Hạn chế rủi ro

Nhờ làm chủ công nghệ chế biến, Việt Nam trở thành quốc gia nhập khẩu điều thô lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, do thiếu bộ tiêu chuẩn thống nhất, chất lượng điều nhập khẩu không được kiểm soát chặt chẽ đã ảnh hưởng rất lớn đến hạt điều Việt Nam.

Sau nhiều nỗ lực xây dựng, Tiêu chuẩn hạt điều thô nguyên liệu TCVN 12380:2018 hạt điều thô - yêu cầu kỹ thuật đã được Bộ Khoa học - Công nghệ thông qua.

Giữa tháng 6, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) gửi thông báo chính thức đến các doanh nghiệp đề nghị quan tâm tiêu chuẩn này, sớm áp dụng đưa vào trong các hợp đồng chuẩn bị ký sắp tới.

Vinacas khẳng định bộ tiêu chuẩn hạt điều thô nguyên liệu vừa được ban hành sẽ là cơ sở tham chiếu quan trọng để hạn chế rủi ro về chất lượng nguyên liệu nhập khẩu và góp phần bảo vệ danh tiếng hạt điều Việt Nam.

Theo Vinacas, đây là bộ tiêu chuẩn có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm tra, đánh giá, phân loại chất lượng nguyên liệu điều thô nhập khẩu và xử lý tranh chấp. Tiêu chuẩn này sẽ góp phần đảm bảo hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và thương hiệu của ngành điều. Vinacas đang tích cực tuyên truyền, giới thiệu đến các doanh nghiệp bộ tiêu chuẩn này.

Thực tế, chất lượng hạt điều thô nhập khẩu là mối quan tâm hàng đầu từ nhiều năm nay của các doanh nghiệp chế biến. Trong nước, sản lượng điều thô không đủ đáp ứng nhu cầu, tốc độ tăng trưởng chưa nhanh. Việt Nam vẫn phải nhập một số lượng lớn nguyên liệu điều thô từ các nước khác. Khu vực châu Phi thì có Tây Phi, Đông Phi; khu vực Đông Nam Á thì có Indonesia, Campuchia...

Ông Đặng Hoàng Giang - Tổng Thư ký Vinacas cho biết, chất lượng điều nguyên liệu nhập khẩu trở thành vấn đề đáng ngại vì xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau và không đồng đều. Ở các thời điểm đầu vụ, giữa vụ và cuối vụ, chất lượng hạt cũng khác biệt. Đã có không ít lô hàng nhập khẩu về không đảm bảo chất lượng.

“Về mặt giá trị, điều này gây thiệt hại rất lớn cho các đơn vị nhập khẩu. Vấn đề nữa là thương hiệu điều nhân Việt Nam sau chế biến dễ bị ảnh hưởng nếu các nhà nhập khẩu phát hiện có vấn đề khi truy xuất nguồn gốc nguyên liệu chế biến” - ông Giang nói.

Chú trọng chất lượng chế biến

Tại Đại hội hạt và trái cây khô thế giới 2019 do Hội đồng hạt quả khô quốc tế (INC) tổ chức hồi đầu tháng 6, điều mà các nhà thu mua quan tâm nhất là chất lượng điều thô đang giữ ở kho các nước. Có tới khoảng 250.000 tấn điều của Tanzania mà chưa ai biết chắc bao giờ họ sẽ bán ra, bán với giá nào.

Đặc biệt là chất lượng hạt điều ra sao sau 1 năm chất hàng trong kho. Chất lượng hạt điều ở Bờ Biển Ngà cũng khiến nhiều người lo ngại do nông dân ở nước này vẫn đang giữ hàng vì các công ty xuất khẩu không chịu mua theo giá nhà nước quy định.

Theo số liệu từ INC, sản lượng điều đưa vào chế biến năm nay chỉ khoảng hơn 3,6 triệu tấn, tương đương với sản lượng của năm 2018. INC dự tính, sản lượng sản xuất năm nay không có sự tăng đột biến. Lượng điều thô cung cấp cho thị trường nếu có chênh lệch chủ yếu là do lượng tồn kho. Trong khi đó, các nhà rang chiên và các siêu thị lớn cho biết sắp tới đây sẽ khắt khe hơn với vấn đề an toàn thực phẩm.

Một vấn đề khác được quan tâm tại đại hội năm nay là sự dịch chuyển sản xuất từ châu Á sang châu Phi vì nhiều người cho rằng hàng hoá đang phải chạy lòng vòng. Tuy nhiên, nhiều ý kiến thống nhất hiệu quả sản xuất ở châu Phi chưa tốt. Tới đây, vốn đầu tư vẫn dồn vào sản xuất và chế biến điều ở Việt Nam.

Ông Đặng Hoàng Giang cho biết, rất nhiều doanh nghiệp đặc biệt quan tâm đến chất lượng nguồn nguyên liệu. Trước đó cũng đã có bộ tiêu chuẩn cơ sở cho hạt điều thô của Vinacas, hoặc bộ tiêu chuẩn ở cấp độ địa phương của Bình Phước. Tuy nhiên trên thế giới chưa có bản tiêu chuẩn nào hoàn chỉnh đối với hàng hóa nhập khẩu. Việt Nam là nước tiên phong xây dựng tiêu chuẩn cho hạt điều thô.

Tiêu chuẩn này không mang tính bắt buộc vì hoạt động thương mại vẫn dựa trên thỏa thuận giữa người bán và người mua.

“Tuy nhiên, Hiệp hội vẫn đề nghị các doanh nghiệp quan tâm vấn đề tiêu chuẩn hóa để đảm bảo thương hiệu hạt điều quốc gia. Đây là bộ tiêu chuẩn thống nhất làm cơ sở để tham chiếu, giúp hạn chế rủi ro về chất lượng hàng hóa nhập khẩu” - ông Giang chia sẻ.

"Hiệp hội vẫn đề nghị các doanh nghiệp quan tâm vấn đề tiêu chuẩn hóa để đảm bảo thương hiệu hạt điều quốc gia. Đây là bộ tiêu chuẩn thống nhất làm cơ sở để tham chiếu, giúp hạn chế rủi ro về chất lượng hàng hóa nhập khẩu”. - Ông Đặng Hoàng Giang

Nguồn: Báo Dân Việt