơn Đông, Liêu Ninh, Hà Bắc và Tứ Xuyên. Sơn Đông có hơn 6.000 công ty TĂCN, Liêu Ninh có hơn 5.000 công ty và Hà Bắc có hơn 4.000 công ty.

Bất chấp những thay đổi về cơ cấu, các nhà phân tích tại Bộ Nông nghiệp và Nông thôn dự kiến, ngành TĂCN sẽ tiếp tục tăng trưởng. Đến năm 2029, sản lượng dự kiến đạt 1,8 nghìn tỷ Nhân dân tệ. Thu nhập bình quân đầu người tăng dự kiến sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thịt, trứng và các sản phẩm từ sữa của người tiêu dùng Trung Quốc tăng cao