Đó là nhận định tại hội nghị hợp tác thương mại gạo lần thứ 3 do hiệp hội lương thực hai nước Việt Nam và Thái Lan tổ chức, vừa diễn ra tại thành phố Hạ Long.
Mấy năm trước, Quỹ Dự trữ an ninh lương thực Thế giới là 140 triệu tấn gạo, nhưng đến năm 2007 chỉ còn 76 triệu tấn. Trong năm nay, nhu cầu lương thực trên thế giới lên tới 245 triệu tấn, trong khi đó các nước sản xuất lương thực chỉ có thể sản xuất khoảng 240 triệu tấn. Như vậy năm nay, dự trữ an ninh lương thực thế giới tiếp tục thiếu hụt 5 triệu tấn gạo.
Năm 2007, dự báo Thái Lan sẽ thu hoạch được 29 triệu tấn gạo, xuất khẩu 8,5 triệu tấn. Đến nay Thái Lan đã xuất khẩu gạo 4 triệu tấn, tăng 10% so với năm 2006 nhưng thiếu tàu, giá cước chậm giao hàng, tồn kho làm giá thành gạo tăng.
Năm nay được đánh giá là một năm tốt cho các nước xuất khẩu gạo, do nhu cầu tiêu thụ gạo ở Trung Đông và châu Phi tăng mạnh đẩy giá gạo tăng cao.
Theo giới kinh doanh lương thực trong năm 2008, nhu cầu tiêu thụ gạo trên thế giới sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn năm 2007, nhưng sản lượng ngày càng sụt giảm.
Việt Nam là nước cung cấp gạo đứng hàng thứ nhì thế giới cũng đang có xu thế giảm mạnh diện tích đất trồng lúa để chuyển sang nuôi trồng thuỷ sản, rau màu, cây ăn trái. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu gạo trong tháng 6/2007, đạt 450 ngàn tấn, kim ngạch đạt trên 143 triệu USD.
Ước lượng gạo xuất trong 6 tháng đầu năm 2007 đạt trên 2,3 triệu tấn, kim ngạch đạt trên 731 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước giảm 18% về lượng và 6% về giá trị.
Theo nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo, giá gạo của Việt Nam luôn thấp hơn gạo của Thái Lan trung bình 20 USD/tấn. Nếu nếu lấy mức bình quân mỗi năm xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn gạo, với mức chênh lệch 20 USD/tấn thì các doanh nghiệp Việt Nam thất thu 80 triệu USD/năm.
Dự đoán năm 2007, Việt Nam sẽ đạt chỉ tiêu là 36 triệu tấn lúa, riêng ở đồng bằng sông Cửu Long, sản lượng lúa đã chiếm 18,8 triệu tấn. Trong 6 tháng đầu năm tuy giá xuất khẩu gạo của Việt Nam cao hơn 40 USD/tấn so với năm 2006, nhưng do giảm 18% sản lượng nên tổng giá trị xuất khẩu giảm 6%, khó khăn của Việt Nam cũng là do thiếu tàu chuyên chở.
Hiện nay, các doanh nghiệp Thái Lan đang kìm giá xuất khẩu, các chuyên gia dự báo giá gạo Thái Lan sẽ tăng lên trong 6 tháng cuối năm.
Do vậy, giá gạo Việt Nam sẽ tiếp tăng lên sát với giá gạo Thái Lan. Trong năm 2007, Việt Nam sẽ ký xuất 4,5 triệu tấn gạo.