Trong hơn một năm qua, việc khai báo qua mạng đã được thực hiện thí điểm ở Chi cục Quản lý Hàng gia công đối với loại hình hàng hóa xuất nhập khẩu gia công ở các khu chế xuất TPHCM và đã nhận được sự đồng tình của các DN. Anh Nguyễn Văn Hà, Công ty TNHH May xuất khẩu Tân Bình TPHCM, nhận xét: Hằng tháng, công ty chúng tôi thực hiện cả trăm bộ tờ khai xuất nhập khẩu, nhờ áp dụng khai báo từ xa mà chúng tôi có thể ngồi nhà hoặc ở bất cứ đâu, tranh thủ vào giờ nào cũng được, khai báo xong gởi qua mạng đến hải quan, rồi sau đó mới đến cơ quan hải quan tiến hành làm thủ tục sau. Cách làm này giúp DN không những chủ động về thời gian mà còn bảo đảm khai báo chính xác.
Ông Trần Mã Thông, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM, cho biết: Để áp dụng hình thức khai báo qua mạng đạt hiệu quả, Hải quan TPHCM đã phải tập trung xây dựng trung tâm xử lý dữ liệu và đây cũng chính là tiền đề phát triển mô hình thông quan điện tử, phục vụ cho phương pháp quản lý rủi ro. Từng bước chuyển đổi quản lý hồ sơ hải quan theo hướng điện tử để đơn giản hóa công tác văn thư lưu trữ. Bên cạnh đó, khai báo từ xa sẽ tạo điều kiện để các đại lý, hãng tàu có thể khai báo qua mạng nội dung Manifet (lược khai hàng hóa) ngay từ khi hàng mới lên tàu, giúp hải quan trong công tác quản lý để có biện pháp thông quan nhanh.
Để đạt được mục tiêu 80% DN sẽ khai báo qua mạng, Cục Hải quan TPHCM đang khẩn trương đầu tư nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin ở các cửa khẩu, chi cục. Ngày 21- 3 tới đây, Chi cục Quản lý Hàng đầu tư sẽ tổ chức tập huấn cho gần 1.000 DN về hình thức khai báo qua mạng. Nhưng theo ông Trần Hai Tôn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý Hàng đầu tư, trước mắt, việc thực hiện khai báo qua mạng cũng mới áp dụng với loại hình hàng hóa gia công xuất khẩu, còn đối với hàng sản xuất xuất khẩu, hàng kinh doanh thì sẽ triển khai sau vì còn phải chờ thống nhất phần mềm quản lý do Tổng cục Hải quan cung cấp.
Như vậy là sau hơn 3 năm ngành hải quan thực hiện thí điểm “Hải quan điện tử” nhưng đến thời điểm này vẫn đang trong giai đoạn tiếp tục... thí điểm. Theo ông Trần Mã Thông, để hoàn thiện cuộc cải cách mang tính “lột xác ngành hải quan”, chuyển từ thủ công sang tự động hóa, trong khi hải quan điện tử chưa đáp ứng được mục tiêu thì khai báo qua mạng là một bước cải tiến tạo tiền đề hỗ trợ hải quan điện tử sau này.