Hiện nay, con cá tra, basa của Việt Nam đã rất phổ biến trên nhiều thị trường thế giới. Nó được các nhà nhập khẩu và phân phối nhắc đến như một loại thực phẩm thay thế phù hợp nhất cho nguồn cá biển thịt trắng đang khan hiếm dần trên toàn cầu. Philê cá tra, basa của Việt Nam đã trở thành một nguồn cung cấp có ý nghĩa rất lớn cho nhiều khu vực thị trường quan trọng.

Trong một số mặt hàng chính làm nên thành tựu đáng ghi nhận cho ngành XK thủy sản Việt Nam đó là con cá tra, basa - một yếu tố mang lại sự đóng góp to lớn nhất hiện nay.

Trong giai đoạn 1997- 2006, XK loài này đã có bước nhảy thần kỳ từ 7.000 tấn, trị giá 19,7 triệu USD lên 286.000 tấn, trị giá 736,8 triệu USD, như vậy, tăng đến trên 40 lần về khối lượng và trên 37 lần về giá trị. Có thể nói chưa có một ngành hàng XK nào đạt được tốc độ phi mã như vậy.

Trong giai đoạn trên, ngành cá tra, basa không phải không gặp khó khăn trở ngại. Ngành này bị ảnh hưởng khá nặng nề từ Lệnh chống bán phá giá của Mỹ, ngay cả sau khi đã trải qua các đợt “Ðánh giá hàng năm”, mức thuế đối với một số công ty giảm đáng kể, nhưng nhiều doanh nghiệp cũng phải tạm xa rời thị trường Mỹ và tăng cường chuyển hướng sang các thị trường lớn khác như EU, Ôxtrâylia, Canađa.....

Bên cạnh đó, ngành cũng trải qua nhiều chao đảo về thị trường và nguồn nguyên liệu sản xuất trong nước. Ðã có thời điểm cá nguyên liệu rơi vào cơn bão giá khốc liệt từ 17.000 - 17.800 đ/kg, gây không ít khó khăn, căng thẳng cho các nhà chế biến và xuất khẩu. Cũng có thời điểm giá lại rớt xuống mức thấp dưới 13.000đ/kg làm người nuôi mất vốn lẫn lời.

Tuy nhiên, cho đến nay, XK cá tra, basa vẫn giữ tốc độ tăng trưởng rất mạnh. Từ đầu năm đến nay, hàng tháng tăng đến trên 40%, mạnh nhất là vài tháng đầu năm, tăng đến 70 - 90%. 11 tháng đầu năm 2007, giá trị XK đã đạt 890,84 triệu USD, khối lượng đạt trên 348,7 nghìn tấn, tăng 35% kể cả về khối lượng và giá trị với cùng kỳ năm 2006.

Thị trường tiêu thụ philê cá tra, basa lớn nhất là EU với giá trị đạt trên 430 triệu USD, tăng 38,4%, trong đó cả 3 nước là Tây Ban Nha, Ba Lan và Hà Lan là những thị trường luôn duy trì sức mua mạnh nhất. Mặc dù thị trường Nga vẫn đạt mức giá trị tương đối nhưng sang năm 2007, thị trường Ucraina đang có xu hướng lấn lướt dần, tốc độ tăng trên 174% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhìn chung, trong 3 quý cuối năm các điều kiện thị trường thế giới tương đối thuận lợi cho tiêu thụ cá tra, basa, trừ thị trường Nga. Ðơn giá XK sang các thị trường ở mức tương đối ổn định, nhất là sang EU.

Theo dự đoán của nhiều doanh nghiệp trong ngành này, XK cá tra, basa trong năm 2007 sẽ đạt xấp xỉ 1 tỷ USD và giá thành nguyên liệu và XK của mặt hàng này sẽ giữ mức cân đối mang lại lợi ích cho cả người nuôi và nhà chế biến, xuất khẩu.