Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online: Ông có thể đánh giá thế nào về kết quả sau 4 năm thực hiện chương trình quốc gia khống chế và thanh toán bệnh lở mồm long móng từ 2006 đến 2010?

- Ông Diệp Kỉnh Tần: Chương trình quốc gia về lở mồm long móng 2006 -2010 với kinh phí được cấp là 500 tỉ đồng để mua vắc-xin tiêm phòng dịch lở mồm long móng, tính ra mỗi năm chúng ta chi 100 tỉ đồng. Các năm từ 2006 đến 2007 thì dịch lở mồm long móng được kiểm soát khá tốt với lượng vắc-xin tiêm phòng 9 triệu liều/năm, nhưng đến năm 2008 thì lượng vắc xin tiêm phòng giảm xuống còn 5 triệu liều.

Chính vì thế, giữa năm 2009 dịch lở mồm long móng bùng phát mạnh. Đáng ra chúng ta phải làm tốt hơn nhưng thực tế không phải như vậy.

Theo ông đâu là nguyên nhân?

Dịch bùng phát là do thiếu ý thức và thiếu trách nhiệm của cấp điều hành các địa phương.Tôi không đồng ý với cách trả lời của nhiều tỉnh là do tỉnh đó nghèo nên không làm được. Tôi lấy ví dụ, Đắk Nông có tỷ lệ tiêm phòng vắc-xin lở mồm long móng trên 80% nhưng Đắk Lắk thì tỷ lệ tiêm phòng dưới 50%. Không thể nói là Đắk Lắk nghèo hơn Đắk Nông được.

Theo chương trình quốc gia phòng chống dịch lở mồm long móng, nhiều địa phương được nhận vắc-xin miễn phí từ Chính phủ. Tuy nhiên, do ý thức còn kém nên nhiều địa phương không tiêm hết lượng vắc-xin được cấp hay xin vắc-xin từ Chính phủ xong rồi để vào kho lạnh chờ hết hạn.

Khi dịch lở mồm bùng phát trong năm 2009, Bộ Nông nghiệp mới phát hiện ra điều này. Nếu Bộ Nông nghiệp không phát hiện kịp thời thì thiệt hại hàng tỉ đồng. Có thể nói, dịch lở mồm long móng bùng phát mạnh trong năm 2009 là một phần do sự thiếu ý thức và sự thiếu trách nhiệm của các địa phương.

Thời gian qua, có rất nhiều trâu bò nhập lậu qua biên giới. Sau đó, dịch lở mồm long móng bùng phát trong nước. Ông có nhận xét gì?

Một nguyên nhân khác khiến dịch bùng phát là do số lượng gia súc vận chuyển qua biên giới là rất lớn, nhưng không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Chỉ riêng tại cửa khẩu Lao Bảo, Quảng Trị mỗi ngày có gần 500 con trâu, bò nhập lậu qua biên giới.

Ngoài việc phải tăng cường biện pháp kiểm tra giết mổ, để có thể kiểm soát được dịch lở mồm long móng trong những năm tới, tôi đã yêu cầu lãnh đạo cục thú y các tỉnh phải đánh giá lại nguyên nhân dịch lở mồm long móng bùng phát do nguồn trâu, bò nhập lậu hay do tiêm phòng.

Nguyên nhân thứ hai là chúng ta vẫn rơi vào trường hợp phòng chống dịch cục bộ mà chưa có sự liên kết giữa các tỉnh với nhau. Chúng ta phải xem xét một cách cẩn thận đâu là nguyên nhân của vấn đề chứ không thể làm lơ mơ như thời gian qua.

Xin cảm ơn ông.