Người đứng đầu Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cho biết các chuyến hàng bị trì hoãn trong vài tuần đến một tháng như họ sẽ không hủy bất cứ hợp đồng xuất khẩu nào. Giá gạo Thái tiếp tục duy trì ổn định ở mức cao, bất chấp tình hình lũ lụt nghiêm trọng và chương trình thu mua gạo của chính phủ.
Giá gạo Thái (FOB) duy trì mức chào bán không đổi từ 10/10 đến nay. Giá gạo Thái 5% chào bán ở mức 590 – 600 USD/tấn. Giá gạo được nâng đỡ nhờ chương trình thu mua gạo với giá cao hơn giá thị trường của chính phủ nhưng những nhà xuất khẩu Thái Lan không hưởng ứng chính sách này do họ phải cạnh tranh với nguồn gạo được chào bán giá rẻ hơn từ Việt Nam, Ấn Độ, sau khi nước này dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo hồi tháng 9. Giá gạo Ấn Độ chào bán ở mức giá thấp hơn so với gạo Thái khoảng 150 USD/tấn. Tuy nhiên, hoạt động giao gạo xuất khẩu của Ấn Độ cũng đang gặp trở ngại do chính các vấn đề logistics cảng của nước này.
Tính đến nay, chính phủ Thái đã thu mua khoảng 115 ngàn tấn lúa theo chương trình thu mua do hoạt động thu mua và vận chuyển chịu ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt. Giá lúa nội địa Thái Lan hiện đang ở mức chỉ bằng một nửa so với mức giá mà chính phủ nước này mua từ nông dân. Bộ thương mại Thái Lan cho biết giá lúa nội địa tại Thái đang chào bán ở mức khoảng 282 – 318 USD/tấn. Trong khi đó, chính phủ Thái Lan cho phép nông dân được thế chấp gạo với lãi suất bằng 0 – nông dân phải bán lại lúa của họ cho chính phủ nếu không thể mua lại lượng gạo đã thế chấp, ở mức giá khoảng 487 USD/tấn theo tỷ giá hiện tại. Thực tế là giá lúa nội địa Thái Lan luôn duy trì ở mức thấp hơn giá thu mua của chính phủ, bất chấp tình hình lụt lội nhưng các nhà giao dịch Thái tin rằng sẽ không xảy ra tình trạng thiếu nguồn cung gạo, mặc dù tại các khu vực đang lụt lội nặng có xảy ra các vấn đề về nguồn cung gạo bán lẻ cho những nhu cầu tiêu dùng khẩn cấp. Chi phí kho bãi và logistics cao cũng có thể ảnh hưởng đến giá gạo tại Thái Lan.
Hiện vẫn chưa có tính toán chính xác về lượng gạo bị mất do lụt lội và các ước tính biến động trong khoảng 5 – 7 triệu tấn lúa, tương đương khoảng 3 – 5 tấn gạo.
Thứ nhất, cần phải nhìn vào sản lượng gạo dự đoán trước khi lũ lụt diễn ra. Niên vụ 2010 – 2011, Thái Lan sản xuất khoảng 32 triệu tấn lúa, tương đương khoảng 21 triệu tấn gạo. Mục tiêu sản xuất gạo niên vụ 2011 – 2012 ở mức khoảng 37 triệu tấn lúa, tương đương khoảng 25 triệu tấn gạo. Sản lượng gạo tăng chủ yếu là do dự đoán về diện tích trồng lúa tăng khoảng 330 ngàn ha, từ mức khoảng 10,667 triệu ha niên vụ 2010/11 lên 10,995 triệu ha niên vụ 2011/12. Năng suất cũng được dự đoán tăng trong niên vụ 2011/12, từ mức 2,88 tấn/ha của niên vụ trước lên 2,94 tấn/ha trong niên vụ này.
Lụt lôi đang ảnh hưởng trực tiếp đến vụ lúa chính của Thái Lan, được gieo từ các tháng hè và thu hoạch trong tháng 10-11. Sản lượng vụ lúa chính chiếm khoảng 70 – 75% tổng sản lượng gạo hàng năm của nước này, tương đương khoảng 27 triệu tấn lúa, hay 19 triệu tấn gạo, xét trong mức sản lượng dự đoán năm 2011. Lượng lúa gạo còn lại (25 – 30%) được sản xuất trong vụ lúa thứ hai, gieo vào tháng 1 – 2, thu hoạch trong tháng 5 – 7. Vụ lúa này tương đương khoảng 10 tấn lúa, hay 6 tấn gạo.
Một ước tính cho thấy khoảng 1,6 triệu ha diện tích trồng lúa bị thiệt hại hoàn toàn, với mức năng suất cao, khoảng 3 tấn/ha sẽ dẫn đến nước này mất khoảng 5 triệu tấn lúa. Tuy nhiên, vụ gạo chính tại Thái Lan thường có năng suất thấp hơn mức trung bình, trong khi năng suất vụ gạo thứ 2 lại cao hơn nhiều, nhưng lại được gieo trồng trên diện tích nhỏ hơn so với vụ chính. Một nhà giao dịch địa phương, dù không đưa ra con số chính xác, cho biết năng suất trung bình vụ chính thường chỉ bằng một nửa so với vụ thứ hai. Số liệu năm 1997/98 cho thấy năng suất vụ lúa chính ở mức 2,25 tấn/ha; trong khi đó, năng suất vụ lúa thứ 2 ở mức 4,31 tấn/ha, mặc dù chỉ được gieo trồng trên diện tích bằng 1/8 diện tích gieo trồng vụ chính. Năng suất trung bình niên vụ 1997/98 đạt 2,5 tấn/ha. Do đó, năng suất vụ lúa chính thấp hơn khoảng 0,25 tấn/ha, tương đương 10%, so với mức trung bình trên toàn quốc. Nhiều điều đã thay đổi so với năm 1997/98 nhưng lập luận này vẫn nguyên giá trị khi xét đến tình hình sản xuất thực tế tại Thái Lan cho thấy năng suất vụ chính của Thái Lan thấp hơn khoảng 10% so với mức trung bình toàn quốc. Hiện năng suất trung bình trên toàn Thái Lan ở mức khoảng 2,94 tấn/ha và với mức năng suất thấp hơn 10% trong vụ chính thì năng suất trung bình vụ lúa chính tại nước này đạt khoảng 2,65 tấn/ha. Cùng với diện tích ước tính thiệt hại hoàn toàn khoảng 1,6 triệu ha, Thái Lan có thể mất khoảng 4,24 triệu tấn lúa, tương đương 2,7 triệu tấn gạo.
Ngay cả khi xét đến ước tính thiệt hại cao nhất, khoảng 7 triệu tấn lúa, tương đương 5 tấn gạo, lượng gạo thiệt hại này chỉ tương đương vơi sản lượng gạo vụ cũ dự trữ của Thái Lan, và tương đương khoảng 25% sản lượng gạo vụ chính ước tính trước lũ và 20% tổng sản lượng gạo hàng năm ước tính trước lũ.
Theo gappingworld