Việc xuất khẩu gạo của chúng ta năm nào cũng có vấn đề. Những điệp khúc: “trúng mùa rớt giá”, “giá lúa giảm do thu hoạch rộ”, “giá lúa giảm do doanh nghiệp kẹt vốn” năm nào cũng vang lên như một tín hiệu kéo giá lúa xuống thấp.

Trong tuần qua, mưa nhiều, lũ lên nhanh đã khiến giá thu mua lúa khô tiếp tục giảm xuống 4.000-4.200 đồng/kg; lúa ướt chỉ đạt 3.000-3.200 đồng/kg. Thậm chí tại những vùng giao thông không thuận tiện, giá lúa khô tiếp tục giảm xuống 3.800-3.900 đồng/kg, lúa ướt chỉ đạt 2.700-2.800 đồng/kg, trong khi giá thành để sản xuất lúa khoảng 4.000 đồng/kg. Như vậy, trong suốt hơn 1 tháng qua, giá lúa gạo tại các tỉnh ĐBSCL liên tục giảm, ngay cả khi có yêu cầu thu mua lúa của Chính phủ với mức 5.000 đồng/kg trở lên để đảm bảo lãi 40% cho nông dân. Có rất nhiều nguyên nhân tác động làm giảm giá lúa như hiện nay.

Ngày 22-9, tại hội nghị bàn giải pháp tiêu thụ lúa ở tỉnh Tiền Giang, ông Nguyễn Văn Khang - giám đốc Sở NN&PTNT Tiền Giang - cho biết dự kiến đến cuối tháng 9-2008 sẽ thu hoạch dứt điểm vụ hè thu chính vụ, ước tính sản lượng lúa hàng hóa trong dân khoảng 265.000 tấn. Tuy nhiên giá lúa hiện nay còn thấp và tiêu thụ chậm.

Các nhà kinh doanh gạo cho biết tại cảng TP.HCM hiện nay, hầu như không có tàu cập cảng mua gạo, dù các hợp đồng gạo vẫn chưa giao đủ hàng.

Hiện nay, lượng lúa hàng hóa ở các tỉnh ĐBSCL đang tồn đọng trong dân là rất lớn. Trong đó tỉnh An Giang còn trên 400.000 tấn, Cần Thơ còn 270.000 tấn, Vĩnh Long trên 200.000 tấn, Tiền Giang còn trên 100.000 tấn gạo…

Trong báo cáo mang tên “Triển vọng 2008”, Ngân hàng Phát triển châu Á dự báo ngưỡng giá cân bằng mới đối với mặt hàng gạo về lâu dài sẽ là 500 – 600 USD/tấn, chứ không phải 300 – 400 USD/tấn như mấy năm trước đây, do chi phí sản xuất cao mà diện tích trồng lúa không thể tăng nhiều.

Giá gạo Thái Lan vững trong suốt tuần qua, và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức hiện nay trong vài tuần tới, được hậu thuẫn bởi chương trình can thiệp hỗ trợ giá của chính phủ và nhu cầu từ phía khách hàng Iran.

"Tiền không có nhưng trong nhà lúa lại đầy bồ. Cần tiền kêu bán lúa thì không người mua. Từ ngày biết trồng lúa đến nay tôi mới thấy cảnh có lúa mà bán không được như vầy”.

Lúa vụ ba ở một số tỉnh đầu nguồn đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) như Đồng Tháp đã bước vào thu hoạch, càng khiến lòng người dân thêm trĩu nặng. Mấy tháng qua, họ đã nhiều đêm trằn trọc vì nợ nần chưa trả trong khi lúa để chật nhà. Đã hai tháng kể từ khi thu hoạch lúa hè thu 2008, hàng triệu nông dân trên vựa lúa lớn nhất nước chưa kịp phấn khởi vì trúng mùa (4,5 tấn/héc ta) thì họ đã phải đối mặt với tình hình giá lúa xuống thấp kinh khủng.

Theo tin từ Hiệp hội Lương thực VN (VFA) ngày 15.9, lượng gạo xuất khẩu của các DN trong cả nước trong nửa đầu tháng 9.2008 đạt khoảng 80.174 tấn, tương đương trị giá 52,572 triệu USD.