Xuất khẩu:

Theo dự báo được đưa ra tại hội nghị thương mại lúa gạo quốc tế (diễn ra tại TP.HCM trong ngày 18 và 19-10), giá gạo trong năm 2007 sẽ tiếp tục ổn định ở mức cao do nhiều nước bị thất mùa lúa mì, kéo nhu cầu gạo tăng mạnh.

Hiện giá thu mua lúa ở ĐBSCL ở mức 2.800-2.900 đồng/kg, tăng 500-600 đồng so với cùng kỳ năm 2005. Trong khi đó giá thành bình quân sản xuất lúa ở ĐBSCL là 1.200 đồng/kg.

Đến thời điểm này, các DN đã ký được hợp đồng xuất khẩu khoảng 4,9 triệu tấn, nếu bán thêm 100.000 tấn gạo nữa cho đạt chỉ tiêu xuất khẩu 5 triệu tấn gạo của năm 2006 cũng không ảnh hưởng gì đến vấn đề an ninh lương thực.

Hiệp hội Lương thực VN cho biết, nguồn gạo tồn kho của các DN chuyển từ năm nay sang đầu năm 2007 chỉ khoảng 150.000 tấn, thấp hơn 100.000 tấn so với lượng tồn kho cuối năm trước. Lượng lúa gạo còn tồn trong dân cũng giảm. Vì vậy, xuất 4,8 triệu tấn gạo là khả thi, vấn đề là giá trị xuất khẩu chứ không phải số lượng xuất. Chưa thể chắc chắn sẽ đạt được mục tiêu xuất khẩu gạo đạt 1,4 tỉ nhưng trước mắt có thể nói con số này dao động từ 1,3-1,4 tỉ USD.

Thị trường:

Theo dõi tình hình sản xuất lương thực trên thế giới, chủ yếu là lúa và lúa mì, có cơ sở để khẳng định giá gạo thế giới trong thời gian tới sẽ diễn biến theo chiều hướng rất thuận lợi cho những nước xuất khẩu gạo.

Sản lượng lúa mì thu hoạch của Úc năm nay giảm mạnh, chỉ còn 7-8 triệu tấn. Ấn Độ vẫn thường xuất khẩu lúa mì nhưng năm nay nhiều khả năng họ phải nhập khẩu do thất mùa. Để bù đắp cho sản lượng lúa mì bị thiếu hụt, các nước sẽ tăng cường nhập khẩu gạo. Trong khi đó nguồn cung gạo lại giảm do các nước sản xuất gạo cũng gặp thiên tai. Cung không đủ cầu, chắc chắn giá gạo, kể cả trong nước và xuất khẩu, sẽ ở mức cao.

Dự báo:

Có tin Thái Lan sẽ ngưng bảo hộ gạo, có khả năng các nhà xuất khẩu đẩy mạnh bán gạo ra thị trường, việc này có ảnh hưởng gì đến cung cầu và giá gạo trong thời gian tới?

Giá gạo Thái Lan trên thị trường là giá chuẩn, giá gạo xuất khẩu trên thị trường thế giới thường xoay quanh giá gạo Thái Lan. Từ ngày 1-11 tới đây Thái Lan tiếp tục trợ giá cho việc mua lúa của nông dân, một dấu hiệu để tin rằng giá gạo của Thái Lan trên thị trường vẫn ổn định ở mức cao.

Thời gian qua giá gạo VN thường thấp hơn giá gạo Thái Lan khoảng vài chục đôla mỗi tấn. Do vậy, nếu giá gạo Thái Lan giảm, chắc chắn sẽ tác động đến giá gạo chung trên thị trường. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay chính phủ mới tại Thái Lan vẫn chưa đưa ra bất cứ thay đổi gì đối với chính sách bảo hộ giá gạo. Hơn nữa, VN và Thái Lan hiện nay vẫn đang phối hợp khá tốt trong vấn đề chia sẻ thông tin về thị trường gạo. Tóm lại, không có ảnh hưởng gì lớn đến hoạt động xuất khẩu gạo, VN có cơ hội rất lớn để nâng dần giá gạo xuất khẩu.

Cảnh báo:

Khó khăn lớn nhất là đa số DN kinh doanh gạo có ít vốn, trong khi nhu cầu vốn để kinh doanh ngày càng tăng do giá gạo tăng. Trước đây, DN chỉ cần 20 tỉ đồng là có thể mua được 10.000 tấn gạo 5% tấm, nhưng nay khi giá gạo lên đến 4.300 đồng/kg thì DN phải cần tới 43 tỉ đồng. DN thiếu vốn, các ngân hàng vẫn cho vay nhưng kèm theo điều kiện là phải có hợp đồng nên DN phải chấp nhận ký để có được hợp đồng theo yêu cầu của ngân hàng, dù giá thấp. Sắp tới, chúng tôi cùng với ngân hàng ngồi lại để tìm ra giải pháp.

Hiện nay hệ thống kho tàng, vừa thiếu vừa không đáp ứng các tiêu chuẩn. Giải quyết vấn đề này phải cần thời gian. Theo yêu cầu của Chính phủ, từ nay đến năm 2010, ngành lương thực sẽ xây dựng mở rộng và nâng cấp hệ thống kho tàng để nâng sức chứa lên 1 triệu tấn, so với 600.000 tấn hiện nay.

Cung - cầu phân bón

Tại hội nghị bàn biện pháp bình ổn thị trường phân bón vụ đông xuân 2006-2007, do Hiệp hội Phân bón VN tổ chức tại TP.HCM, nhiều ý kiến bức xúc trước tình trạng các doanh nghiệp che giấu nhau thông tin về cung - cầu phân bón trên thị trường làm thị trường thường xuyên bị biến động. Không ít doanh nghiệp bị thua lỗ, đánh giá sai cung - cầu, phải giảm giá bán để thu hồi vốn.