Lỗ thảm hại

Vụ ĐX năm nay nhà anh Nguyễn Xuân ở xã Tịnh Thọ, huyện Sơn Tịnh trồng 7 sào dưa hấu, năng suất dưa nhà anh Xuân đạt trên 2,5 tấn/sào (50 tấn ha), mặc dù đang trong thời kỳ cao độ thu hoạch nhưng anh lại chẳng buồn thu hoạch bởi giá quá bèo bọt, chỉ 750 - 800 đồng/kg. Vốn đầu tư cho dưa rất lớn, từ 40 - 50 triệu đồng/ha, nếu thu hoạch hết, với giá trên, anh Xuân thu giỏi lắm cũng chỉ hơn chục triệu, lỗ thảm hại.

Cách đây hơn 3 tuần (dưa bắt đầu thu hoạch) người dân Quảng Ngãi bán tại ruộng có giá 6.000 đồng/kg. Người trồng dưa ai cũng hí hửng như mở cờ trong bụng vì năm nay dưa vừa được mùa lại được giá. Thế nhưng, khi bước vào thu hoạch cao điểm thì dưa chỉ còn dưới 1.000 đồng/kg và cứ thế rớt dần đến giá như hiện nay.

Anh Nguyễn Văn Thanh - một hộ trồng dưa lâu năm ở Tịnh Thọ cho biết: Hiện tư thương đến hỏi mua dưa rất “chảnh”, họ kén chọn từng quả một, chỉ những quả to đẹp nặng trên 5 kg mới thu mua, còn những quả méo mó một chút, bị tì vết ngoài vỏ hay sứt cuống là họ loại ngay. “Nhìn những quả dưa to bị loại mà ruột gan cứ thắt cả lại, công sức, tiền của cả đó, thế nhưng đang lúc khốn khó thế này, nếu không bán thì họ tìm đến hộ khác và dưa của mình thì cứ nằm ngoài ruộng chờ… thối - anh Thanh chua xót nói. Anh Thanh chỉ là một trong hàng ngàn hộ đang chịu cảnh cay đắng vì cây dưa hấu ở Quảng Ngãi.

Được biết, người dân Quảng Ngãi trồng dưa chủ yếu là bán cho các thương lái xuất sang tiêu thụ tại thị trường Trung Quốc, nhưng vì trong thời gian này dưa xuất khẩu sang Trung Quốc đang bị ách tắc nên dưa của Quảng Ngãi bị ứ đọng là điều dễ hiểu. “Nông dân khốn khổ, chúng tôi cũng có sung sướng gì” - một thương lái than vãn. “Giá dưa lên xuống rất thất thường, có ngày dưa lên xuống đến 4 lần, chúng tôi mua lúc 5 - 6 nghìn đồng/kg, sau bao công sức vận chuyển, hàng chẳng bán được, nằm thối ở của khẩu, chết cả lũ” - tư thương này nói.

Khuyến cáo bị bỏ ngoài tai

Ông Đào Minh Hường, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Ngãi cho biết: Trước đây dưa hấu của tỉnh chủ yếu tiêu thụ thị trường trong nước nên diện tích rất ít. Tuy nhiên từ khi dưa hấu được xuất qua Trung Quốc, diện tích dưa đã tăng chóng mặt bởi không có loại cây trồng nào mang lại thu nhập cao như nó.

Cũng theo ông Hường, vụ ĐX năm nay toàn tỉnh Quảng Ngãi trồng khoảng 1.000 ha dưa hấu, trong đó tập chung chủ yếu ở huyện Bình Sơn và Sơn Tịnh. Do đây là cây trồng đầu tư nguồn vốn lớn, nhưng rủi ro lại cao bởi thị trường tiêu thụ không ổn định; mặt khác cây dưa phụ thuộc rất nhiều vào thiên nhiên, chỉ cần dưa đến ngày thu hoạch mà mưa một vài ngày là hỏng hết, vì vậy chúng tôi không đưa dưa vào cơ cấu cây trồng của tỉnh cũng như không khuyến khích người dân trồng dưa hấu.

“Không chỉ năm nay, mà thực tế hàng năm chúng tôi đều có khuyến cáo về tính rủi ro cao khi trồng dưa đến người dân, tuy nhiên do lợi nhuận mang lại quá lớn nên người dân đã bỏ ngoài tai khuyến cáo của các ngành chức năng” - ông Hường nói.

Bên cạnh những biến động tiêu cực “sáng nắng, chiều mưa” của thị trường, việc chuyển đổi sản xuất chạy theo thị trường, bất chấp khuyến cáo, quy hoạch đã khiến nhà nông bao phen khốn đốn. Những trái dưa lăn lóc, đầy đồng vì không tiêu thụ được lần này tiếp tục là một bài học dù không mới.