Theo ông Vân Thành Huy - Chủ tịch Hiệp hội Càphê cacao Việt Nam (Vicofa) - thì nguyên nhân giá càphê tăng cao là do sản lượng càphê của VN, nước sản xuất càphê robusta hàng đầu của thế giới, niên vụ 2007 - 2008 giảm mạnh so với dự đoán ban đầu. Dự đoán là 1 - 1,1 triệu tấn, nhưng thực tế chỉ đạt khoảng 850.000 tấn.
Riêng Đắc Lắc - thủ phủ càphê của cả nước - niên vụ trước từng đạt tới 435.000 tấn, nhưng niên vụ này chỉ đạt khoảng 350.000 tấn. Vì vậy sản lượng càphê thế giới dự đoán cung sẽ không đủ cầu, có khả năng thiếu hụt từ 5 - 7 triệu bao (mỗi bao 60kg). Đây là lý do chính khiến giá càphê robusta ở thị trường Luân Đôn trong các ngày qua lên tới 2.250USD/tấn, giá xuất khẩu tại cảng TP.Hồ Chí Minh (FOB) cũng nằm ở mức cao: 2.150 - 2.200USD/tấn.
Một nguyên nhân nữa, theo ông Lê Đức Thống - Giám đốc Cty TNHH một thành viên XNK 2/9 Đắc Lắc là do người sản xuất càphê thấy giá cả năm nay có xu hướng tăng dần và khá ổn định, nên còn găm hàng lại chưa bán ra nhiều để chờ giá cao hơn, khiến số lượng càphê giao dịch trên thị trường không nhiều.
Ông Trần Văn Thời ở xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắc Lắc cho biết: Gia đình ông trồng 2ha càphê, vụ trước thu được gần 7 tấn nhân, nhưng vụ này chỉ thu được 4 tấn. Đến thời điểm này ông chỉ mới bán 1 tấn để lấy tiền tiêu xài trong dịp Tết và mua xăng dầu, phân bón đầu tư cho vườn càphê, còn lại ông hy vọng giá sẽ còn lên, lúc ấy mới... "tung hàng".
Cũng chính vì vậy, đến thời điểm này hầu hết các DN kinh doanh càphê thuộc hàng "đại gia" ở Tây Nguyên như Cty cổ phần đầu tư XNK càphê Tây Nguyên, Cty TNHH một thành viên XNK 2/9 Đắc Lắc... chỉ mới chỉ thu mua được bằng khoảng 70% sản lượng cùng kỳ năm trước.
Còn một nguyên nhân nữa khiến giá càphê tăng cao, theo ông Thống là do một số DN ở đầu niên vụ càphê (10.2007) đã ký hợp đồng bán hàng cho các đối tác nước ngoài, nay đến thời điểm giao hàng, nhưng do hàng khan hiếm, không mua đủ lượng hàng để giao, nên đã nâng giá mua để hút hàng... Đó là những nguyên nhân khiến giá càphê tại thị trường Đắc Lắc tăng đến mức gần chạm "đỉnh" năm 1995.
Theo dự đoán của nhiều chuyên gia kinh doanh càphê ở Đắc Lắc, có khả năng giá càphê trong thời gian tới sẽ còn tăng, nhiều khả năng sẽ vượt ngưỡng 35.000 đồng/kg.