* Năm 2008, nắm chắc hợp đồng xuất khẩu 4 triệu tấn
“Giá gạo Việt Nam xuất khẩu đã ngang với giá gạo Thái Lan”. Đó là thông tin mà ông Trương Thanh Phong, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực miền Nam, kiêm Chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN cho biết tại Hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất vụ đông xuân 2007-2008 các tỉnh phía Nam vừa diễn ra vào cuối tháng 9 ở TPHCM. Phóng viên Báo SGGP có cuộc trao đổi xung quanh việc xuất khẩu gạo thời điểm hiện nay và năm tới.
* Phóng viên: Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?
Ông TRƯƠNG THANH PHONG: Đến cuối tháng 9, cả nước xuất khẩu được 3,7 triệu tấn, còn 800.000 tấn, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam (VN) đạt bình quân 293 USD/tấn, tăng 42 USD/tấn so với năm 2006. Điều đáng nói, lần đầu tiên, giá gạo VN xuất khẩu ngang bằng với gạo Thái Lan cùng cấp các loại, từ 5% tấm, 10%, 15% đến 20% tấm, và mới đây, gạo loại 25% tấm của VN đã trúng thầu cao hơn gạo Thái Lan 8USD/tấn. Giá trúng thầu rất cao 350 USD/tấn, so với Thái Lan là 342 USD/tấn. Trong đợt khảo sát của đoàn liên bộ vừa qua, giá thành cao nhất một kg lúa ở vùng đồng bằng sông Cửu Long là 1.600 đồng, bình quân khoảng 1.300 đồng đến 1.400 đồng/kg. Vì vậy, có thể nói, dù giá vật tư có tăng, nhưng với giá lúa gạo hiện nay, bà con nông dân đều có lời. Theo tính toán của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm nay bà con nông dân trồng lúa các tỉnh phía Nam đều được mùa, sản lượng đạt khoảng 20,6 triệu tấn (cả nước khoảng 36 triệu tấn), tăng hơn năm trước 700.000 tấn lúa. Với giá bình quân 3.000 đồng/kg lúa, bà con nông dân tăng thu thêm 2.100 tỷ đồng.
* Vì sao có sự tăng giá đột biến này, dù ngay từ đầu năm Hiệp hội Lương thực VN đã có dự báo trước?
* Đúng là ngay từ đầu năm đã dự báo nhu cầu gạo thế giới sẽ tăng, lên khoảng 27,2 triệu tấn, nhưng đến tháng 7-2007, do có sự đột biến, nhu cầu tăng lên hơn 30 triệu tấn. Năm nay, Ấn Độ phải giảm tiến độ xuất khẩu gạo và nhập khẩu thêm lúa mì để bù đắp lượng gạo thiếu hụt. Indonesia trước đây không nhập gạo, năm nay cũng phải nhập khẩu hơn 1,3 triệu tấn, góp phần làm biến động thị trường gạo trên thế giới. Đến tháng 7 các DN đã ký xong hợp đồng xuất khẩu 4,5 triệu tấn như hướng dẫn của Chính phủ. Hiện nay nhu cầu gạo trên thế giới còn rất lớn mà những nước xuất khẩu gạo lại bán ra rất ít, kể cả Thái Lan, nước xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới. Do nhu cầu tăng mạnh, nên có thể nói, loại gạo nào cũng bán được trong giai đoạn hiện nay, ngay cả gạo IR 50404, giống cho năng suất cao, nhưng chất lượng bình thường, cũng có khách hàng yêu cầu ký hợp đồng xuất khẩu.
* Tình hình này liệu còn kéo dài bao lâu?
* Có thể nói, hiện nay các mặt hàng nông sản đang lên ngôi. Việc sản xuất lúa mì năm nay ở các nước trên thế giới gặp khó khăn, nên sản lượng giảm rất mạnh, đặc biệt nước sản xuất lúa mì lớn là Úc, khoảng 24 triệu tấn/năm, nhưng năm 2007 chỉ thu hoạch khoảng 9 triệu tấn. Ngay cả vụ lúa mì mới (năm 2008) của Úc cũng thu hoạch ở khoảng 12-13 triệu tấn và vẫn tiếp tục giảm. Những tác động này cũng góp phần làm cho cung cầu gạo trên thị trường thế giới biến động lớn. Do đó, giá gạo xuất khẩu nói riêng (kể cả mặt hàng cám), lúa mì, cả giá nhiều mặt hàng nông sản khác sẽ còn đứng ở mức cao trong một hai, năm tới.
* Như vậy, hiện nay và thời gian tới, bà con nông dân không phải lo lắm vấn đề đầu ra mặt hàng gạo, nhất là về giá bán?
* Năm 2008, tình hình xuất khẩu sẽ rất tốt, thị trường vững vàng, ngay cả những nước trong khu vực như Indoneisa, Philippines và cả Malaysia cũng nhập khẩu với lượng gạo tăng thêm. Có thể nói, hiện nay chúng ta nắm chắc trong tay hợp đồng xuất khẩu 4 triệu tấn gạo cho năm 2008, vì vậy giá bán sẽ được khống chế ở mức cao, vì vậy, nông dân không lo ngại tình trạng rớt giá gạo khi thu hoạch đại trà trong lúc giá vật tư tăng cao. Vấn đề là làm sao tăng năng suất để tăng sản lượng lúa gạo trong năm 2008 lên cao hơn nữa. Điều lưu ý, hiện nay thị trường đang cần gạo Jasmine, bà con nên chú ý giống lúa này, nhưng phải sử dụng giống xác nhận để trồng, không nên dùng lúa thịt làm giống, nếu không giá bán sẽ không cao