Theo Thứ trưởng, năm 2006 chúng ta đạt được kết quả xuất khẩu cao như vậy là do những nguyên nhân nào? Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Xuất khẩu năm nay tăng cả về số lượng và giá trị. Điều này nói lên quy mô xuất khẩu của các doanh nghiệp chúng ta ngày càng lớn lên và cũng nói lên sự đa dạng hoá sản phẩm, đa dạng hoá thị trường của các doanh nghiệp Việt Nam. Trong đó, yếu tố các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư ở Việt Nam sản xuất hàng xuất khẩu cũng rất quan trọng, chiếm tới 60% giá trị xuất khẩu. Bên cạnh đó, nhờ một số thuận lợi: 2006 là năm Việt Nam kết thúc đàm phán gia nhập WTO, chính thức được công bố vào cuối tháng 11. Đây chính là luồng không khí mới thổi vào và tác động tích cực đến doanh nghiệp. Cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài có mặt tại Việt Nam đều đi tìm kiếm thị trường, tìm kiếm mặt hàng, đối tác.
Và một nguyên nhân nữa là việc tháo gỡ khó khăn của Chính phủ, đặc biệt là của Thủ tướng Chính phủ trong việc tạo mọi điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động và nó lại có tác dụng mở rộng thị trường, tác dụng tăng từng nội bộ của từng ngành hàng.
PV: Trong số 7 tỷ USD tăng kim ngạch xuất khẩu của năm 2006, theo phân tích chủ yếu tăng thêm về quy mô xuất khẩu. Ông nhìn nhận vấn đề này như thế nào?
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Ở đây là tăng cả về số lượng, cả về chất lượng. Chúng tôi rất mừng số 7 tỷ USD tăng tuyệt đối là tăng chủ yếu từ hàng nông sản và một số hàng công nghiệp chế biến.
PV: Về mặt thị trường, ngoài thị trường Mỹ và Liên minh châu Âu có kim ngạch xuất khẩu lớn thì trong năm 2006, kim ngạch xuất khẩu vào thị trường ASEAN, Nhật Bản, Trung Quốc cũng đạt quy mô và kim ngạch cũng khá cao. Phải chăng chúng ta đã thành công trong việc đa dạng hoá và mở rộng thị trường xuất khẩu?
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Đúng là như vậy. Ngay từ đầu, chủ trương của Chính phủ, của các Bộ, ngành và đặc biệt là của Bộ Thương mại nhấn mạnh là chúng ta phải tập trung vào những thị trường lớn như thị trường Hoa Kỳ, thị trường Nhật Bản, EU, Trung Quốc và các nước ASEAN. Kết thúc năm 2006 chứng minh đầy đủ tất cả những thị trường chúng ta tập trung đều tăng ít nhất từ 13%, thậm chí có thị trường tới 30%. Như vậy, nếu không có những thị trường lớn như thế này thì chúng ta sẽ không giải quyết được đầu ra một cách thuận lợi.
PV: Năm 2006, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ lệ xuất khẩu 60%. Như vậy, các mặt hàng xuất khẩu của doanh nghiệp 100% vốn trong nước vẫn còn hạn chế. Qua đây, ông thấy có vấn đề gì cần quan tâm?
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam đều sẵn sàng xuất khẩu là điều tốt. Đây là một đầu kéo của xuất khẩu Việt Nam để các doanh nghiệp đi lên. Doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam có ưu thế rất mạnh là họ có công nghệ cao, có vốn và tận dụng được những nội lực của Việt Nam nhiều hơn là các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là cách quản trị. Nếu các doanh nghiệp Việt Nam tích cực cạnh tranh, tích cực học hỏi với các doanh nghiệp nước ngoài thì chúng ta cũng vươn lên được. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải liên hợp lại, đưa quy mô lớn lên, tìm kiếm thị trường bài bản hơn và đặc biệt là phải nâng cao sức cạnh tranh hàng hoá Việt Nam lên.
PV: Ngoài việc học hỏi kinh nghiệm của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như vậy, ông có nhắn nhủ gì đối với các doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu ở trong nước?
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Điều chúng tôi muốn nói với các doanh nghiệp Việt Nam là có 3 vấn đề cần tránh: tránh rào cản kỹ thuật, tránh làm ăn rủi ro và tránh chuyện hàng Việt Nam bị sức ép. Tức là anh phải rất am hiểu đối tác, phải rất am hiểu thị trường, hay là những cam kết quốc tế hiện nay của chúng ta thì doanh nghiệp phải thuộc lòng.
PV: Năm 2007, Bộ Thương mại có những biện pháp như thế nào để tạo được thuận lợi cho các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu cũng như về thông thoáng chính sách, tìm kiếm thị trường, thưa ông?
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ: Năm 2007, thực hiện các cam kết quốc tế, chúng tôi đã cho ra đời Nghị định 12 quy định rất cụ thể những cam kết quốc tế. Chúng tôi cũng chủ trương tiếp tục cải cách thủ tục hành chính thật thuận lợi, kiên quyết bỏ những thủ tục rườm rà. Công tác xúc tiến thương mại, cung cấp thông tin của Bộ Thương mại phải được tăng cường hơn, đặc biệt là các tham tán nước ngoài cung cấp đầy đủ thông tin về thị trường phụ trách và thông tin thế giới để các doanh nghiệp chúng ta không gặp phải những rào cản không đáng có.
PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!./