Tuy nhiên các công ty như Nestle hay Nespresso giờ đây sẵn sàng trả phí bảo hiểm cho cà phê Zimbabwe và những nông dân sản xuất qui mô nhỏ như Muganyura đang quay trở lại canh tác cà phê, ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng dưới thời cựu Tổng thống Robert Mugabe.

Sản lượng cà phê ở Zimbabwe đạt 430 tấn trong năm 2018, tăng 10% so với năm trước. Sản lượng năm nay được dự báo ở mức 500 tấn, theo các quan chức ngành cà phê.

Zimbabwe chưa bao giờ là một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới, sản lượng đạt mức cao nhất chỉ khoảng 15.000 tấn vào cuối những năm 1990.  Tuy nhiên, hạt cà phê arabica của Zimbabwe được đánh giá cao bởi hương vị và màu sắc. Ngành cà phê từng cung cấp sinh kế cho hơn 20.000 nông dân nghèo tại Zimbabwe.

Công ty Nespresso, đã bắt đầu mua cà phê của Zimbabwe vào năm ngoái với mức phí cao hơn 30 - 40% so với giá quốc tế, đang thúc đẩy ngành cà phê hồi sinh phần nào.

Công ty đã mua 200 tấn cà phê từ 450 hộ sản xuất qui mô nhỏ của Zimbabwe và hai bất động sản lớn vào năm 2018, đồng thời muốn thu hút nhiều người trồng hơn, theo ông Daniel Weston, người đại diện của công ty Nespresso.

Loại cà phê đặc sản, cà phê Tamuka muZimbabwe ra mắt tại 16 quốc gia vào tháng 5, được bán hết chỉ trong ba tuần, ông Daniel cho biết.

"Những gì chúng tôi hi vọng đạt được trong thời gian tới là gia tăng khối lượng cà phê từ những người nông dân sản xuất qui mô nhỏ và cũng để khuyến khích những người nông dân khác tham gia kế hoạch này".

MỞ RỘNG QUY MÔ TIẾP CẬN

Nespresso đã hợp tác với tổ chức phi lợi nhuận quốc tế Technoserve để đào tạo cho các nông dân nhỏ về kĩ thuật trồng trọt, đạt được chất lượng cao theo yêu cầu của công ty.

Midway Bhunu, nhân viên hướng dẫn của Technoserve, cho biết nhu cầu thị trường đối với cà phê Zimbabwe rất lớn. Thị trường có thể sắp mất một trong những loại cà phê ngon nhất thế giới.

Một nông dân của Zimbabwe, ông Muganyura nhận được hỗ trợ kĩ thuật và đào tạo vào năm 2017 và đạt được sản lượng lớn gấp ba lần lên 700 kg từ lô đất rộng 2 ha vào năm ngoái. Dự kiến vụ mùa năm nay trang trại của ông sẽ thu hoạch được 1,5 tấn cà phê, mang lại khoản lợi nhuận hơn 10.000 USD.

“Đây chỉ là khởi đầu trước khi chúng tôi kiếm được nhiều tiền.” Ông Muganyura nói với Reuters trong chuyến thăm quan thửa ruộng của mình tại đông Honde Valley, cách thủ đô Harare 360 km.

Phương thức thanh toán bằng đồng USD đã cho phép ông Muganyura thuê lao động, lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà, mua đầu vào nông nghiệp, trả học phí cho cháu, thuốc men cho người vợ bị tiểu đường – Những điều mà trong quá khứ ông phải vật lộn để đảm bảo.

Năm nay, ông định mua 1 chiếc xe oto, một giấc mơ cả đời của mình.

Trước những thành công của ông, những người hàng sóm cũng đang cân nhắc  trồng cà phê. Ông kế hoạch trồng thêm 1 nửa hectar nữa.

Tuy nhiên, chính quyền Zimbabwe ra lệnh cấm sử dụng đồng USD và các ngoại tệ khác vào tháng trước, kết thúc một thập kỉ đôla hóa.

Vì vậy, Nespresso vẫn đang đánh giá ý nghĩa tác động của phương thức thanh toán bằng đồng USD cho nông dân.

Thung lũng Honde là một trong 4 quận có khoảng 2.000 nông dân trồng cà phê nhỏ vào đầu thiên niên kỉ. Nhưng hầu hết người dân đã bỏ cà phê và bắt đầu trồng chuối.

Chỉ còn hai trang trại cà phê thương mại ở Zimbabwe, một trong số đó thuộc sở hữu của ông Robert Boswell. Gia đình ông đã mất hai trang trại trong cuộc tranh giành đất vào năm 2000 và diện tích sản xuất cà phê giảm tới 46%.

Ông Boswell bày tỏ sự lạc quan hơn sau khi Tổng thống Emmerson Mnangagwa thay thế ông Mugabe vào năm 2017, hứa hẹn sẽ khôi phục quyền sở hữu và nền kinh tế bị tàn phá.

Ông Boswell, từng bán cà phê cho các nhà rang xay ở Đức và Canada, giờ đây bắt đầu giao hàng cho Nespresso vào năm 2018. Năm nay, ông sẽ mở rộng diện tích trồng cà phê 25% lên 60 ha.

Nông dân trồng cà phê có năng suất trung bình hơn 2 tấn/ha.

Công ty chè Tanganda, thuộc sở hữu của Tập đoàn Meikles Limited, là nơi trồng cà phê lớn nhất của Zimbabwe nhưng hiện chỉ còn 134 ha so với 1.000 ha hai thập kỉ trước.

Tanganda đã từ bỏ canh tác cà phê chủ yếu do giá quá thấp và bắt đầu trồng bơ và hạt macadamia. Nhưng công ty bắt đầu bán cà phê cho Nespresso vào năm 2018 và có kế hoạch tăng thêm 40 ha cà phê trong năm nay.